Πώς θα «ψαλιδιστούν» οι άμεσες ενισχύσεις από τη νέα ΚΑΠ
Στην επικείμενη μείωση των άμεσων ενισχύσεων για τους Έλληνες παραγωγούς και στις προκαταρκτικές εκτιμήσεις για το ύψος του «κουρέματος» της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής κατά τη νέα προγραμματική περίοδο 20212027 αναφέρθηκε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλης Αποστόλου, πριν από την έναρξη της χθεσινής συνέντευξης Τύπου για τη ρύθμιση των αγροτικών χρεών, τονίζοντας ότι «ως κυβέρνηση, θα δώσουμε την μάχη και για τον σκοπό αυτό θα ενημερώσω άμεσα τον πρωθυπουργό για τις απόψεις μας, ώστε οι απώλειες αυτές να καταστούν όσο το δυνατό μικρότερες για τον κόσμο της γεωργίας και αν είναι δυνατό να εξαλειφθούν».
Όπως ανέφερε ο υπουργός, «η νέα ΚΑΠ θα σηκώσει ένα δυσανάλογα μεγάλο μέρος του φορτίου
Mλόγω του Brexit, αλλά και λόγω των νέων προτεραιοτήτων (άμυνα, μεταναστευτικό, φύλαξη συνόρων κ.λπ.) που τίθενται σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
Στο πλαίσιο αυτό προκύπτουν μειώσεις στις άμεσες ενισχύσεις των γεωργών αλλά και σημαντικές μειώσεις στον συνολικό φάκελο που αφορά τον Πυλώνα ΙΙ (Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης), ωστόσο οι εκτιμήσεις που αφορούν το ποσοστό των μειώσεων ποικίλλουν.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η Κομισιόν υπολογίζει τη μείωση σε σταθερές τιμές για την ΚΑΠ συνολικά στο 5% με αποπληθωριστή 1,1%, ενώ στους άλλους τομείς της οικονομίας υπολογίζει τον πληθωρισμό στο 2%. Αυτό επιμερίζεται σε απώλειες σε έως 3,9% στις άμεσες ενισχύσεις για 16 κράτη-μέλη, έξι κράτη-μέλη θα δουν μικρότερες απώλειες, ενώ πέντε κράτη-μέλη θα αυξήσουν τον εθνικό τους φάκελο άμεσων ενισχύσεων.
Η Farm Europe (δεξαμενή σκέψης) εκτιμά ότι οι συνολικές απώλειες για τον προτεινόμενο προϋπολογισμό της ΚΑΠ θα φτάσουν (μεσοσταθμικά σε ετήσια βάση) έως 11,71% κατά μέσο όρο για την περίοδο 2021-2027 και 16% για το 2027, με ρυθμό πληθωρισμού 2%. Με άλλα λόγια, υποστηρίζουν ότι 9,56% υπολείπεται ο προϋπολογισμός του πρώτου πυλώνα κατά μέσο όρο για το 2021-2027 (15% το 2027) ώστε να διατηρηθεί η τρέχουσα αξία των άμεσων ενισχύσεων, ενώ για τον δεύτερο πυλώνα η συνολική μείωση αγγίζει το 21%.
Αξίζει να επισημανθεί ότι η κατανομή των πόρων στον 2ο πυλώνα θα γίνει σύμφωνα με τις ιστορικές επιδόσεις, αλλά και με αντικειμενικά κριτήρια. Συνεπώς χωρίς να δούμε τις νομοθετικές προτάσεις, όπως και για τον 1ο πυλώνα, δεν μπορούμε να ξέρουμε το ακριβές μέγεθος των απωλειών για τη χώρα μας. Οι απώλειες για τον 2ο πυλώνα μπορούν να περιοριστούν ως διατιθέμενοι πόροι διότι τη μείωση των πόρων από πλευράς Ε.Ε. μπορεί να καλύψει η αύξηση της εθνικής συγχρηματοδότησης του κράτους-μέλους.
Στο μεταξύ, υπάρχουν κράτη-μέλη που πιέζουν για ακόμα μεγαλύτερες μειώσεις του προϋπολογισμού συνολικά αλλά και στο τμήμα που αφορά την ΚΑΠ. Πάντως, θετική εξέλιξη θεωρείται ότι τα κέντρα λήψεων αποφάσεων στις Βρυξέλλες φέρεται ότι απομακρύνονται από το ενδεχόμενο πλήρους εξωτερικής σύγκλισης και με βάση τα όσα ανέφερε ο κ. Αποστόλου στο τραπέζι έχει πέσει το ενδεχόμενο για αναλογική / βαθμιαία εξωτερική σύγκλιση των άμεσων ενισχύσεων, όπως αποτυπώθηκε στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατανέμοντας το βάρος της μερικής εξωτερικής σύγκλισης αναλογικά σε πολλά κράτη-μέλη. Σημειώνεται ότι η χώρα μας απολαμβάνει ιδιαίτερα υψηλή στρεμματική ενίσχυση, περί τα 57 ευρώ το στρέμμα, ενώ ο μέσος όρος της Ε.Ε. μόλις περνά τα 25 ευρώ. Στον βαθμό που αποφασιστεί εξωτερική σύγκλιση, με τα υφιστάμενα δεδομένα, η μείωση των άμεσων ενισχύσεων για τους Έλληνες παραγωγούς δύναται να αγγίξει το 55%. Η θέση του υπουργείου επί του ζητήματος είναι ξεκάθαρα αρνητική.
Στην παρούσα πάντως φάση, το υπουργείο αξιολογεί τις προτάσεις της Επιτροπής προκειμένου να προχωρήσει στη διαμόρφωση των τελικών θέσεών του.