Στο ευρω-στόχαστρο η απάτη με τον ΦΠΑ

Προς νέο σύστημα για τις διασυνοριακές συναλλαγές

Με στόχο την καταπολέμηση της διασυνοριακής απάτης στον ΦΠΑ, που εκτιμάται σε 50 δισ. ευρώ ετησίως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε χθες την αναθεώρηση του προσωρινού καθεστώτος, που ισχύει από το 1993, ώστε οι παραδόσεις αγαθών μεταξύ επιχειρήσεων εντός της Ε.Ε. να φορολογούνται κατά τον ίδιο τρόπο με τις εγχώριες παραδόσεις.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, με το νέο σύστημα η απάτη θα περιοριστεί σε ετήσια βάση κατά 40 δισ. ευρώ ή 80%. Μελέτη που επικαλείται η Κομισιόν εκτιμά ότι όλες οι χώρες θα έχουν αύξηση εσόδων, ενώ για την Ελλάδα θα είναι της τάξης του 12% σε σχέση με τα σημερινά έσοδα από το ΦΠΑ.

Το ισχύον σύστημα, που είχε τεθεί μεταβατικά σε ισχύ από το 1993, πρέπει να εκσυγχρονιστεί ώστε να συμβαδίζει με τις προκλήσεις της σημερινής οικονομίας, η οποία χαρακτηρίζεται από την παγκοσμιοποίηση, την ψηφιοποίηση και την κινητικότητα, αναφέρει η Επιτροπή.

Με τους προτεινόμενους νέους κανόνες, οι διασυνοριακές συναλλαγές θα εξακολουθήσουν να φορολογούνται βάσει των συντελεστών του κράτουςμέλους προορισμού («αρχή της χώρας προορισμού») όπως και τώρα, αλλά ο τρόπος είσπραξης των φόρων θα αλλάξει προς ένα σύστημα που θα προσφέρει μεγαλύτερη προστασία έναντι της απάτης.

Ειδικότερα, με το νέο καθεστώς στις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων ο ΦΠΑ θα καταβάλλεται μέσω μιας ενιαίας ευρωπαϊκής δικτυακής πύλης στη χώρα προέλευσης του προϊόντος, η οποία στη συνέχεια θα αποδίδει τον φόρο στη χώρα τελικής κατανάλωσης.

Με τον τρόπο αυτό θα αντιμετωπιστεί ριζικά η απάτη που συντελείται σήμερα όταν ένας προμηθευτής ισχυρίζεται ότι μετέφερε τα αγαθά σε άλλο κράτος-μέλος, αλλά αυτά στην πραγματικότητα καταναλώνονται χωρίς ΦΠΑ σε τοπικό επίπεδο ή ιδίως όταν ο πελάτης μιας διασυνοριακής συναλλαγής αγοράζει αγαθά ή υπηρεσίες χωρίς ΦΠΑ και χρεώνει ΦΠΑ χωρίς να τον αποδίδει στις φορολογικές αρχές, ενώ ο πελάτης του έχει δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ.

Η Κομισιόν επισημαίνει ότι το προτεινόμενο σύστημα απαιτεί μεγαλύτερη εμπιστοσύνη και συνεργασία μεταξύ των φορολογικών διοικήσεων, δεδομένου ότι το κράτος-μέλος άφιξης των αγαθών θα πρέπει να βασίζεται στο κράτος-μέλος αναχώρησης για την είσπραξη του ΦΠΑ που οφείλεται για τη διασυνοριακή παράδοση.

Η αποτελεσματικότητα στην είσπραξη του ΦΠΑ και την καταπολέμηση της απάτης μεταξύ των φορολογικών διοικήσεων θα πρέπει, συνεπώς, να ευθυγραμμιστεί στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Ένα τέτοιο σύστημα συνεπάγεται επίσης σημαντικές αλλαγές για τις επιχειρήσεις και για τον λόγο αυτό η Επιτροπή προτείνει να τεθεί σε ισχύ από το 2022, ώστε να υπάρξει ο κατάλληλος χρόνος για την προετοιμασία.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το προτεινόμενο σύστημα εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία στο διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, από το νέο καθεστώς οι επιχειρήσεις θα έχουν ένα ετήσιο όφελος περίπου 1 δισ. ευρώ, λόγω μεγάλης μείωσης των διοικητικών διατυπώσεων.

Μελέτη της Ernst & Young το 2015, που επικαλείται η Κομισιόν, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η διασυνοριακή απάτη στον ΦΠΑ, η οποία ανέρχεται σήμερα σε 50 δισ. ευρώ, θα μειωθεί κατά 40 δισ. ευρώ ή 80%. Στη Γαλλία, για παράδειγμα, η απάτη θα μειωθεί κατά περίπου 10 δισ. ευρώ, στην Ιταλία 7 δισ. ευρώ, στη Ρουμανία περίπου το 17% των τρεχόντων εσόδων ΦΠΑ και στην Ελλάδα 12% των τρεχόντων εσόδων, ήτοι 1,9 δισ. ευρώ.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα έσοδα των κρατών-μελών από τον ΦΠΑ, διασυνοριακό και μη, φτάνουν τα 1.000 δισ. ευρώ ετησίως, ενώ τα διαφυγόντα έσοδα εξαιτίας των απατών εκτιμώνται συνολικά σε 150 δισ. ευρώ. [SID:11381376]