Στην Ελλάδα το υψηλότερο κατά κεφαλήν ποσό από τη νέα ΚΑΠ

Πόροι 16,2 δισ. από τα συνολικά 365 δισ. της περιόδου 2021-2027 - Μεγαλύτερη στήριξη νέων αγροτών και μικρών εκμεταλλεύσεων

Το ποσό των 16,229 δισ. ευρώ θα λάβει η χώρα από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της περιόδου 2021-2027 στον τομέα της γεωργίας, σύμφωνα με την κατανομή των συνολικών πόρων των 365 δισ. ευρώ ανά κράτος, που εισηγήθηκε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Το παραπάνω ποσό είναι υψηλότερο κατά περίπου 300 εκατ. ευρώ από εκείνο που αποφασίστηκε το 2013 για την περίοδο 2014-2020. Ωστόσο, με δεδομένο ότι η Κομισιόν εισηγείται τη μείωση των γεωργικών δαπανών κατά 5% σε σχέση με το σημερινό ΠΔΠ, η αύξηση που προκύπτει για την Ελλάδα έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία.

Όπως προκύπτει από την πρόταση, η χώρα θα εισπράξει κατά κεφαλήν μακράν το υψηλότερο ποσό στην Ε.Ε., ενώ παρά το γεγονός ότι οι συνολικές πιστώσεις θα είναι χαμηλότερες για τη γεωργία κατά 5%, μπορεί να μην υπάρξει καμία αρνητική επίπτωση στις άμεσες εισοδηματικές ενισχύσεις στους παραγωγούς, χάρη στην ευελιξία στην κατανομή των πόρων σε εθνικό επίπεδο.

Η πρόταση της Κομισιόν, η οποία θα αποτελέσει τη βάση της διαπραγμάτευσης που θα ξεκινήσει τώρα στο Συμβούλιο Υπουργών, περιέχει πολλά θετικά στοιχεία, όπως τη διάθεση περισσότερων χρημάτων για τη στήριξη νέων αγροτών ή ακόμη την καλύτερη προστασία του εισοδήματος των μικρών εκμεταλλεύσεων.

Συνολικά από το ΠΔΠ της περιόδου 2021-2027 η Ελλάδα μόνο από τις δύο βασικές πολιτικές της Κομισιόν, δηλαδή τη συνοχή και τη γεωργία, προβλέπεται να εισπράξει περισσότερα από 35 δισ. ευρώ, ενώ σε αυτά θα προστεθούν και άλλα κονδύλια, όπως εκείνα για τους πρόσφυγες, τη φύλαξη των συνόρων και ορισμένα ακόμη κοινοτικά προγράμματα. Πρόκειται για ένα τεράστιο ποσό και μάλιστα σε περίοδο γενικότερων περικοπών στον προϋπολογισμό της Ε.Ε. λόγω του Βrexit.

Η πρόταση

Σύμφωνα με τη χθεσινή κατανομή, στην Ελλάδα αναλογούν: 12,668 δισ. ευρώ για εισοδηματικές ενισχύσεις στους παραγωγούς, 3,170 δισ. ευρώ για έργα ανάπτυξης της υπαίθρου και 391 εκατ. ευρώ για τη διαχείριση των αγορών. Το συνολικό ποσό των 16,229 δισ. ευρώ είναι σε σταθερές τιμές του 2018.

Τα κύρια στοιχεία των προτάσεων της Επιτροπής για τον εκσυγχρονισμό και την απλούστευση της ΚΑΠ είναι τα εξής: 1. Νέος τρόπος εργασίας: Τα κράτη-μέλη θα αποκτήσουν μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά το πώς χρησιμοποιούν τα χρηματοδοτικά κονδύλια που τους αναλογούν, χάρη στην οποία θα έχουν τη δυνατότητα να σχεδιάζουν ειδικά προσαρμοσμένα προγράμματα τα οποία ανταποκρίνονται πιο αποτελεσματικά στις ανησυχίες των γεωργών τους και των ευρύτερων αγροτικών κοινοτήτων τους. Τα κράτη-μέλη θα έχουν επίσης τη δυνατότητα να μεταφέρουν πόρους μεταξύ άμεσων ενισχύσεων και αγροτικής ανάπτυξης, και το αντίστροφο, έως και το 15% των κονδυλίων της ΚΑΠ που τους αναλογούν, ώστε να εξασφαλίζεται η δυνατότητα χρηματοδότησης των προτεραιοτήτων και των μέτρων τους. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα μπορεί να μεταφέρει χρήματα από τον πυλώνα των έργων ανάπτυξης της υπαίθρου σε αυτόν των εισοδηματικών ενισχύσεων, καλύπτοντας με τον τρόπο αυτό την προτεινόμενη μείωση των ενισχύσεων κατά περίπου 3,9%.

Παράλληλα, θα διασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μέσω στρατηγικών σχεδίων που θα καλύπτουν ολόκληρη την περίοδο, στα οποία θα καθορίζεται ο τρόπος με τον οποίο κάθε κράτος-μέλος προτίθεται να επιτύχει 9 οικονομικούς, περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς στόχους σε επίπεδο Ε.Ε., χρησιμοποιώντας τόσο τις άμεσες ενισχύσεις όσο και την αγροτική ανάπτυξη. Η Επιτροπή θα εγκρίνει κάθε σχέδιο για να διασφαλίζονται η συνοχή και η προστασία της ενιαίας αγοράς. 2. Πιο δίκαιοι όροι μέσω καλύτερης στόχευσης της στήριξης: Οι άμεσες πληρωμές θα εξακολουθήσουν να αποτελούν ουσιώδες τμήμα της πολιτικής και να διασφαλίζουν σταθερότητα και προβλεψιμότητα για τους γεωργούς. Θα δοθεί προτεραιότητα στη στήριξη μικρών και μεσαίων γεωργικών εκμεταλλεύσεων, οι οποίες συνιστούν το μεγαλύτερο μέρος του γεωργικού τομέα, καθώς και στη βοήθεια προς νέους γεωργούς. Η Επιτροπή παραμένει προσηλωμένη στον στόχο για δικαιότερη κατανομή άμεσων ενισχύσεων μεταξύ των κρατών-μελών μέσω εξωτερικής σύγκλισης. Επιπρόσθετα:

θα μειωθούν οι άμεσες εισοδηματικές ενισχύσεις άνω των 60.000 ευρώ ανά εκμετάλλευση, ενώ μπαίνει ως πλαφόν το ποσό των 100.000 ευρώ,

οι μικρές και μεσαίες γεωργικές εκμεταλλεύσεις θα λαμβάνουν υψηλότερο επίπεδο στήριξης ανά εκτάριο,

τα κράτη θα πρέπει να δεσμεύουν τουλάχιστον το 2% του κονδυλίου τους για άμεσες ενισχύσεις, ειδικά για τη στήριξη της εγκατάστασης νέων γεωργών. Το μέτρο αυτό θα συμπληρώνεται από χρηματοδοτική στήριξη για αγροτική ανάπτυξη και διάφορα μέτρα που διευκολύνουν την πρόσβαση στη γη και τη μεταβίβαση της γης. 3. Φιλόδοξοι στόχοι σχετικά με τη δράση για το περιβάλλον και το κλίμα: Οι στόχοι σε επίπεδο Ε.Ε. που προτείνονται καλύπτουν και την κλιματική αλλαγή, και τους φυσικούς πόρους, και τη βιοποικιλότητα, και τους οικοτόπους, και τα φυσικά τοπία. Η εισοδηματική στήριξη προς τους γεωργούς είναι ήδη συνδεδεμένη με την εφαρμογή πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον και το κλίμα, ενώ με τη νέα ΚΑΠ θα απαιτείται από τους γεωργούς να επιτυγχάνουν πιο φιλόδοξους στόχους, μέσω υποχρεωτικών μέτρων, αλλά και μέ- τρων βάσει κινήτρων:

οι άμεσες ενισχύσεις θα εξαρτώνται από ενισχυμένες απαιτήσεις όσον αφορά το περιβάλλον και το κλίμα,

κάθε κράτος-μέλος θα πρέπει να προσφέρει οικολογικά συστήματα για τη στήριξη των γεωργών, τα οποία θα χρηματοδοτούνται με μέρος των εθνικών τους κονδυλίων για άμεσες ενισχύσεις,

τουλάχιστον το 30% κάθε εθνικού κονδυλίου για αγροτική ανάπτυξη θα προορίζεται ειδικά για μέτρα στον τομέα του περιβάλλοντος και του κλίματος,

το 40% του συνολικού προϋπολογισμού της ΚΑΠ αναμένεται να συμβάλει στη δράση για το κλίμα.

4. Μεγαλύτερη αξιοποίηση των γνώσεων και της καινοτομίας: Η εκσυγχρονισμένη ΚΓΠ θα αξιοποιεί όλες τις τελευταίες τεχνολογίες και καινοτομίες, βοηθώντας έτσι τόσο τους γεωργούς όσο και τις δημόσιες διοικήσεις, ιδίως μέσω:

ειδικού προϋπολογισμού ύψους 10 δισ. ευρώ από το ερευνητικό πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» της Ε.Ε., δεσμευμένου για έργα έρευνας και καινοτομίας στον τομέα των τροφίμων, της γεωργίας, της αγροτικής ανάπτυξης και της βιοοικονομίας,

ενθάρρυνσης των κρατών-μελών για τη χρήση μαζικών δεδομένων και νέων τεχνολογιών για ελέγχους και παρακολούθηση (για παράδειγμα, επαλήθευση του μεγέθους των γεωργικών εκμεταλλεύσεων για αιτήσεις άμεσων ενισχύσεων, με χρήση δορυφορικών δεδομένων), με σημαντική μείωση, ως εκ τούτου, της ανάγκης για επιτόπιους ελέγχους,

εντατικότερης ψηφιοποίησης της αγροτικής ζωής, για παράδειγμα, με την επέκταση της ευρυζωνικής πρόσβασης σε αγροτικές περιοχές, η οποία θα επιφέρει βελτίωση της ποιότητας ζωής σε αυτές τις περιοχές και θα συμβάλει στην ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής γεωργικής παραγωγής.

Η Κομισιόν καλεί τα κράτημέλη να εγκρίνουν εντός του 2019 τον ΠΔΠ, που περιλαμβάνει και τον τομέα της γεωργίας, ώστε να μην υπάρξουν καθυστερήσεις που θα μπορούσαν να έχουν ως αποτέλεσμα να μην επωφεληθούν οι γεωργοί και οι εθνικές διοικήσεις από τη μείωση της γραφειοκρατίας, την αύξηση της ευελιξίας και τα περισσότερο απτά αποτελέσματα που θα αποφέρει η νέα ΚΑΠ.