Πόσο θα επηρεάσουν την Ελλάδα οι αλλαγές προσώπων στο Εurogroup
Τι σημαίνουν οι επικείμενες αποχωρήσεις του Γερούν Ντέισελμπλουμ και του προέδρου του ΕWG Τόμας Βίζερ
Αλλαγές προσώπων στις δύο υψηλότερες θέσεις της ιεραρχίας του Εurogroup θα πραγματοποιηθούν το αργότερο μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, λόγω της αποχώρησης τόσο του προέδρου του Γερούν Ντέισελμπλουμ όσο και του επικεφαλής της ομάδας των τεχνοκρατών Τόμας Βίζερ.
Οι αλλαγές συμπίπτουν με την εξέταση κρίσιμων ζητημάτων σε σχέση με τη χώρα μας τους επόμενους μήνες, όπως η τρίτη αξιολόγηση και κυρίως η περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους, ωστόσο θα πρέπει πρώτα να επιλεγούν τα πρόσωπα, ώστε να μπορούν να γίνουν κάποιες αρχικές εκτιμήσεις για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις.
Ο κ. Ντέισελμπλουμ ανέλαβε το 2013 και ολοκληρώνει δύο θητείες των 2,5 ετών τον Ιανουάριο, ωστόσο δεν είναι βέβαιο ότι θα παραμείνει μέχρι το τέλος, δεδομένου ότι πιθανότατα από τον Σεπτέμβριο δεν θα είναι υπουργός στη χώρα του.
Αυτήν την περίοδο ο κ. Ντέισελμπλουμ είναι υπηρεσιακός υπουργός Οικονομικών στην Ολλανδία, αλλά το κόμμα του, μετά τη βαριά ήττα που υπέστη στις εκλογές του Μαρτίου, δεν θα είναι στην επόμενη κυβέρνηση συνασπισμού, η οποία αναμένεται να σχηματιστεί μέχρι το τέλος Αυγούστου. Κι αυτό γιατί μέσα στο δεύτερο 10ήμερο του Σεπτεμβρίου θα πρέπει να υποβληθεί στην ολλανδική βουλή ο προϋπολογισμός του 2018 και αυτό μπορεί να το κάνει μόνο η νέα κυβέρνηση.
Από εκεί και πέρα, η τύχη του κ. Ντέισελμπλουμ θα βρεθεί στα χέρια των ομολόγων του στο Εurogroup, οι οποίοι θα πρέπει να αποφασίσουν εάν θα παραμείνει μέχρι τη λήξη της θητείας του, παρά το γεγονός ότι δεν θα είναι πλέον υπουργός, ή αν θα αποχωρήσει αμέσως, οπότε θα πρέπει να αντικατασταθεί άμεσα. Η θέση του προέδρου είθισται να καταλαμβάνεται από εν ενεργεία υπουργό, αυτό όμως δεν είναι νομικά κατοχυρωμένο, άρα ως άτυπη προϋπόθεση μπορεί να παρακαμφθεί.
Παρά το γεγονός ότι ο σημερινός πρόεδρος του Εurogroup δεν έχει μόνο φίλους στην Ευρωζώνη, για πρακτικούς λόγους μάλλον θα παραμείνει στη θέση του μέχρι το τέλος της θητείας του. Κι αυτό γιατί η επιλογή του διαδόχου θέλει χρόνο, αφού δεν έχει ξεκινήσει καν η συζήτηση, ενώ το όλο θέμα μπορεί να συνδεθεί και με τις αλλαγές που προωθούνται σε επίπεδο Ευρωζώνης στο πλαί- σιο της συζήτησης για το μέλλον της Ευρώπης.
Η δεύτερη μεγάλη αλλαγή έχει να κάνει με την αποχώρηση, λόγω συνταξιοδότησης, του προέδρου του Εuro Working Group Τόμας Βίζερ, του ανθρώπου που προετοιμάζει σε τεχνικό επίπεδο με τους εκπροσώπους των κρατών-μελών τις συνεδριάσεις του Εurogroup.
Ο κ. Βίζερ βρίσκεται στη θέση αυτή από το 2009, που σημαίνει ότι έχει διαχειριστεί την ελληνική κρίση από την πρώτη μέρα και στη συνέχεια την κρίση δημοσίου χρέους. Γνωρίζει ως και στην τελευταία τους λεπτομέρεια τα μνημόνια της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας, της Κύπρου και τη συμφωνία διάσωσης των τραπεζών της Ισπανίας.
Στο ερώτημα εάν οι παραπάνω αλλαγές θα έχουν επιπτώσεις στο ελληνικό ζήτημα, εν όψει της τρίτης αξιολόγησης που θα αρχίσει το φθινόπωρο και του ενδεχόμενου να ξεκινήσει η συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους πριν από το τέλος του έτους, η απάντηση δεν είναι εύκολη γιατί δεν γνωρίζουμε ποιοι θα αντικαταστήσουν τους δύο Ευρωπαίους αξιωματούχους. Επιπλέον, τα νέα πρόσωπα θα χρειαστούν μια περίοδο προσαρμογής και αυτό σίγουρα προκαλεί αβεβαιότητα.
Πάντως, οι νέοι αξιωματούχοι θα κριθούν στην πράξη. Άλλωστε, ο κ. Ντέισελμπλουμ - παρ’ όλα όσα γράφονται- δεν ευνόησε τη χώρα μας, ούτε έδωσε μάχη για να παραμείνουμε στην Ευρωζώνη και στο ευρώ όταν τον Ιούλιο του 2015 βρεθήκαμε στα πρόθυρα της εξόδου. Αντίθετα, δεν ήταν λίγοι τότε εκείνοι που θεωρούσαν ότι ο κ. Ντέισελμπλουμ βρισκόταν υπό τον απόλυτο έλεγχο του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος μας έσπρωχνε εκτός Ευρωζώνης. Το ότι σωθήκαμε οφείλεται πρωτίστως στην πλή- ρη υποχώρηση της κυβέρνησης, που αποδέχτηκε τα πάντα, και στη δυναμική στάση του τότε προέδρου της Γαλλίας Φρανσουά Ολαντ, του προέδρου της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και του Ιταλού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι.
Πολύ σκληρή στάση είχε κρατήσει ο κ. Ντέισελμπλουμ και έναντι της Κύπρου, τον Μάρτιο του 2013, επιβάλλοντας -προφανώς σε συνεννόηση με το Βερολίνο- το «κούρεμα» των καταθέσεων. Μάλιστα, έκανε και το τεράστιο πολιτικό λάθος, που ευτυχώς στη συνέχεια διορθώθηκε, να συμπεριλάβει αρχικά στο «κούρεμα» και τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ.
Και στο τρίτο ελληνικό μνημόνιο ο ρόλος του προέδρου του Εurogroup δεν ήταν θετικός για τη χώρα μας, κυρίως στη δεύτερη αξιολόγηση, όπου υποτίθεται για να ικανοποιηθεί το ΔΝΤ υποχρέωσε την κυβέρνηση να αποδεχτεί μέτρα ύψους 2% του ΑΕΠ το 2019 και το 2020, μέσω των περικοπών των συντάξεων και της μείωσης του αφορολόγητου. Δεν έκανε τίποτα, όμως, προκειμένου να ικανοποιηθεί η δεύτερη αξίωση του ΔΝΤ, που ήταν η λήψη μεσοπρόθεσμων μέτρων για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους. Αναφορικά με τον διάδοχό του, επανέρχεται το όνομα του μόνιμου υποψήφιου τα τελευταία χρόνια, του υπουργού Οικονομικών της Ισπανίας Λουίς ντε Γκίντος, αλλά και του Σλοβάκου ομολόγου του Πέτερ Κάζιμιρ. Ωστόσο, κατά κανόνα, στη διαδικασία επιλογής Ευρωπαίων αξιωματούχων, οι πρώτοι που ακούγονται αποδεικνύονται «λαγοί» που «καίγονται».
Είναι προφανές ότι η επιλογή του προσώπου θα είναι προϊόν συναπόφασης της Άγκελα Μέρκελ και του Εμανουέλ Μακρόν. Λογικά περισσότερες πιθανότητες να πάρει τη θέση θα έχει ένα πολιτικό πρόσωπο της Κεντροαριστεράς, προκειμένου να μη διαταραχθούν εντελώς οι ισορροπίες μεταξύ των πολιτικών «οικογενειών» στην Ευρώπη, όπου σήμερα κυριαρχούν απόλυτα οι Χριστιανοδημοκράτες, κατέχοντας τη θέση του προέδρου στα τρία βασικά θεσμικά όργανα (Ευρωβουλή, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Κομισιόν). [SID:11208938]