Ποιοι κίνδυνοι απειλούν την οικονομία το 2018
Παγκόσμιο χρέος, αύξηση επιτοκίων, φούσκες στις αγορές, πολιτική αβεβαιότητα
Σε σταθερή τροχιά θα κινηθεί η παγκόσμια οικονομία το 2018, με ρυθμούς ανάπτυξης υψηλότερους από τους περσινούς, καθώς συνεχίζεται η ανάκαμψη, με βασικό στήριγμα την έντονη εμπορική δραστηριότητα και την αύξηση των καταναλωτικών και εταιρικών δαπανών. Παρ' όλα αυτά, οι κίνδυνοι δεν έχουν ξεπεραστεί και η οικονομία «ακουμπά» ακόμη σε βραδυφλεγείς «βόμβες», όπως είναι ο γεωπολιτικός παράγοντας, μία απότομη διακοπή των άνευ προηγουμένων μέτρων στήριξης σε κάποιες οικονομίες, οι «φούσκες» που θα μπορούσαν να εκραγούν σε διάφορες κατηγορίες ενεργητικού, η συσσώρευση του χρέους και ο προστατευτισμός του εμπορίου.
Εν μέρει, η οικονομική επιτυχία του 2017 βασίστηκε στην άνευ προηγουμένου χαλαρή νομισματική πολιτική. Με τον ερχομό όμως του 2018 η αμερικανική Φέντεραλ Ριζέρβ αναμένεται να προχωρήσει σε τρεις ακόμη επιτοκιακές αυξήσεις, η ΕΚΤ θα μειώσει σταδιακά τις αγορές ενεργητικού της με την προοπτική να βάλει τέλος στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, και η Κίνα αυξάνει τα επιτόκια. Οι κινήσεις αυτές παρακολουθούνται στενά από τους διαμορφωτές νομισματικής πολιτικής, καθώς θα μπορούσαν να προκαλέσουν απότομη διακοπή στις καταναλωτικές και εταιρικές δαπάνες. «Οι κίνδυνοι για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα συνιστούν μεγαλύτερη απειλή για τη συνέχιση του κύκλου ανάπτυξης σε σύγκριση με τους κινδύνους για τη σταθερότητα των τιμών, με τις αμερικανικές επιχειρήσεις να είναι περισσότερο εκτεθειμένες στα υψηλότερα επιτόκια», όπως εκτιμούν οικονομολόγοι της Morgan Stanley.
Για το 2018, οι περισσότεροι διεθνείς οργανισμοί και αναλυτές προβλέπουν ρυθμό ανάπτυξης πολύ υψηλότερο του 3%, κοντά στους ρυθμούς που κινήθηκε και φέτος και είναι η πρώτη φορά από το 2011 που η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται με ρυθμό άνω του 3%.
Χρέος
Η παγκόσμια αναλογία χρέους ως προς ΑΕΠ έχει εκτιναχθεί στο 325% από 210% που βρισκόταν πριν από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση, φθάνοντας τα 225 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία της McKinsey, παρά τις προσπάθειες που έγιναν από τις ρυθμιστικές αρχές σε πολλές οικονομίες να μπει ένα τέλος στην απομόχλευση του τραπεζικού κλάδου. Aυτό σημαίνει ότι το παγκόσμιο χρέος είναι τρεις φορές μεγαλύτερο από το μέγεθος της παγκόσμιας οικονομίας, έχοντας αυξηθεί 26 τρισ. δολάρια μόνο την τελευταία διετία, με όλες τις ενδείξεις να προοιωνίζονται ότι θα συνεχίσει να διογκώνεται. Και αυτή η μεγάλη συσσώρευση χρέους δημιουργεί αμφιβολίες ως προς τη βιωσιμότητα της ανάκαμψης, με ορισμένους να υποστηρίζουν ότι η αύξηση των επιτοκίων θα μπορούσε να πυροδοτήσει μία νέα παγκόσμια κρίση. Το αμερικανικό χρέος κυμαίνεται στο 100% του ΑΕΠ ή στα 20 τρισ. δολάρια, ενώ στην Κίνα η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ κυμαίνεται στο 250%.