Μακριά από τη λύση
Δεν υπάρχει χειρότερο λάθος για έναν πολιτικό από την καλλιέργεια αβάσιμων ελπίδων που σύντομα θα καταρρεύσουν, έγραφε ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, στο «The Hinge of Fate».
Μετά την αρχική «κατάργηση των μνημονίων με έναν νόμο και ένα άρθρο», ακολούθησε η «διαγραφή του δυσβάσταχτου χρέους», η «άρση των capital controls σε έναν χρόνο» από την επιβολή τους και η «ανάσταση της ελληνικής οικονομίας» το προπέρσινο Πάσχα. Ανέξοδες οι παραδοχές για «ψευδαισθήσεις και αυταπάτες». Σειρά τώρα παίρνει η «καθαρή έξοδος» από τα μνημόνια.
Ο λαϊκισμός έχει συνοδεύσει όλες τις κυβερνήσεις της μεταπολιτευτικής περιόδου. Αλλά μέχρις ενός σημείου. Όλοι όσοι πέρασαν από την Ηρώδου Αττικού όλο και κάτι είχαν να επιδείξουν που είχε κάποια επαφή με την πραγματικότητα. Το πρόβλημα είναι όταν παράγεις περισσότερες προσδοκίες απ’ όσες μπορείς να καταναλώσεις, και μάλιστα στη χειρότερη χρονική συγκυρία, προκαλώντας την τύχη σου. Οκτώ χρόνια είναι πολλά και η κρίση ανάγεται σε κανονικότητα. Η επιστροφή γίνεται έτσι ακόμη πιο ανηφορική.
Πώς θα φτιάξεις το κράτος, όταν διακηρύττεις ότι τα προβλήματα τελείωσαν; Πώς θα προσελκύσεις επενδύσεις, όταν εξαγγέλλεις ότι βγήκες από την κρίση; Πώς θα λάβεις ελάφρυνση χρέους, όταν πανηγυρίζεις για τα υπερπλεονάσματα; Είναι αδύνατο για τον οποιονδήποτε να λάβει μια σειρά από καλές αποφάσεις, αν προηγουμένως δεν κοιτάξει κατάματα την ωμή πραγματικότητα. Άλλο η αισιοδοξία, οι στόχοι και το όραμα, άλλο η ονειροπόληση, πόσο μάλλον η δημαγωγία και το virtual reality. Ηγέτης δεν είναι αυτός που έχει έτοιμες τις απαντήσεις, είτε τις πιστεύει, είτε δεν τις πιστεύει, και ύστερα παρακινεί τους πάντες να ακολουθήσουν το μεσσιανικό του όραμα. Ηγέτης είναι αυτός που έχει τη μετριοφροσύνη και την κρυστάλλινη βούληση να αποδεχθεί αντιθέτως ότι ίσως δεν έχει κατανοήσει αρκετά την πραγματικότητα και ύστερα θέτει τις ερωτήσεις που θα οδηγήσουν στις καλύτερες δυνατές διαπιστώσεις. Πέρα από τις διαφορετικές κατευθύνσεις σε επίπεδο ιδεολογικής ατζέντας, η πρόκληση είναι ίδια για όλο το πολιτικό σύστημα. Αυτό που αλλάζει είναι ο βαθμός και η ένταση. Ενίοτε και η αισθητική. Όσο αποκρύπτονται τα δεδομένα, τόσο απομακρύνονται οι καλύτερες από τις δυνατές λύσεις. Είναι εκεί που αρχίζει ο σουρεαλισμός.