Το λιανεμπόριο ενώπιον των προκλήσεων

Πώς προσαρμόζεται ο ρόλος παραγωγών και προμηθευτών ταχυκίνητων καταναλωτικών αγαθών στις νέες τάσεις της αγοράς

Παραγωγοί, προμηθευτές και λιανέμποροι έκαναν αυτοκριτική μιλώντας στο 2ο συνέδριο της «Ναυτεμπορικής» για τα Καταναλωτικά Αγαθά και το Λιανεμπόριο (26/10), αναφερόμενοι στις στρεβλώσεις της αγοράς -σε συνέχεια μιας κρίσης που άλλαξε τις τάσεις στην κατανάλωση και συμπίεσε τις τιμές-, ενώ συζήτησαν στο ίδιο τραπέζι για το αδιέξοδο στο οποίο οδηγεί ο πόλεμος προσφορών, για την ανάγκη συνεργασίας, αλλά και προσήλωσης στην ποιότητα, στην καινοτομία και την εξωστρέφεια.

Στη συζήτηση, που συντόνισε ο Πλάτων Τσούλος, διευθυντής Σύνταξης της «Ναυτεμπορικής», ο Γεώργιος Γιαννίτσης, ιδρυτής και πρόεδρος της «Γιαννίτσης Group», με δύο εμπορικές επιχειρήσεις και μία logistics, αφού αναφέρθηκε στη σημασία της αυτοκριτικής που κι ο ίδιος υιοθέτησε με στόχο τη βελτίωση της απόδοσης χωρίς υποβάθμιση της ποιότητας των προϊόντων, τόνισε την εχθρική στάση της πολιτείας απέναντι στο επιχειρείν.

«…Eίμαστε μόνοι μας και αποκομμένοι, ενώ θα έπρεπε να είναι μαζί μας…» είπε χαρακτηριστικά και για τις στρεβλώσεις υποστήριξε: «Υπάρχουν οι παραγωγοί, τα logistics και η τελική σάλα. Αν δεν βρούμε μεταξύ μας μία αρμονία θα σηκωθούν μεγάλα κύματα και θα την πληρώσει ο παραγωγός. Αν μια μικρομεσαία επιχείρηση πάει να χτυπήσει την πόρτα ενός ομίλου της ζητάνε έκπτωση 50% και 60%... Πού να βρούμε προϊόντα να τα δίνουμε τζάμπα; Κάτι κρύβεται εκεί πίσω. Κατεβάζουμε τα κέρδη μας και πουλάμε με ζημιά μερικές φορές για να μην απωλέσουμε μερίδια…». Προέβλεψε επίσης ότι «θα μικρύνουν οι σάλες σε αριθμό. Ίσως μεγαλώσουν και γίνουν υπερμάρκετ ή υπερχώροι. Και πρέπει να βρεθεί επειγόντως μία αρμονία του παραγωγού, του logistic και του τελικού σημείου πώλησης».

O Νίκος Καραγεωργίου, πρόεδρος, Ελληνικός Σύνδεσμος Βιομηχανιών Επώνυμων Προϊόντων (ΕΣΒΕΠ), υπερασπίστηκε τα σούπερ μάρκετ και τις επιχειρήσεις λιανικής πώλησης που έχουν επενδύσει εξαιρετικά μεγάλο πάγιο κεφάλαιο το οποίο κάνει δεκαετίες να αποσβεσθεί με τα κέρδη. «Από την άλλη μεριά η συνεργασία με τα σούπερ μάρκετ έχει τη σιγουριά στα διεθνή χρηματιστήρια ότι είναι ο κλάδος με τις μικρότερες διακυμάνσεις. Έχει δηλαδή το λιγότερο ρίσκο και εξ αυτού έχει και πολύ μικρή απόδοση. Αυτό όμως δεν είναι κανένα ελαφρυντικό για να μην προσπαθούν τα σούπερ μάρκετ να γίνονται όσο το δυνατόν πιο κερδοφόρα» είπε μεταξύ άλλων και αναφορικά με τη συγκέντρωση στον κλάδο, εκτίμησε ότι ο αριθμός 4 ή 5 θα είναι μία τελική κατάληξη.

Ο κ. Καραγεωργίου αναφέρθηκε επίσης στην αγορά των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, σημειώνοντας ότι το private label κατέχει μερίδιο 22% σε όλες τις κατηγορίες, καθώς ο Έλληνας καταναλωτής ξέρει τι σημαίνει το value for money.

«Χωρίς τη μάρκα δεν θα μπορούσε να υπάρξει καινοτομία, έρευνα, μαζική παραγωγή, προβολή, διαφήμιση, εργοστάσια από τα οποία θα εξαρτάται η μαζική παραγωγή ώστε η τιμή να είναι απολύτως λογική» τόνισε. Ο Λάμπρος Παπακοσμάς, γενικός διευθυντής, P&G Ελλάδος, που παραδέχθηκε ότι υπάρχουν στρεβλώσεις στην αγορά, σημείωσε ότι προμηθευτής και λιανέμπορος στο τέλος της ημέρας θα πρέπει να παράξουν κάποιο κέρδος. Έβαλε δε στη συζήτηση το θέμα των εξελίξεων στο διεθνές περιβάλλον σε συνδυασμό με την κατάσταση της ελληνικής αγοράς, που ακολουθεί το μοντέλο του πληθωρισμού=περισσότερα καταστήματα, περισσότερα brands, περισσότερα sku κ.ο.κ. «Εμείς λοιπόν σαν εταιρεία αυτό το οποίο βλέπουμε σε συνεργασία με το λιανεμπόριο είναι ένα τρίπτυχο το οποίο έχει τους εξής παράγοντες: 1. Απλοποίηση. 2. Καινοτομία. 3. Digital». Σε ερώτημα του κ. Τσούλου για το πώς η βιομηχανία και το λιανεμπόριο επανατοποθετούνται απέναντι σε έναν πιο φτωχό καταναλωτή, ο κ. Παπακοσμάς σχολίασε ότι «το πορτοφόλι του καταναλωτή ήταν πάντα πολύ δύσκολο να ανοίξει και αν δεν είχες το σωστό αξιακό μοντέλο και τα προηγούμενα χρόνια ήταν ακόμη πιο δύσκολο και γίνεται δυσκολότερο». Πρόσθεσε τρεις παραμέτρους που επηρεάζουν το τρέχον περιβάλλον: αστικοποίηση (ο καταναλωτής επιλέγει τα μεγάλα αστικά κέντρα - 75% της κατανάλωσης έχουν Αθήνα και Θεσσαλονίκη), καταναλωτές 50+ (40% του πληθυσμού της Ελλάδας, που κατέχουν το 80% του πλούτου) και ψηφιακή μετάβαση («οι καταναλωτές έχουν περισσότερα κινητά τηλέφωνα από ό,τι οδοντόβουρτσες» είπε χαρακτηριστικά).

Στη διεθνή εμπειρία εστίασε ο Απόστολος Πεταλάς, διευθύνων σύμβουλος, Fourlis A.E. Συμμετοχών, σημειώνοντας χαρα- κτηριστικά ότι από τους 5 μεγαλύτερους retailers παγκοσμίως οι τρεις είναι μόνο online, ενώ πριν από 5 χρόνια ήταν πέντε, οι οποίοι είχαν μόνο φυσικά καταστήματα. «Αν δούμε την προσπάθεια που κάνουν οι online retailers είναι να αναπτύξουν καταστήματα κι αν δούμε τους πιο επιτυχημένους retailers παγκοσμίως βλέπουμε ότι προσπαθούν να αναπτύξουν online υπηρεσίες. Επομένως κάπου στη μέση θα βρεθεί η ισορροπία και βέβαια ο κριτής θα είναι ο καταναλωτής» ανέφερε, προσθέτοντας ότι οι δύο βασικές τάσεις στον τρόπο σκέψης του καταναλωτή είναι: η αναζήτηση του προϊόντος που ταιριάζει στις ανάγκες του στη μικρότερη δυνατή τιμή και η ψυχολογική διασύνδεση του καταναλωτή με κάποια προϊόντα. Επίσης, στο μέλλον, σύμφωνα με τον κ. Πεταλά, οι τιμές θα πέσουν γιατί αυξάνεται σημαντικά η διαφάνεια, καθώς οι καταναλωτές μπορούν πολύ εύκολα να ελέγξουν την τιμή ενός προϊόντος σε διάφορα σημεία στην αγορά.

Προσήλωση στην ποιότητα

Υπό αυτές τις συνθήκες, ο ανταγωνισμός είναι σκληρός τόσο στο λιανεμπόριο όσο και στη βιομηχανία. Ωστόσο η προσήλωση στην ποιότητα αποδεικνύεται καταλύτης, όπως ανέδειξε με το παράδειγμα της Δωδώνη ο Μιχάλης Παναγιωτάκης, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος, «Δωδώνη Α.Ε.». «Το 2004 η μικρή λεγόμενη αγορά ήταν γύρω στο 50%. Το 2017 τα μεγάλα σούπερ μάρκετ έχουν κατακτήσει 80% με 85% έναντι 15% της μικρής αγοράς. Αυτό σημαίνει ότι καλούμαστε να ανταγωνιστούμε για να κερδίσουμε θέσεις, χώρο και καταναλωτές. Κι αυτό δεν μπορεί να γίνει χω- ρίς επένδυση σε μάρκετινγκ, προσφορές, δημιουργικές ιδέες, νέα προϊόντα, digital, διαφήμιση…». Ο κ. Παναγιωτάκης μίλησε επίσης για την καινοτομία που πηγάζει από τις συνεργασίες της βιομηχανίας με πανεπιστήμια, όπως γίνεται στο εξωτερικό.

Στην εξωστρέφεια του κλάδου των ιχθυοκαλλιεργειών εστίασε ο Αθανάσιος Σκορδάς, πρόεδρος δ.σ., «Ιχθυοτροφεία Σελόντα ΑΕΓΕ», πρ. υφυπουργός Ανάπτυξης, που τόνισε ότι οι εταιρείες των ιχθυοκαλλιεργειών συνολικά επένδυσαν στην ποιότητα. «Έχουμε καλό προϊόν όλοι, όχι μόνο η εταιρεία την οποία εγώ έχω την τιμή να εκπροσωπώ, συνολικά το ελληνικό ψάρι είναι πάρα πολύ υψηλής ποιότητας. Και μπορώ να πω ότι έχει και ακόμα μεγαλύτερη προοπτική στο μέλλον» τόνισε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας την αναδιάρθρωση στον κλάδο, με τις δύο μεγαλύτερες εταιρείες του, Σελόντα και Νηρέα, να βρίσκονται σε διαδικασία πώλησης. Ο κ. Σκορδάς αναφέρθηκε επίσης στον πόλεμο προσφορών, ο οποίος καταλήγει πάντα εις βάρος του παραγωγού.

Στο θέμα τοποθετήθηκε και ο Μιχάλης Τσαούτος, γενικός διευθυντής, «ΕΨΑ Α.Ε.», που σημείωσε ότι αυτή τη στιγμή σε πολλές εταιρείες 50%, 60% και 70% του τζίρου γίνεται υπό το καθεστώς προσφορών. Δήλωσε προβληματισμένος για τα περιθώρια κέρδους και τη δυνατότητα των παραγωγών να αντέξουν. «Οι προσφορές που γίνονται στους λιανέμπορους, στη συντριπτική τους πλειοψηφία πληρώνονται από τις εταιρείες. Άρα όταν δίνει ένας λιανέμπορος 50% σε ένα προϊόν σημαίνει ότι αυτό το έχει καλύψει η εταιρεία που το παράγει… Αυτό συχνά ισοδυναμεί με πώληση κάτω από το κόστος… Αν αυτό το πράγμα κρατήσει άλλα 4-5 χρόνια, μήπως τελικά επικρατήσουν μόνο οι πολύ δυνατές, οι πολύ μεγάλες εταιρείες, οι πολυεθνικοί όμιλοι που μπορούν να αντέξουν;» αναρωτήθηκε.

Αναφερόμενος στις εξαγωγές των ελληνικών προϊόντων μίλησε για τα αντικίνητρα δίνοντας το παράδειγμα του κόστους ενός κοντέινερ για τη μεταφορά προϊόντων, που είναι 2 φορές χαμηλότερο από τον Πειραιά στην Κίνα από ό,τι από τον Πειραιά στο Ηράκλειο Κρήτης.

Το θέμα της υψηλής φορολογίας έθιξε και ο Νίκος Φλίγκος, γενικός διευθυντής Πωλήσεων & Διανομών Ελλάδας, Κύπρου, Μάλτας, «Παπαστράτος ΑΒΕΣ», δεδομένου ότι ο φόρος στα τσιγάρα αγγίζει το 90% της τιμής. Παρ’ όλα αυτά η εταιρεία του εστιάζει στην καινοτομία. Όπως είπε, «ο κλάδος των καπνικών βιώνει αυτή την εποχή ένα μεγάλο disruption. Η Philip Morris εδώ και δέκα χρόνια έχει επενδύσει πάνω από 2 δισ. με σκοπό την καινοτομία και το προϊόν με το οποίο κάνει disruption στον κλάδο των καπνικών είναι το IQOS, το οποίο ήρθε στην Ελλάδα από την Παπαστράτος. Πρόσφατα ανακοινώσαμε μία επένδυση αξίας 300 εκατ. για τη μετατροπή του εργοστασίου μας από εργοστάσιο τσιγάρων σε εργοστάσιο παραγωγής ράβδων καπνού - τα αναλώσιμα που χρησιμοποιεί το IQOS. Μαζί με την επένδυση έρχονται και 400 νέες θέσεις εργασίας, εξαγωγές σε 30 χώρες, χρήση των ελληνικών καπνών, άρα βελτίωση της πρωτογενούς παραγωγής και προοπτική για τον κλάδο των καπνοπαραγωγών...».

[SID:11493068]