Του Α.Δ. Παπαγιαννίδη
Τα πιο απλά είναι και τα πιο περίπλοκα - αποδεικνύεται και πάλι. Επιχειρώντας το πιο λεπτό τμήμα του πλου της στα αβαθή της οικονομίας, η Ελλάδα του 2018 το πράττει σε φόντο «Μακεδονικού» εν εξελίξει, με ορισμό συντεταγμένων ΑΟΖ στα νοτιοανατολικά της στην κορύφωση της τουρκικής επιθετικότητας…
Γιατί λέμε «τα πιο απλά»; Ας πούμε, το Euro Working της περασμένης Παρασκευής επαλήθευσε τις προβλέψεις για απρόσκοπτη προώθηση της τρίτης αξιολόγησης του Μνημονίου-3, ανάβοντας πράσινο φως για το κυρίως Eurogroup σήμερα. Και η S&P την έκανε την προεξαγγελμένη αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας -με τη Fitch θεωρούμενη βέβαιη να ακολουθεί (σε λιγότερο από έναν μήνα), την πιο τζαναμπέτικη Moody’s όταν θα αρχίζει η άνοιξη- εγκαίρως για στήριξη στην αμέσως επόμενη απόπειρα εξόδου στις αγορές. Βέβαια, η αναβάθμιση (από Βσε Β, στην κλίμακα της S&P) ήταν ένα μόνο κλικ αντί για τα ελπιζόμενα δύο, αλλά τουλάχιστον η προοπτική παραμένει «θετική», άρα υπάρχει υπόσχεση καλής συνέχειας.
Γιατί όμως λέμε «στα αβαθή»; Διότι ήδη η έξοδος στις αγορές -η πρώτη για άντληση «φρέσκου χρήματος», αφού και το μεγάλο swap και το rollover της περασμένης χρονιάς δεν ήταν παρά αυτό ακριβώς: αλλαγές χαρτιών…- θα επιχειρηθεί σε μια φάση όπου κάποιοι τριγμοί ακούγονται (στις αγορές) από την προσέγγιση των ιταλικών εκλογών μέσα σε ομίχλη (το ιταλικό χρέος είναι μεγέθους που κάνει το ελληνικό βουνό να φαίνεται, συστημικά, λοφάκι!). Ενώ και το βήμα από την ολοκλήρωση της αξιολόγησης στην εκταμίευση της αντίστοιχης δόσης των 6,7 δισ. ευρώ -μάλλον θα εκταμιευθεί και πάλι σε δύο υποδόσεις: τα γνωστάθα γίνει ως φαίνεται με την απαίτηση υλοποίησης και όχι απλής νομοθέτησης προαπαιτούμενων, όπως η επίφοβη προώθηση των πλειστηριασμών.
Πάμε όμως στην αληθινή περιπλοκή. Που… προκύπτει ακριβώς από την πιο απλή επιλογή. Αποχαιρετώντας, ουσιαστική, την ελληνική υπόθεση ο (Αυστριακός) Τόμας Βίζερ άφησε πίσω (συνεντευξιαζόμενος στο ΑΠΕ, δε) την αντίληψή του ότι «επαρκής ελάφρυνση του ελληνικού χρέους» δεν είναι απλώς «ιδιαίτερα ενδεδειγμένη […] από πολιτική και οικονομική άποψη», αλλά και «πολύ πιθανή» (βέβαια, «θα υπάρξει μετά την ολοκλήρωση του Προγράμματος»). Το να λέγεται αυτό από τον Βίζερ, το να λέγεται μάλιστα
"σήμερα -όπου όλοι π.χ συνεχίζουν να διερωτώνται πότε θα τελειώσει η ανασφάλεια περί τον σχηματισμό κυβέρνησης στο Βερολίνο- έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Και αυτοτελώς, και ως σημάδι προς τις αγορές. Επειδή όμως ο λόγος περί αγορών, πάμε πίσω στην S&P: και αυτή κάνει ευθεία αναφορά στα «μέτρα περαιτέρω μείωσης του χρέους [που θα ληφθούν] πιθανότατα», τονίζοντας ωστόσο τη σημασία ύπαρξης «προληπτικού αποθέματος ρευστότητας» που χτίζεται αυτόν τον καιρό (είναι το πολυσυζητημένο μαξιλαράκι /cash buffer). Προσέξτε όμως εδώ: ενώ ένα σημαντικό αποθεματικό θα μείωνε τους κινδύνους από την εξυπηρέτηση του χρέους (6% του ΑΕΠ για το 2019, αλλά μόλις 2,5% το 2020 και 2021), θα μπορούσε όμως και «να προκαλέσει εφησυχασμό».
Ένα βήμα από εδώ μέχρι τη συζήτηση που δρομολογήθηκε με τις αναφορές Ντράγκι, ύστερα Στουρνάρα στη σκοπιμότητα προληπτικού προγράμματος στήριξης (δώστε προσοχή στις διατυπώσεις, καθώς προληπτικό πρόγραμμα δεν είναι κατ’ ανάγκην πιστωτική γραμμή στήριξης: η ψυχή των Βυζαντινών θα αγαλλιούσε). Όμως ειδικά τώρα ο Βίζερ -θυμίζουμε: είναι ο «ανώνυμος αξιωματούχος των Βρυξελλών» που είχε την τάση να προσγειώνει τη συζήτηση και τις υπεραισιοδοξίες- επεξήγησε με τη μεγαλύτερη απλότητα/σαφήνεια το πώς τίθεται το ζήτημα του όποιου προληπτικού προγράμματος ή πιστωτικής γραμμής. Το αμίμητο «εάν κάποιος πει ότι δεν θέλει χριστουγεννιάτικα δώρα, τότε κανείς δεν πρόκειται να σκεφθεί να του πάρει δώρα» που ανέφερε είναι βέβαια λιγάκι ωμό, πατρονάρει. Όμως επαναφέρει τη συζήτηση εκεί όπου την είχε θέσει αρχικά ο Μάριο Ντράγκι: άμα κρίνει μια χώρα -η Ελλάδα- ότι χρειάζεται/ότι είναι καλυτέρα γι’ αυτήν να έχει μια στήριξη διαθέσιμη, να έχει δηλαδή παραδίπλα ένα αλεξίπτωτο, τότε αυτή το ζητάει. Και ενδεχομένως της παρέχεται. Εκεί, όχι αλλού, βρίσκεται η ουσία της συζήτησης για καθαρή έξοδο/clean exit, για αυτοδύναμη έξοδο, ή για οποιασδήποτε μορφής υποστηριζόμενη έξοδο. Τα πιο απλά αποδεικνύονται εν τέλει τα πιο περίπλοκα…
Α, ναι, και το ΔΝΤ επανέρχεται στο προσκήνιο. Επανέρχεται ως μοχλός πίεσης προς τους Ευρωπαίους «εταίρους» για να διεκδικηθεί ελάφρυνση του χρέους. Αλλ’α επανέρχεται και ως διαφαινόμενη πίεση προς εμάς για να μειωθεί το αφορολόγητο το 2019 αντί του 2020: πάλι η συζήτηση περί αποχωρήσεως ή παραμονής του επίκαιρη… Ένα σημαντικό αποθεματικό θα μείωνε τους κινδύνους από την εξυπηρέτηση του χρέους (6% του ΑΕΠ για το 2019, αλλά μόλις 2,5% το 2020 και το 2021), θα μπορούσε όμως πκαι «να προκαλέσει εφησυχασμό».
[SID:11624307]