Προσδοκίες, αλλά και ερωτήματα για την Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.
Το πλαίσιο λειτουργίας του νέου φορέα με στόχο την αναβάθμιση κεντρικών περιοχών της πρωτεύουσας
Με τη δημιουργία ενός νέου φορέα, υπό την επωνυμία Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε., επιχειρεί να απαντήσει η κυβέρνηση στην ανάγκη ανάπλασης περιοχών της πρωτεύουσας, όπως τα Προσφυγικά στους Αμπελοκήπους, εγχείρημα για το οποίο έχει καταγραφεί η έντονη αντίδραση του δημάρχου της πόλης. Δεν είναι η πρώτη φορά που ιδρύεται φορέας για να αναλάβει παρόμοιες εργασίες. Υπενθυμίζεται ότι η προηγούμενη κυβέρνηση είχε ιδρύσει την Παράκτιο Μέτωπο Α.Ε. για να συντονίσει την ανάπλαση του νοτίου τμήματος της Αττικής, εταιρεία η οποία έκλεισε χωρίς να κάνει το παραμικρό. Δεν είναι η πρώτη φορά, επίσης, που γίνεται λόγος για ανάπλαση των Προσφυγικών της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, καθώς θυμίζουμε τη Διπλή Ανάπλαση Βοτανικού και Αλεξάνδρας η οποία ψηφίστηκε από μεγάλη πλειοψηφία της Βουλής, αλλά έμεινε στα χαρτιά. Τα Προσφυγικά παραμένουν επί χρόνια εγκαταλειμμένα, με σωρούς από σκουπίδια τριγύρω, τα οποία κάποιες φορές συλλέγονται από τον Δήμο Αθηναίων και κάποιες άλλες όχι, «στολίζοντας» περαιτέρω την υποβαθμισμένη αυτή περιοχή, από την οποία περνούν χιλιάδες πολίτες, καθώς, μεταξύ άλλων, δίπλα είναι δύο μεγάλα νοσοκομεία, το γήπεδο του Παναθηναϊκού, σταθμός Μετρό και άλλα πολλά.
Σύμφωνα με τον εμπνευστή της δημιουργίας της Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε., τον υπουργό Επικρατείας Αλέκο Φλαμπουράρη, ο νέος φορέας θα λειτουργήσει ως επιτελικό - συντονιστικό κέντρο -μία «task force» ειδικής αποστολής-, στον οποίο θα μετέχουν θεσμικά και ισότιμα η κυβέρνηση διά υπουργών της Επιτροπής Μεγάλων Έργων, ο Δήμος Αθηναίων και η Περιφέρεια Αττικής. Όπως υποστηρίζει, η υλοποίηση των έργων θα γίνεται μέσω προγραμματικών συμβάσεων με τους αρμοδίους (ΟΤΑ, υπουργεία, κοινωνικοί ιδιωτικοί φορείς κ.λπ.), δεν θα αλλάξει το υφιστάμενο ιδιοκτησιακό και διαχειριστικό καθεστώς των ακινήτων, ενώ ο νέος φορέας δεν θα συγκροτήσει πολυπρόσωπες υπηρεσίες ούτε θα προσλάβει προσωπικό. Το αναγκαίο ελάχιστο προσωπικό θα προκύψει από τη διαδικασία της κινητικότητας υπαλλήλων του Δημοσίου.
Ο Γιώργος Καμίνης, μεταξύ άλλων, αντιδρά γιατί -όπως δηλώνειη συμμετοχή του δήμου έχει υποβαθμιστεί σε ρόλο απλού μέλους ενός οκταμελούς διοικητικού συμβουλίου: «Πρόκειται για κυβερνητική κίνηση που de facto ακυρώνει τη δημοτική αρχή της πρωτεύουσας της χώρας, με κίνητρα προδήλως μικροπολιτικά. Ο Δήμος Αθηναίων ήδη υλοποιεί συγκεκριμένο Σχέδιο Ολοκληρωμένης Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης. Η Αθήνα, για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της, διαθέτει ένα σχολαστικά επεξεργασμένο αναπτυξιακό πρόγραμμα, με εξασφαλισμένους ευρωπαϊκούς και εγχώριους οικονομικούς πόρους, της τάξεως των περίπου 200 εκατ. ευρώ. Όσοι νομίζουν ότι θα υπάρξει σχέδιο ανάπλασης της Αθήνας, χωρίς την Αθήνα, θα διαψευστούν στην πράξη».
Βάσει του νομοσχεδίου, στο διοικητικό συμβούλιο του νέου φορέα θα συμμετέχουν δύο πρόσωπα που θα επιλεγούν από την κυβέρνηση ως πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, εκπρόσωποι των υπουργείων Περιβάλλοντος, Πολιτισμού, Υποδομών, εκπρόσωπος του Δήμου Αθηναίων και της Περιφέρειας Αττικής, αλλά και ο διοικητής του νοσοκομείου του Αγίου Σάββα, με την αιτιολογία ότι ο αρχικός σχεδιασμός προβλέπει την ανάπλαση των Προσφυγικών της Λ. Αλεξάνδρας.
Η προϊστορία αναφορικά με τέτοιου είδους εγχειρήματα δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για την τύχη του νέου φορέα, ωστόσο δεν αποκλείεται η περίπτωση αυτή να είναι η εξαίρεση στον κανόνα.
Τον προβληματισμό που αναπτύσσεται εξέφρασε κατά τη συζήτηση για το νομοσχέδιο ίδρυσης του φορέα στη Βουλή, με τη συμμετοχή εκπροσώπων φορέων, ο Γιώργος Στασινός, πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ). Ο κ. Στασινός ξεκίνησε τη σύντομη παρέμβασή του λέγοντας ότι δεν ξέρει εάν η λύση σε αυτή την ανάγκη που, πραγματικά, υπάρχει (σ.σ.: εννοεί τις αναπλάσεις) είναι η ίδρυση αυτής της ανώνυμης εταιρείας. Όπως είπε, τα ερωτήματα που εγείρονται είναι πρακτικά. «Υπάρχει ανάγκη για πραγματικά έργα και όχι για πολλά λόγια» τόνισε και διατύπωσε τα παρακάτω ερωτήματα:
Ποια έργα θα γίνουν και ποια είναι τα συγκεκριμένα έργα που θα εξυπηρετηθούν μέσα από αυτή την ανώνυμη εταιρεία;
Γιατί αυτά τα έργα δεν μπορούν να τα κάνουν άλλες εταιρείες υπάρχουσες;
Με ποια στελέχωση; Προβλέπεται μια διαδικασία στελέχωσης; Πόσο χρόνο θα πάρει αυτή η στελέχωση;
Ποιοι θα κάνουν αυτούς τους διαγωνισμούς, με ποια διαδικασία και πόσο γρήγορα;
Υπάρχει ένα χρονοδιάγραμμα που να ορίζει ότι εντός τριών ή τεσσάρων ετών θα έχουν γίνει τα παρακάτω έργα, τα οποία είναι προτεραιότητα για την κυβέρνηση και θα πρέπει να γίνουν απ’ αυτόν τον φορέα;
Ενδιαφέρον είχε και η παρέμβαση της προέδρου του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών της Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣΠΕΑ) Κατερίνας Τόνια: «Σε γενικές γραμμές έχουμε επαρκή θεσμικά εργαλεία για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε τα ζητήματα της πόλης, είτε αυτά είναι σε επίπεδο υπουργείων είτε αυτά είναι σε επίπεδο αυτοδιοίκησης. Αυτό που δεν έχουμε -και το οποίο δεν διορθώνει η συγκεκριμένη πρότασηείναι παρέμβαση σε τέσσερα συγκεκριμένα ζητήματα. Δεν έχουμε επαρκείς μελέτες, δεν έχουμε μια βελτίωση του θεσμικού πλαισίου παρέμβασης για όλους, όχι για τα τρία, τέσσερα συγκεκριμένα έργα τα οποία επαγγέλλεται η συγκεκριμένη εταιρεία ότι θα αναλάβει, δεν έχουμε χρήματα και δεν έχουμε μηχανισμούς ουσιαστικής κοινωνικής διαβούλευσης.
Θεωρώ ότι η συγκεκριμένη ανώνυμη εταιρεία δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει κανένα από αυτά τα τέσσερα ζητήματα. Μέχρι σήμερα υπήρχαν φορείς, όπως για παράδειγμα ο Οργανισμός Αθήνας που έκλεισε το 2014, όπως η ΑΧΑ, όπως οι Διευθύνσεις Αναπλάσεων στο υπουργείο Περιβάλλοντος, που θα μπορούσαν να αναβαθμιστούν, με τα οποία θα μπορούσαμε, πραγματικά, να προχωρήσουμε και να κάνουμε μια πάρα πολύ σημαντική δουλειά.
Αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα είναι να καθίσουμε σε ένα τραπέζι και να συζητήσουμε με έναν ουσιαστικό τρόπο για το πώς θα σχεδιάσουμε και θα υλοποιήσουμε μια αναβάθμιση, όχι βεβαίως μόνο της Αθήνας, αλλά και των περιφερειακών δήμων και κατ’ επέκταση να φτιάξουμε ένα μεθοδολογικό εργαλείο που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ολόκληρη τη χώρα».