Στη συμπεριφορά τo Νόμπελ Οικονομίας
III Το φετινό Νόμπελ Οικονομίας διαφέρει. Η Σουηδική Ακαδημία Επιστημών τίμησε με την ανώτατη διάκριση τον Ρίτσαρντ Θέιλερ, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο και από τους ιδρυτές της θεωρίας του οικονομικού συμπεριφορισμού. Ο 72χρονος
Θέιλερ είναι ένας εκ των δύο συγγραφέων του διεθνούς μπεστσέλερ «Nudge», στο οποίο υποστηρίζει ότι μικρά κίνητρα μπορούν να επηρεάσουν τους ανθρώπους στη λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων. Η θεωρία του έχει φανεί χρήσιμη σε πολιτικούς που αναζητούν τρόπους να ασκήσουν επιρροή στους ψηφοφόρους, αλλά και όσους επιχειρούν να κατανοήσουν την «ψυχολογία» των αγορών. Η θεωρία αφορά όλα τα πεδία αποφάσεων, από μικρές και καθημερινές, όπως η επιλογή του σχολείου φοίτησης των παιδιών, μέχρι πολύ σοβαρές, όπως μια μεγάλη αγορά ή κάποια επένδυση. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι αποφάσεις δεν βασίζονται σε λογικά επιχειρήματα και ψύχραιμη σκέψη, αλλά σε παράλογη αισιοδοξία. Τέτοιου είδους συμπεριφορές, όταν πρόκειται για επενδυτές και traders, επηρεάζουν και τις αγορές. «Οι άνθρωποι είναι μη ρεαλιστικά αισιόδοξοι, ακόμη και όταν υπάρχει πολύ υψηλό ρίσκο. Περίπου το 50% των γάμων καταλήγουν σε διαζύγιο και αυτό είναι ένα στατιστικό στοιχείο που οι περισσότεροι γνωρίζουν. Την εποχή της τελετής, σχεδόν όλα τα ζευγάρια πιστεύουν ότι υπάρχουν περίπου μηδέν πιθανότητες ο γάμος τους να καταλήξει σε διαζύγιο - ακόμη κι εκείνοι που έχουν ήδη πάρει διαζύγιο!», αναφέρεται στο βιβλίο. Όπως είχε πει κάποτε ο Βρετανός συγγραφέας Σάμιουελ Τζόνσον, «η ελπίδα θριαμβεύει έναντι της πείρας». Για τη λήψη μιας απόφασης, η γνώση και η πείρα δεν αποτελούν τους μοναδικούς παράγοντες, πρέπει να συνυπολογιστούν και άλλα κριτήρια, κυρίως συναισθηματικά, όπως η αισιοδοξία, ο ενθουσιασμός και η διάθεση για ανάληψη ρίσκου. Η βράβευση του Θέιλερ με Νόμπελ Οικονομίας είναι μια καλή ευκαιρία να εστιάσει κανείς στον ανθρώπινο παράγοντα, που παραμένει βασική συνισταμένη των οικονομικών εξισώσεων. Όσο κι αν κάποιοι επιμένουν ότι αυτό που μετράει περισσότερο είναι οι αριθμοί, οι απρόβλεπτες αντιδράσεις των επενδυτών ή των ψηφοφόρων αποδεικνύουν το αντίθετο.
[SID:11394653]