> Ανησυχίες για τα χρηματιστήρια

υπάρχει μια τάση να πιστεύει κανείς ότι αυτή τη φορά είναι διαφορετικά, μέχρι που αποδεικνύεται ότι δεν είναι. Εάν έχουν μάθει κάτι οι οικονομολόγοι από τα κραχ των αγορών αυτού του αιώνα, είναι ότι όταν συμβεί το κακό οι συνέπειες είναι τόσο ισχυρές που μπορούν να «γονατίσουν» ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό οικοδόμημα, αλλά και να οδηγήσουν την οικονομία σε ύφεση.

Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι οι ρυθμοί παγκόσμιας ανάπτυξης υποχώρησαν από περίπου 4,4% σε μόλις 1,9% το 2001, όταν έσκασε η φούσκα dot.com. Στην πιστωτική κρίση του 2008, η παγκόσμια οικονομία «γονάτισε» και πάλι και από ρυθμούς ανάπτυξης 4,3% το 2007 οδηγήθηκε σε ύφεση 1,9% το 2009.

Οι πιθανές εστίες μιας νέας «φούσκας» είναι πολλές, καθώς η υπερχαλαρή νομισματική πολιτική και η διοχέτευση άφθονης ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες μετά την κρίση οδήγησαν τις αποτιμήσεις σε υπερβολικά επίπεδα. Η άνοδος του bitcoin στη διάρκεια αυτής της χρονιάς θα μπορούσε να εγκυμονεί τον κίνδυνο μιας «φούσκας». Η τιμή του ψηφιακού νομίσματος ξεπέρασε το φράγμα των 19.000 δολαρίων, με κέρδη πάνω από 1.600% από τις αρχές του έτους, τότε που αξία του ήταν κάτω των 1.000 δολαρίων. Σε μια όμως πικρή υπενθύμιση πως ό,τι ανεβαίνει μπορεί πολύ εύκολα να προσγειωθεί, έχοντας απολέσει μέσα σε δύο συνεδριάσεις περισσότερα από 3.000 δολάρια, υποχωρώντας κάτω από το όριο των 16.000 δολαρίων. Το παγκόσμιο χρέος θα μπορούσε να αποτελεί μια πιθανή «φούσκα». Σήματα κινδύνου εκπέμπουν και τα διεθνή χρηματιστήρια, ειδικά η Wall Street. Από την ημέρα της εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ η συνολική κεφαλαιοποίηση των αμερικανικών μετοχών έχει αυξηθεί πάνω από πέντε τρισ. δολάρια.