Νέο καθεστώς επίλυσης επενδυτικών διαφορών
Προς αντικατάσταση του παραδοσιακού πλαισίου διαιτησίας με τη σύσταση πολυμερούς δικαστηρίου
Ηαναθέτει
Ε.Ε. καθόρισε τη θέση της και
στην Κομισιόν να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις σε διεθνές επίπεδο για τη σύσταση πολυμερούς δικαστηρίου επίλυσης επενδυτικών διαφορών, το οποίο θα αντικαταστήσει τα σημερινά διμερή συστήματα. Με βάση την εντολή που παρέχει το Συμβούλιο, η Επιτροπή θα αρχίσει διαπραγματεύσεις με τους εμπορικούς και επενδυτικούς εταίρους της στο πλαίσιο της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για το διεθνές εμπορικό δίκαιο (UNCITRAL). Γενικός στόχος της δημιουργίας πολυμερούς επενδυτικού δικαστηρίου είναι η σύσταση μόνιμου φορέα για την επίλυση επενδυτικών διαφορών. Το πολυμερές επενδυτικό δικαστήριο θα εκδικάζει διαφορές δυνάμει μελλοντικών και ισχυουσών επενδυτικών συμβάσεων. Η Ε.Ε. θεωρεί ότι το πολυμερές επενδυτικό δικαστήριο θα αντικαταστήσει τελικά τα διμερή συστήματα επενδυτικών δικαστηρίων που προβλέπονται σε εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες της Ε.Ε.
Το πολυμερές δικαστήριο θα πρέπει να αποτελείται από ένα πρωτοβάθμιο και από ένα δευτεροβάθμιο δικαστήριο. Το δευτεροβάθμιο θα πρέπει να έχει την αρμοδιότητα να ελέγχει τις αποφάσεις που εκδίδονται από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, για λόγους που αφορούν πλάνες περί το δίκαιο ή πρόδηλα σφάλματα στην εκτίμηση των πραγματικών περιστατικών ή, ενδεχομένως, σοβαρές διαδικαστικές πλημμέλειες. Η σύμβαση θα πρέπει να περιλαμβάνει διατάξεις για την περάτωση της διαδικασίας με βάση τα συμπεράσματα του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου, το οποίο θα πρέπει να διαθέτει την αρμοδιότητα, όταν χρειάζεται, να αναπέμπει υποθέσεις στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο.
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στη νέα προσέγγιση της Ε.Ε. για την επίλυση επενδυτικών διαφορών, με τη στροφή από το παραδοσιακό πλαίσιο διαιτησίας προς ένα σύστημα δικαστηρίων. Σκοπός της είναι να ανταποκριθεί σε ορισμένες από τις θεμιτές ανησυχίες της κοινής γνώμης που εγείρονται στο πλαίσιο της παραδοσιακής επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτών και κράτους, με την εισαγωγή βασικών χαρακτηριστικών των εγχώριων και διεθνών δικαστηρίων στην επενδυτική διαιτησία.
Μολονότι τα ακριβή χαρακτηριστικά του πολυμερούς επενδυτικού δικαστηρίου (όπως η σύνθεσή του, ο προϋπολογισμός του, η δυνατότητα υποστήριξής του από γραμματεία κ.λπ.) θα εξαρτηθούν από την έκβαση των επικείμενων διαπραγματεύσεων μεταξύ των χωρών που θα προσυπογράψουν το νέο σύστημα, η Ε.Ε. θα ταχθεί υπέρ ενός συστήματος που θα βασίζεται στις ακόλουθες αρχές:
Το δικαστήριο θα πρέπει να είναι ένα μόνιμο διεθνές όργανο.
Οι δικαστές θα πρέπει να είναι διορισμένοι, καταρτισμένοι και να λαμβάνουν μόνιμη αποζημίωση, ενώ θα πρέπει να διασφαλίζονται η αμεροληψία και η ανεξαρτησία τους.
Οι διαδικασίες ενώπιον του δικαστηρίου θα πρέπει να διεξάγονται με διαφανή τρόπο.
Το δικαστήριο θα πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα προσφυγής κατά απόφασης.
Η ουσιαστική εφαρμογή των αποφάσεων του δικαστηρίου θα είναι καίριας σημασίας.
Το δικαστήριο θα πρέπει να αποφασίζει για διαφορές που θα προκύψουν δυνάμει μελλοντικών και ισχυουσών επενδυτικών συμβάσεων, οι οποίες θα υπάγονται, με απόφαση των χωρών, στην εξουσία του δικαστηρίου.