Εκτινάχθηκε στα 217 τρισ. δολ. το παγκόσμιο χρέος

«Καμπανάκι» για τις αναδυόμενες οικονομίες

Στο επίπεδο ρεκόρ των 217 τρισ. δολαρίων εκτινάχθηκαν τα επίπεδα του παγκόσμιου χρέους, αυξανόμενο κατά 500 δισ. δολάρια στη διάρκεια του 2016, κυρίως λόγω του υπερβολικού δανεισμού που παρατηρήθηκε στον αναδυόμενο κόσμο, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικής (IIF), το οποίο έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου στις αναδυόμενες αγορές από τις βραχυπρόθεσμες αποπληρωμές χρέους.

Στο 327% του ΑΕΠ

Το ΙΙF, το οποίο παρακολουθεί τις ροές κεφαλαίου σε ολόκληρο τον κόσμο, εκτιμά ότι το παγκόσμιο χρέος αντιστοιχούσε στο 327% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2017, με την αύξηση να αποδίδεται επί το πλείστον στον δανεισμό των αναδυόμενων αγορών. Στις προηγμένες οικονομίες συνεχίστηκε η τάση απομόχλευσης, με αποτέλεσμα το συνολικό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος των χωρών αυτών να μειωθεί κατά 2 τρισ. δολάρια το τελευταίο έτος, γεγονός που οφείλεται περισσότερο στην Ευρωζώνη. Το συνολικό χρέος στις ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 2 τρισ. δολάρια, ξεπερνώντας τα 63 τρισ. δολάρια έως το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Όμως, ακόμη και στην Ευρωζώνη, ο δανεισμός των νοικοκυριών βρίσκεται σε προ της κρίσης υψηλά επίπεδα, σύμφωνα με τελευταία στοιχεία.

Ωστόσο, η έκθεση του IIF εστιάζει περισσότερο στο χρέος των αναδυόμενων οικονομιών, οι οποίες δανείζονται κυρίως σε «σκληρά» νομίσματα, όπως το ευρώ και το δολάριο, καθώς αυξήθηκε κατά 3 τρισ. δολάρια στα 56 τρισ. δολάρια. Το ποσό αυτό σημαίνει μία αναλογία χρέους προς ΑΕΠ στο 218%, ποσοστό αυξημένο κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες από τα επίπεδα του πρώτου τριμή- νου του 2016. Η αύξηση του δανεισμού στην Κίνα είναι της τάξης των 2 τρισ. δολαρίων, με το χρέος της να ανέρχεται τώρα στα 33 τρισ. δολάρια, κυρίως λόγω της συσσώρευσης κόκκινων δανείων από τα νοικοκυριά, αν και αυξήθηκε και το χρέος των επιχειρήσεων, σύμφωνα πάντα με στοιχεία του IIF.

«Το αυξανόμενο χρέος ενδεχομένως να προκαλέσει τριγμούς στην ανάπτυξη σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα και πιθανόν να πυροδοτήσει κινδύνους για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτή η απότομη συσσώρευση χρέους έχει ήδη αρχίσει να αποτελεί τροχοπέδη για την πιστοληπτική αξιολόγηση, συμπεριλαμβανομένων χωρών όπως η Κίνα και ο Καναδάς», επισημαίνεται στην έκθεση του IIF. Τα χρέη αυτά θα είναι πολύ πιο δύσκολο στο να εξυπηρετηθούν, εάν αυξηθούν τα επιτόκια στον δυτικό κόσμο και τα νομίσματα ισχυροποιηθούν.

Κεντρικές τράπεζες

Τα υψηλά επίπεδα χρέους ενδεχομένως να βρεθούν στο επίκεντρο της προσοχής, στην περίπτωση που κορυφαίες κεντρικές τράπεζες, από τη Φέντεραλ Ριζέρβ στις ΗΠΑ έως την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) στην Ευρωζώνη, αρχίσουν να αποσύρουν μέτρα στήριξης που είχαν διοχετεύσει τα τελευταία χρόνια. Ήδη τα αμερικανικά επιτόκια βρίσκονται σε διαδικασία ανόδου, ενισχύοντας εν δυνάμει το δολάριο και το κόστος δα- νεισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Άλλωστε, πρόσφατα σχόλια από αξιωματούχους της ΕΚΤ έχουν αυξήσει τις πιθανότητες ότι ίσως να ανακοινωθεί κάποια μείωση των μέτρων στήριξης αρκετά σύντομα, ίσως και στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου. Ήδη η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) υπογράμμισε πριν από λίγες ημέρες την ανάγκη για τις κορυφαίες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη να προχωρήσουν σε επιτοκιακές αυξήσεις, αν και αυτό θα πρέπει να γίνει με πολύ προσεκτικό τρόπο, ενώ θεωρεί αναπόφευκτη μία αναστάτωση στις αγορές σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. «Εάν η επιστροφή προς την ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής γίνει με υπερβολικά αργό ρυθμό, τότε θα προκύψουν πολύ μεγαλύτερες δυσκολίες», εκτιμά η ΒIS. Παρότι παραμένουν αρκετοί κίνδυνοι εξαιτίας των υψηλών επιπέδων χρέους και της χαμηλής παραγωγικότητας, η BIS καλεί τους διαμορφωτές νομισματικής πολιτικής να επωφεληθούν των βελτιωμένων οικονομικών προοπτικών και του περιορισμένου αντίκτυπου που έχουν στον πληθωρισμό για να επιταχύνουν τη διαδικασία εξόδου από τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης και τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια. Ωστόσο, το υψηλότερο κόστος δανεισμού θα μπορούσε να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο αυτούς που έχουν χρέος σε δολάρια και οι οποίοι θα κληθούν να το αποπληρώσουν τα επόμενα έτη. Το IIF επισημαίνει ακόμη ότι οι αναδυόμενες αγορές διακρατούσαν ομόλογα αξίας 1,9 τρισ. δολαρίων που λήγουν στα τέλη του 2018, εκ των οποίων το 15% είναι σε όρους δολαρίου. Oι μεγαλύτερες αποπληρωμές εντοπίζονται σε Κίνα, Ρωσία, Ν. Κορέα και Τουρκία. Επίσης, το χρέος σε νόμισμα αναδυόμενων αυξήθηκε κατά 200 δισ. δολάρια πέρυσι - αυξανόμενο με τον ταχύτερο ρυθμό από το 2014, ενώ το 70% εξ αυτού ήταν σε δολάρια, σύμφωνα πάντα με το ΙIF.

[SID:11158438]