Προσεχώς αναταράξεις

Αρκούσε μια πολιτική κρίση στην Ιταλία για να εκτοξευθούν οι αποδόσεις των ομολόγων -μεταξύ των οποίων και των ελληνικών- και να γκρεμιστούν τα χρηματιστήρια. Οι διπλωματικές κινήσεις για το Ιράν ήταν η αιτία για την έκρηξη στη διεθνή τιμή του πετρελαίου, η οποία έχει ήδη αποτυπωθεί στις αντλίες των πρατηρίων και είναι πολύ πιθανό να επηρεάσει και τις τιμές των προϊόντων. Σε λίγο καιρό, είναι πιθανό να συζητάμε και για τις επιπτώσεις που θα έχει πιθανή αύξηση των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για πρώτη φορά ύστερα από σχεδόν μία 10ετία. Και δεν θα είναι αμελητέες αυτές οι επιπτώσεις σε μια χώρα της οποίας το δημόσιο χρέος τοκίζεται με κυμαινόμενο επιτόκιο. Σε μια τραπεζική αγορά όπου σχεδόν το σύνολο των «πράσινων» δανείων επίσης τοκίζεται με κυμαινόμενο επιτόκιο.

Αναταράξεις στις αγορές χρήματος υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν. Ούτε η πρώτη φορά είναι που ανεβαίνουν οι αποδόσεις των ομολόγων ούτε εκπλήσσει κανέναν η αναρρίχηση της διεθνούς τιμής του «μαύρου χρυσού» στα 75-80 δολάρια ανά βαρέλι. Και σίγουρα, ουδείς θα μιλήσει για πρωτοφανείς κινήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αν μέσα στο επόμενο διάστημα ανεβάσει τα επιτόκια. Άλλο είναι το ζήτημα. Πόσο προετοιμασμένοι είμαστε εδώ στην Ελλάδα να αντιμετωπίσουμε αυτές τις αναταράξεις ύστερα από οκτώ χρόνια παραμονής της οικονομίας στη «θερμοκοιτίδα» των μνημονίων. Προφανώς, δεν μπορούμε να καλλιεργούμε στους πολίτες την πεποίθηση ότι η έξοδος από τα μνημόνια θα είναι «καθαρή» βρέξει - χιονίσει. Ούτε ότι τα πρωτογενή πλεονάσματα του 3,5% ή και του 4% θα προκύπτουν και τα επόμενα χρόνια αβίαστα και αβασάνιστα, προκειμένου να διευκολύνουν την εκάστοτε κυβέρνηση να χρηματοδοτεί έκτακτα μερίσματα και φορολογικές ελαφρύνσεις. Πολλά από τα δεινά των τελευταίων ετών οφείλονται στην καλλιέργεια υπερβολικών προσδοκιών. Πάθαμε επειδή νομίζαμε ότι το «φθηνό δανεικό χρήμα» είναι παντοτινό, ότι «το ακίνητο δεν χάνει ποτέ την αξία του» ή

«το εισόδημα από μισθούς και συντάξεις δεν μειώνεται». Ας μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη…