Η αδήλωτη εργασία εγκλωβίζει εργαζόμενους και επιχειρήσεις
Προτάσεις για περιορισμό του φαινομένου, που τελευταία μεγαλώνει μέσω της «ημι-δηλωμένης εργασίας»
Ηαδήλωτη εργασία έχει σοβαρές επιπτώσεις στους εργαζόμενους, οι οποίοι εγκλωβίζονται σε ένα καθεστώς χαμηλών αποδοχών και επαγγελματικών προοπτικών, χάνοντας την προστασία της Πολιτείας και την πρόσβαση σε κρίσιμες υπηρεσίες που παρέχει το κοινωνικό κράτος, όπως ενδεικτικά την υγειονομική και συνταξιοδοτική κάλυψη τονίζει ο ΣΕΒ. Όπως εξηγούν οι αναλυτές, η αδήλωτη εργασία διαβρώνει, επιπλέον, την εμπιστοσύνη στους θεσμούς της χώρας, στρέφει την οικονομία σε χαμηλής προστιθέμενης αξίας δραστηριότητες και συχνά εγκλωβίζει τις ίδιες τις επιχειρήσεις σε μικρά, μη παραγωγικά εταιρικά σχήματα. Αυτό, προσθέτουν, συμβαίνει καθώς σε πολλές περιπτώσεις η αποφυγή της μη ανταποδοτικής μη μισθολογικής επιβάρυνσης μέσω της ατυπίας αποτελεί προϋπόθεση επιβίωσης και παράλληλα η προοδευτικότητα των φόρων εμποδίζει τις επιχειρήσεις να εξελιχθούν σε πιο οργανωμένα σχήματα. Ακόμη, διευκρινίζεται πως στην Ελλάδα η αδήλωτη εργασία δεν έχει μόνο μεγάλη έκταση, αλλά ειδικά το τελευταίο διάστημα λαμβάνει όλο και συχνότερα τη μορφή της «ημιδηλωμένης εργασίας» μέσω συμβάσεων μερικής απασχόλησης. Καταλυτικό ρόλο εκτιμάται πως διαδραματίζουν η υπερβολικά υψηλή και προοδευτική επιβάρυνση στο μη μισθολογικό κόστος, ειδικά στον ιδιωτικό τομέα, σε συνδυασμό με τη χαμηλή ανταποδοτικότητα αυτών των υψηλών και προοδευτικών φόρων και εισφορών.
Για τον περιορισμό της αδήλωτης εργασίας ο ΣΕΒ προτείνει τις ακόλουθες παρεμβάσεις: 1. Πλήρης αξιοποίηση ενός πληροφοριακού συστήματος, με τη συμπλήρωση κενών, την αναβάθμιση των λειτουργιών και της διασύνδεσης των ήδη υφιστάμενων συστημάτων. 2. Οργανωτική και οικονομική αυτοτέλεια του ΣΕΠΕ, ώστε να θωρακιστεί διοικητικά, να ενδυναμωθεί η ικανότητα προγραμματισμού και να υπάρξει διασύνδεση στόχων και ανταμοιβής. 3. Σύνδεση της εθνικής στρατηγικής για την υγεία και ασφάλεια της εργασίας με τις επιχειρησιακές δυνατότητες του ΣΕΠΕ. 4. Αποδέσμευση των επιθεωρητών εργασίας από τις διοικητικές υποχρεώσεις και αντίστοιχη δημιουργία επαρκώς στελεχωμένης, με αξιοκρατία και χωρίς υπερβολές και με επαρκή υποστήριξη σε υλικοτεχνικές υποδομές διοικητικής υπηρεσίας. 5. Πιστοποίηση των δομών του ΣΕΠΕ καθώς και των επιθεωρητών. 6. Υποχρεωτική καταβολή μισθών και εισφορών για όλες τις επιχειρήσεις μέσω τραπεζικών λογαριασμών που διασυνδέονται με ελεγκτικούς μηχανισμούς και ασφαλιστικά ταμεία. 7. Προγράμματα συνεχούς εκπαίδευσης των επιθεωρητών και υποστήριξή τους με σύγχρονες υλικοτεχνικές υποδομές. 8. Έκδοση λειτουργικού εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας του ΣΕΠΕ και σαφή περιγραφή των καθηκόντων.
9. Ενίσχυση διαφάνειας, με τακτική δημοσιοποίηση, σύμφωνα με ετήσιο ημερολόγιο ανακοινώσεων, πρωτογενών στοιχείων, καθώς και εκθέσεων ανάλυσης αυτών που να σχετίζονται με τους ελέγχους και τα αποτελέσματα αυτών.
10. Διασφάλιση της οικονομικής ανταποδοτικότητας και βιωσιμότητας του φορολογικού και ασφαλιστικού συστήματος, καθώς και της συνταξιοδοτικής δικαιοσύνης και εξέταση σημαντικής μείωσης ασφαλιστικών εισφορών, κυρίως μέσω κατάργησης επιβαρύνσεων, πέραν των εισφορών για υγεία και σύνταξη, καθώς και εκλογίκευσης της έντονης προοδευτικότητας των φορολογικών συντελεστών.
11. Αξιολόγηση θεσμού εργόσημου, με στόχο την ενίσχυση της λειτουργικότητας του θεσμού. 12. Ενεργοποίηση και αξιοποίηση των ενοποιημένων βάσεων δεδομένων και εφαρμογή ενός ενοποιημένου συστήματος για τη δραστική βελτίωση της είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών. Αναβάθμιση του συστήματος ΗΛΙΟΣ και δημοσιοποίηση ακόμα πιο αναλυτικών στοιχείων (όπως τα έσοδα).
13. Προώθηση της συνεργασίας των εθνικών αρχών με τις ευρωπαϊκές αρχές και τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO).
14. Κωδικοποίηση και απλοποίηση της εργατικής νομοθεσίας, με στόχο την ασφάλεια δικαίου, τη δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος για ανάπτυξη και ισχυροποίηση του κοινωνικού διαλόγου και την ουσιαστική συμβολή στην αναπτυξιακή - επενδυτική προσπάθεια της χώρας.
[SID:11462616]