Η Ιταλία και η ανησυχία

Διόφθαλμη δεν είναι μόνο η όρασή μας, πρέπει να είναι και η ευρωπαϊκή αίσθησή μας. Γιατί δεν έχει αντιστραφεί με την έννοια που αναφέρουμε συχνά, σαν να πρόκειται για ένα εκκρεμές. Αν υπάρχει αντιστροφή, είναι με την έννοια πως κινδυνεύουμε να βλέπουμε ό,τι θέλουν.

Ας πάρουμε για παράδειγμα την Ιταλία, που ανησύχησε με χρονοκαθυστέρηση την ευρω-ηγεσία. Πρέπει να ανησυχεί; Προφανώς, γιατί το μέγεθος μετράει -τρίτη οικονομία της Ευρωζώνης, με δημόσιο χρέος 2,3 τρισ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο 132% του ΑΕΠ- και το πολιτιστικό-συμβολικό βάρος της συνιδρύτριας (της ΕΟΚ) ακόμη κρατάει.

Πρέπει να ανησυχεί; Προφανώς, αλλά όχι γιατί οι αντισυστημικοί θα τινάξουν στον αέρα το ευρω-τσαρδί. Μην ξεχνάμε ότι η τακτική κάνει παρέα με την πολιτική. «Αν ξεκινήσουμε με χαμηλούς τόνους, θα καταλήξουμε σαν την προηγούμενη κυβέρνηση», είπε ο Λορέντσο Φοντάνα, ανώτατος αξιωματούχος της Λέγκα σε συνέντευξή του στη Ρεπούμπλικα. «Δεν θέλουμε να είμαστε υπήκοοι, αλλά ισότιμοι εταίροι με τις άλλες χώρες».

Θα βάλουν λοιπόν νερό στο κρασί; Δεν ξέρω πώς θα παίξουν τα χαρτιά τους κι αν θα χάσουν μπρος στις Βρυξέλλες τη μιλιά τους, πάντως δεν θα αρχίσουν τη θητεία τους αμφισβητώντας το ευρώ. Κάλλιστα μπορούν να αμφισβητήσουν τους δημοσιονομικούς κανόνες, η Ε.Ε. θα το απορρίψει και η σύγκρουση δεν θα αργήσει.

Ούτε αυτό, όμως, είναι τόσο ανησυχητικό όσο το γεγονός ότι ουδέν από τα προβλήματα της χώρας (μέσα στην Ευρωζώνη) έχει λυθεί, όπως για παράδειγμα το χάσμα μεταξύ εκβιομηχανισμένου ιταλικού βορρά και ασθενούς νότου. Μάλιστα, στις τέσσερις ευρωπαϊκές περιοχές με το υψηλότερο ποσοστό νεανικής ανεργίας οι τρεις είναι ιταλικές: η Καλαβρία με περίπου 58%, η Σικελία με σχεδόν 57% και η Σαρδηνία με πάνω από 56%.

Τα βαρόμετρα έγκαιρα είχαν αναγγείλει το χαμηλό. Μόλις το 36% των Ιταλών θεωρούσε τον Οκτώβριο 2017 ότι η συμμετοχή στην Ε.Ε. είναι καλή για τη χώρα τους. «Βρέχει, φταίνε οι Βρυξέλλες;». Σίγουρα όχι. «Βρέχει, πού είναι οι ομπρέλες;».