Μετ' εμποδίων η μείωση των «κόκκινων» δανείων

Διαγραφές και πωλήσεις τα δύο βαριά «όπλα» αντιμετώπισης του προβλήματος - Καθυστερούν οι ρυθμίσεις

Συγκρατημένη αισιοδοξία διατυπώνουν οι τραπεζίτες αναφορικά με την πρόοδο του κλάδου στο μέτωπο των «κόκκινων» δανείων στο τελευταίο τρίμηνο του έτους. Παρά τις καθυστερήσεις, εκτιμούν ότι η στρατηγική βρίσκεται εντός τροχιάς και το κλίμα είναι θετικό.

Όπως επισημαίνουν, δεν παραγνωρίζεται ότι ειδικά το πρώτο εξάμηνο χαρακτηρίστηκε από «ένα βήμα εμπρός και ενάμισι πίσω» αλλά σημειώνουν ότι το σύστημα βρίσκει τον κανονικό βηματισμό του και σε συνδυασμό με τη λειτουργία του εξωδικαστικού μηχανισμού ήδη και άμεσα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών θα επιτρέψει επιτάχυνση των κινήσεων.

Oι ελληνικές τράπεζες υποχρεούνται, σύμφωνα με τους στόχους που έχουν συμφωνήσει με τον SSM και την Τράπεζα της Ελλάδος, να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPEs) κατά περίπου 38,5 δισ. ευρώ μέχρι το 2019, κατά 38% σε ποσοστιαία βάση.

Σε γενικές γραμμές, ο κλάδος βρίσκεται εντός τροχιάς και μάλιστα κινείται 1,4 δισ. ευρώ χαμηλότερα από τον στόχο, ενώ το 2017 θα πρέπει να επιτευχθεί το 20% της συνολικής μείωσης. Το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης πρέπει να επιτευχθεί το 2018 και 2019.

Μέχρι στιγμής, το πρόβλημα για τον κλάδο είναι ότι η πρόοδος δεν έχει επιτευχθεί από τις ρυθμίσεις αλλά από διαγραφές από τις οποίες έχει προϋπολογιστεί το ένα τρίτο της μείωσης. Όπως επισημαίνουν οι τραπεζίτες, το βάρος θα πέσει στις αναδιαρθρώσεις, αλλά εξαιτίας των καθυστερήσεων που έχουν καταγραφεί, έμφαση θα συνεχίσει να δίνεται σε πιο άμεσες κινήσεις, όπως οι διαγραφές, αλλά και οι πωλήσεις δανείων.

Πρόκειται για πωλήσεις δανείων για τα οποία έχουν γραφεί σχεδόν πλήρεις προβλέψεις ή τα έχουν διαγράψει οι τράπεζες. Με αφετηρία την πώληση δανείων ονομαστικής αξίας 2,8 δισ. ευρώ από τη Eurobank περί τα τέλη του μήνα, αναμένεται να εγκαινιαστεί η αγορά και να δοθεί η αρχική τιμή που εκτιμάται στο επίπεδο του 5% επί της ονομαστικής αξίας. Η κίνηση αυτή αναμένεται να επιταχύνει το σχεδιασμό των άλλων τραπεζών με την Alpha Bank και την Τράπεζα Πειραιώς να έχουν την προεργασία για την πώληση χαρτοφυλακίων ονομαστικής αξίας 3 δισ. ευρώ συνολικά. Οι πωλήσεις δανείων αναμένεται να αποτελέσουν περίπου το 20% της συνολικής μείωσης των μη εξυπηρετούμενων εκθέσεων και το 2017 η αγορά αυτή περιορίζεται αποκλειστικά στα μη εξασφαλισμένα καταναλωτικά δάνεια.

Πωλήσεις δανείων μεγάλων επιχειρήσεων δρομολογούνται και στο πλαίσιο αναδιαρθρώσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως για παράδειγμα, στις περιπτώσεις της Σελόντα και του Νηρέα ή και της Euromedica, στις οποίες λόγω μετοχοποιήσεων δανείων, οι τράπεζες έχουν τον έλεγχο των εταιρειών.

Σε τροχιά αναμένεται να εισέλθει η διαχείριση των προβληματικών δανείων από εται- ρείες διαχείρισης προς τα τέλη του έτους, εξέλιξη που εκτιμάται ότι θα έχει θετική συμβολή ειδικά στο κομμάτι των επιχειρηματικών δανείων, όπου οι εταιρείες διαχείρισης θα αναλάβουν τον ρόλο να διαπραγματευτούν με τους οφειλέτες, διευκολύνοντας τις περιπτώσεις όπου υπάρχουν περισσότεροι πιστωτές. Η μείωση των επιχειρηματικών ΝPLs είναι ο μοχλός στη συνολική προσπάθεια αφού αφορά το 58% του συνόλου - ζητείται η μείωσή τους κατά 23 δισ. ευρώ έναντι 8 δισ. ευρώ καταναλωτικών και αντίστοιχου αριθμού στεγαστικών δανείων.

H βελτίωση στο θεσμικό πλαίσιο θα επιταχύνει και την αδειοδότηση εταιρειών διαχείρισης που αναμένεται σε ορίζοντα δεκαοκτώ μηνών να φθάσουν ακόμη και τις 15 από τέσσερις που είναι σήμερα, εξέλιξη σημαντική σύμφωνα με τους αναλυτές, δεδομένων των θετικών επιπτώσεων που θα έχει για τη ρευστότητα της αγοράς, αλλά και του σήματος που θα δώσει στους δανειολήπτες ότι ο κλάδος έχει δεσμευτεί να επιλύσει το ζήτημα.

Τα εμπόδια στις περιπτώσεις επιχειρηματικών δανείων με πολλούς πιστωτές αίρονται -με τη συμβολή των θεσμικών παρεμβάσεων: εξωδικαστικός, ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, πτωχευτικό- και η προσδοκία των τραπεζιτών είναι ότι το επόμενο διάστημα θα καταγραφεί πρόοδος σε περιπτώσεις που χρονίζουν. Όπως έχει επισημάνει η Morgan Stanley, λίγα απομένουν να εφαρμοστούν σε νομοθετικό επίπεδο και το πλαίσιο επαρκεί πλέον για να μπορέσουν οι τράπεζες να ενισχύσουν τα έσοδά τους.

Σε επίπεδο μακροοικονομικού περιβάλλοντος που είναι κρίσιμο στην προσπάθεια μείωσης των προβληματικών δανείων, παρά τις καθυστερήσεις σε πρώτη και δεύτερη αξιολόγηση, το κλίμα φαίνεται πλέον θετικό μετά και την έξοδο της χώρας στις αγορές επισημαίνουν οι τραπεζίτες και η τρίτη αξιολόγηση περιλαμβάνει λιγότερους όρους από ό,τι οι προηγούμενες οπότε θα μπορούσε να ολοκληρωθεί συντομότερα. Προβληματισμό δημιουργεί η ισχνή αγορά ακινήτων ελλείψει ρευστότητας και χαμηλών τιμών, κατά 40% χαμηλότερες από τα υψηλά τους, με ενδεχόμενο αύξησης της προσφοράς.

Όπως σημειώνουν τραπεζικά στελέχη, επί του παρόντος δεν έχουν καθοριστεί ποινές για την περίπτωση που δεν έχουν επιτευχθεί οι στόχοι μέχρι το τέλος του 2019 και δεν αποκλείεται παράταση. Σημαντικό θέμα στον έλεγχο από τον SSM και την ΤτΕ είναι λιγότερο οι στόχοι αριθμητικά και περισσότερο η στρατηγική, η μεθοδολογία και η εκτέλεση από κάθε τράπεζα, ενώ οι συνολικές συνθήκες της οικονομίας θα προσμετρηθούν.

Πάντως, η επίτευξη σημαντικής προόδου φέτος είναι «κρίσιμη» λόγω των stress tests και αξιολογείται από τους επιτόπιους ελέγχους που πραγματοποιούν στελέχη του SSM σε κάθε όμιλο. Σημειώνεται ότι οι τραπεζίτες δεν θεωρούν ότι θα γίνει έλεγχος της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού, το γνωστό ως AQR, ειδικά για τις ελληνικές τράπεζες, όπως ζητά μετ’ επιτάσεως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

[SID:11263246]