Αλληλεγγύη 55 δισ. για χώρες σε κρίση
Δύο νέα χρηματοδοτικά εργαλεία
η σύσταση ενός χρηματοδοΤτικού
μέσου 30 δισ. ευρώ, που θα παρέχει, υπό προϋποθέσεις, άτοκα δάνεια σε χώρες που πλήττονται από ασύμμετρο σοκ, ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν τη χρηματοδότηση δημόσιων επενδύσεων, πρότεινε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Παράλληλα, η Κομισιόν εισηγήθηκε τη σύσταση και ενός δεύτερου χρηματοδοτικού εργαλείου ύψους 25 δισ. ευρώ, το οποίο θα χρηματοδοτεί αναλογικά όλες τις χώρες που πραγματοποιούν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, όπως αυτές σχεδιάζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
Η Επιτροπή θέλοντας να κρατήσει τις ισορροπίες μεταξύ βορρά και νότου δεν υιοθέτησε τη θέση του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, για έναν ξεχωριστό προϋπολογισμό της Ευρωζώνης. Και δεν πρότεινε ξεχωριστό προϋπολογισμό γιατί γνώριζε εκ των προτέρων ότι θα τον «μπλοκάρουν» οι Ολλανδοί και άλλες χώρες του βορρά, θεωρώντας ότι αυτό θα αποτελούσε μεταφορά χρημάτων από τους πλούσιους στους φτωχότερους της Ευρωζώνης. Το ποσό δε των 30 δισ. δεν είναι μεγάλο σε σχέση με αυτά που ζητούσε ο Γάλλος πρόεδρος.
Η χθεσινή πρόταση μπορεί να μην πηγαίνει πολύ μακριά, ωστόσο είναι ένα πρώτο σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης.
Το νέο χρηματοδοτικό μέσο θα δημιουργηθεί με την εγγύηση της Ε.Ε. και θα είναι ύψους 30 δισ. ευρώ. Το ποσό θα παραμένει σταθερό, δεδομένου ότι τα δάνεια θα επιστρέφονται από τα κράτη μέλη σχεδόν άμεσα, δηλαδή μόλις η οικονομία τους επιστρέφει στην ομαλότητα. Τα δάνεια αυτά θα είναι άτοκα, με το κόστος να καλύπτεται από κέρδη της ΕΚΤ και των κεντρικών τραπεζών.
Στήριξη θα δικαιούνται οι χώρες της Ευρωζώνης που πλήττονται από «ασύμμετρο σοκ», όχι γενικευμένο, γιατί τότε θα αναλάμβανε νομισματική δράση η ΕΚΤ, αλλά μεμονωμένο. Οι υποψήφιες χώρες θα πρέπει να έχουν τηρήσει τα τελευταία δύο χρόνια πριν από την υποβολή του αιτήματος στήριξης όλες τις δεσμεύσεις τους σχετικά τους δημοσιονομικούς στόχους και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο. Θα πρέπει επίσης η κρίση να έχει προκαλέσει την αύξηση της ανεργίας στην εν λόγω χώρα. Τα δάνεια θα διατίθενται κυρίως για τη συνέχιση των δημοσίων επενδύσεων, ώστε να περιορίζεται ο αντίκτυπος της κρίσης στην απασχόληση και στο σύνολο της οικονομίας.
Η Κομισιόν αφήνει επίσης ανοικτό «παράθυρο» προκειμένου να αναλάβει ρόλο στο νέο μέσο ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), ο οποίος διαθέτει σήμερα 500 δισ. ευρώ για διασώσεις χωρών, αλλά δεν χρηματοδοτεί τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας.
Το δεύτερο εργαλείο θα παράσχει χρηματοδοτική και τεχνική υποστήριξη σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. για να τα βοηθήσει να εφαρμόσουν μεταρρυθμίσεις με στόχο τον εκσυγχρονισμό των οικονομιών τους.
Το μέσο θα έχει προϋπολογισμό 25 δισ. ευρώ και θα στηρίξει μεταρρυθμιστικές προσπάθειες σε τομείς όπως οι αγορές προϊόντων και εργασίας, η εκπαίδευση, τα φορολογικά συστήματα, οι αγορές, το κεφάλαιο, το επιχειρηματικό περιβάλλον, καθώς και οι επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο και τη δημόσια διοίκηση. Το πρόγραμμα που είναι ανοικτό σε όλα τα κράτη μέλη περιλαμβάνει τρία διαφορετικά και συμπληρωματικά μέσα:
Ένα εργαλείο στήριξης μεταρρυθμίσεων που παρέχει οικονομική στήριξη για βασικές μεταρρυθμίσεις, με 22 δισ. ευρώ.
Τη χρηματοδότηση με 840 εκατ. ευρώ της τεχνικής υποστήριξης που θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν μεταρρυθμίσεις.
Έναν μηχανισμό στήριξης της σύγκλισης ύψους 2,16 δισ. ευρώ, ο οποίος θα παράσχει ειδική χρηματοδοτική και τεχνική υποστήριξη στα κράτη μέλη της Ε.Ε. που σχεδιάζουν να υιοθετήσουν το ευρώ.
Η παραπάνω πρόταση εντάσσεται στο πλαίσιο του νέου ΠΔΠ της περιόδου 2021-2027, όπου η Κομισιόν έχει κάνει έκκληση στα κράτη μέλη να ολοκληρώσουν τη διαπραγμάτευση πριν από τις προσεχείς ευρωεκλογές (23-26 Μαΐου 2019).