Σύστημα ΦΠΑ... ανθεκτικό στην απάτη

Τροποποιούνται βασικοί κανόνες με στόχο τη δημιουργία ενιαίου χώρου στην Ε.Ε.

εχνικά μέτρα με τα οποία συμΤπληρώνεται

η πρόταση για τη δημιουργία ενός μελλοντικού συστήματος ΦΠΑ στην Ε.Ε., ώστε να γίνει πιο ανθεκτικό έναντι της διασυνοριακής απάτης, πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, η παρούσα δέσμη μέτρων τροποποιεί σημαντικά τους κανόνες σχετικά με τον ΦΠΑ και αναμένεται να διευκολύνει τις εταιρείες σε όλη την Ε.Ε., θέτοντας τέλος στα 25 έτη του «μεταβατικού» καθεστώτος ΦΠΑ στην ενιαία αγορά. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Οκτώβριο η Επιτροπή πρότεινε τις βασικές αρχές για τη δημιουργία ενιαίου χώρου ΦΠΑ στην Ε.Ε., γεγονός που θα βοηθήσει να αντιμετωπιστεί η απάτη που πλήττει, επί του παρόντος, τους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών μελών και εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 50 δισ. ευρώ ετησίως. Η θέση σε λειτουργία του οριστικού συστήματος ΦΠΑ οδηγεί σε σημαντικές αλλαγές της οδηγίας ΦΠΑ. Από τα 408 άρθρα της οδηγίας ΦΠΑ, τα 200 περίπου θα χρειαστεί να προσαρμοστούν ώστε να επιτευχθούν τα ακόλουθα οφέλη για τις επιχειρήσεις και τους εθνικούς προϋπολογισμούς:

Απλούστευση του τρόπου φορολόγησης των αγαθών: Στο ισχύον σύστημα ΦΠΑ, οι εμπορευματικές συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων χωρίζονται σε δύο πράξεις, την πώληση με απαλλαγή από τον ΦΠΑ στο κράτος μέλος καταγωγής και φορολογούμενη απόκτηση στο κράτος μέλος προορισμού. Με τη νέα πρόταση τίθεται τέλος σε αυτόν τον τεχνητό διαχωρισμό μιας ενιαίας εμπορικής συναλλαγής. Με τις τροποποιήσεις, εφόσον συμφωνηθούν, οι διασυνοριακές εμπορευματικές συναλλαγές θα ορίζονται ως «ενιαία φορολογητέα παροχή» και έτσι θα διασφαλίζεται ότι τα αγαθά φορολογούνται στο κράτος μέλος στο οποίο τερματίζεται η μεταφορά των αγαθών, όπως θα έπρεπε να συμβαίνει. Το μέτρο αναμένεται να οδηγήσει σε δραστική μείωση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ.

Ενιαία διαδικτυακή πύλη για τους συναλλασσομένους: Για να πραγματοποιηθεί η τροποποίηση των κανόνων ΦΠΑ όσο το δυνατόν πιο απρόσκοπτα για τις επιχειρήσεις, θα θεσπιστούν οι απαραίτητες διατάξεις ώστε να δημιουργηθεί διαδικτυακή πύλη ή «μονοαπευθυντική θυρίδα» για όλους τους συναλλασσομένους στην Ε.Ε. που πραγματοποιούν συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων (B2B) προκειμένου να τακτοποιούν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τον ΦΠΑ. Το σύστημα αυτό θα διατίθεται επίσης σε εταιρείες εκτός της Ε.Ε. που επιθυμούν να πωλούν σε άλλες επιχειρήσεις εντός της Ένωσης και που, διαφορετικά, θα έπρεπε να εγγράφονται στα μητρώα ΦΠΑ σε κάθε κράτος μέλος. Εφόσον τεθούν σε ισχύ οι διατάξεις, οι επιχειρήσεις αυτές θα πρέπει απλώς να ορίζουν έναν μεσάζοντα στην Ε.Ε.

Μείωση γραφειοκρατίας: Με τις αλλαγές αναθεωρείται εκ βάθρων ο αυτοελεγχόμενος χαρακτήρας του ΦΠΑ και θα μειωθούν οι διοικητικές διατυπώσεις τις οποίες καλούνται να διεκπεραιώνουν οι επιχειρήσεις, όταν πωλούν σε άλλες εταιρείες σε άλλα κράτη μέλη. Για τις εμπορευματικές συναλλαγές δεν θα είναι πλέον αναγκαίες ειδικές υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων που συνδέονται με το μεταβατικό καθεστώς ΦΠΑ. Η περαιτέρω τιμολόγηση σχετικά με τις συναλλαγές στην Ε.Ε. θα διέπεται από τους κανόνες του κράτους μέλους του πωλητή, γεγονός που αναμένεται να την καταστήσει λιγότερο επαχθή για τον πωλητή.

Ο πωλητής είναι συνήθως υπεύθυνος για την είσπραξη του ΦΠΑ: Με την πρόταση διευκρινίζεται ότι ο πωλητής είναι αυτός που θα πρέπει να χρεώνει τον οφειλόμενο ΦΠΑ για πώληση αγαθών στον πελάτη του σε άλλη χώρα της Ε.Ε., με τον συντελεστή του κράτους μέλους προορισμού. Ο αποκτών τα αγαθά θα υπόκειται σε ΦΠΑ μόνο στην περίπτωση που ο πελάτης είναι πιστοποιημένος υποκείμενος στον φόρο.

Όπως επισημαίνει η Επιτροπή, ο ΦΠΑ αποτελεί σημαντική και αυξανόμενη πηγή εσόδων για τα κράτη μέλη της Ε.Ε., ύψους άνω του 1 τρισ. ευρώ το 2015, ποσό που αντιστοιχεί στο 7% του ΑΕΠ της Ε.Ε.

«Εκτιμούμε ότι με την προτεινόμενη μεταρρύθμιση θα ήταν δυνατό να μειωθεί κατά 80% το ποσό των 50 δισ. ευρώ που χάνεται κάθε χρόνο λόγω διασυνοριακής απάτης στον τομέα του ΦΠΑ», επεσήμανε ο Γάλλος επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί, εκφράζοντας την ελπίδα ότι τα κράτη μέλη θα αδράξουν πλέον αυτή την ευκαιρία για να θεσπίσουν ένα ποιοτικό σύστημα ΦΠΑ.