«Αποτοξίνωση» των αγορών

Εάν υπάρχει κάτι που διδάχθηκαν οι κεντρικές τράπεζες από τη μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση -τη χειρότερη από τη δεκαετία του ‘30- είναι ότι ο πληθωρισμός δεν αποτελεί το μόνο κριτήριο για τη χάραξη της νομισματικής πολιτικής. Θα πρέπει να λειτουργούν και ως άγρυπνοι φρουροί των αγορών, αποτρέποντας τον κίνδυνο να σκάσουν οι φούσκες που γέννησαν οι ίδιες, έπειτα από τόσα χρόνια ιστορικά χαμηλών επιτοκίων και άπλετης ρευστότητας.

Αυτή τη φορά το καμπανάκι κινδύνου έκρουσε η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS), καλώντας τις κεντρικές τράπεζες να στραφούν προς την απόσυρση των μη συμβατικών μέτρων χαλάρωσης που είχαν εφαρμόσει μετά την κρίση, κρίνοντας ότι η χάραξη της νομισματικής πολιτικής δεν θα πρέπει αποφασίζεται με μοναδικό κριτήριο τον πληθωρισμό. Σύμφωνα με την BIS, είναι καιρός να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις χρηματοπιστωτικές εξελίξεις, όπως το πιθανό οικονομικό κόστος από το σκάσιμο μιας νέας φούσκας.

Επτά χρόνια μετά την κορύφωση της κρίσης του 2008, τα τολμηρά πειράματα των τριών μεγάλων κεντρικών τραπεζών με την ποσοτική χαλάρωση διοχέτευσαν ρευστότητα άνω των δέκα τρισ. δολαρίων στις αγορές, βοήθησαν την παγκόσμια οικονομία να βγει από την ύφεση, αλλά δεν κατάφεραν να επαναφέρουν τον πληθωρισμό πάνω από τον στόχο 2%. Και, εν μέσω αναιμικής παγκόσμιας ανάπτυξης και διολίσθησης των τιμών του πετρελαίου, δεν διαφαίνονται σημάδια στον ορίζοντα που να δείχνουν προς την επιθυμητή κατεύθυνση των τιμών καταναλωτή. Αντιθέτως, είναι πολλά τα σημάδια κινδύνου που εκπέμπουν οι αγορές, συνεπεία του φθηνού και άφθονου χρήματος: οι μετοχές στα διεθνή χρηματιστήρια κινούνται σε ιστορικά υψηλά και το παγκόσμιο χρέος έχει εκτοξευθεί στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών, αγγίζοντας πέρυσι τα 152 τρισ. δολάρια ή το 225% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Και μπορεί οι κεντρικοί τραπεζίτες δειλά-δειλά να στρέφονται προς την κατεύθυνση της πιο αυστηρής νομισματικής πολιτικής, διατηρούν όμως μέτρα στήριξης, ύψους 200 δισ. δολαρίων τον μήνα.

Οι αγορές παραμένουν υπό την επήρεια του μαγικού «κοκτέιλ» των κεντρικών τραπεζών. Εάν κλείσουν απότομα τις στρόφιγγες, η αντίδραση θα μπορούσε να είναι απρόβλεπτη, προσλαμβάνοντας διαστάσεις πανικού. Από την άλλη, είναι καλύτερο να μπουν σε «αποτοξίνωση» τώρα, που η παγκόσμια οικονομία είναι καλύτερα προετοιμασμένη, ώστε να αντέξει ένα πιθανό σοκ από τη σταδιακή αύξηση του κόστους δανεισμού. Και αυτό το σοκ είναι πολύ πιο ήπιο από μια νέα φούσκα και την επανάληψη των λαθών του παρελθόντος. [SID:11158612]