Πώς ένα υστερόγραφο του 1950 απηχεί στο 2018
Η σκηνοθέτις Κατερίνα Μπερδέκα μιλά στη «Ν»
τον κατανοήσουν, να αντιληφθούν τις πράξεις του, να τον συμπονέσουν, να τον αγαπήσουν, να ζήσουν την κάθε ιστορική, όσο και προσωπική στιγμή που περιγράφει».
Για τι μιλάει το «Υστερόγραφο»; «Η ίδια η ύπαρξη της επιστολής μάς υποδεικνύει έναν άνθρωπο που αποφασίζει να γράψει σε μια παλιά γραφομηχανή, χωρίς να είναι συγγραφέας, για τον φίλο του, ώστε να κρατήσει τη μνήμη του ζωντανή, να αποκαλύψει στους απογόνους του ότι ήταν ένας σημαντικός άνθρωπος και να υπενθυμίσει πόσο σημαντική είναι η γνώση της Ιστορίας, ώστε να μπορούμε να πορευθούμε στο μέλλον. Με όχημα αυτή την επιστολή, η παράσταση μιλάει για έναν άνθρωπο, τον οποίο, αν και άμεσος πρόγονός μας, δεν γνωρίζουμε. Και για μικρά κομμάτια της Ιστορίας της Ελλάδας, την οποία, αν και πρόσφατη, δεν ξέρουμε. Το “Υστερόγραφο” είναι άνθρωποι που βουτούν στα άδυτα ενός ανθρώπου και των πράξεών του στις ιστορικές στιγμές που έζησε, για να κατανοήσουν ποιοι είναι οι ίδιοι».
Το 2018 δανείζεται στοιχεία από το 1950;
«Το 1950, ο Σταύρος, αφού είχε παραδώσει το όπλο του με τη Συμφωνία της Βάρκιζας και είχε γυρίσει στην Αθήνα από την εξορία του στην Ικαρία, αν και παραλίγο μαθηματικός, παραλίγο διευθυντής στο ταχυδρομείο, παραλίγο δικαστικός κλητήρας, παραλίγο όλα λόγω του πολέμου και λόγω των αριστερών του φρονημάτων, δούλευε ως μικροπωλητής. Η περιγραφή των μικροπωλητών του 1950, στην επιστολή, θα έπρεπε να μη μας είναι οικεία. Θα έπρεπε να χρειαζόταν να ανατρέξουμε σε φωτογραφίες και περιγραφές, για να την αναγνωρίσουμε. Δυστυχώς, όμως, η Ιστορία μοιάζει να μην οδεύει προς το καλύτερο σε σχέση με την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων, αλλά να βουτάει συνεχώς προς τα πίσω. Ο Σταύρος, όμοια με πολλούς άλλους, ήταν ένας νέος με ικανότητες και όνειρα που, λόγω των ιστορικών συγκυριών, δεν τα εκπλήρωσε ποτέ. Φαίνεται πως, σαν κακό αστείο, το 2018 δανείζεται στοιχεία από το 1950». Ποια είναι τα συναισθήματά σας για τη σημερινή Ελλάδα;
«Νιώθω πως η σημερινή Ελλάδα προσπαθεί ακόμα να καταλάβει ποια είναι, ποια στοιχεία συνθέτουν τον χαρακτήρα της. Είναι λίγο από τουρκοκρατία, λίγο από επανάσταση, λίγο από Όθωνα, λίγο από Καποδίστρια, λίγο από Καταστροφή της Σμύρνης, λίγο από Κατοχή των Γερμανών, λίγο από Εμφύλιο, λίγο από Χούντα, λίγο από Μεταπολίτευση, λίγο από ΠΑΣΟΚ, λίγο από παγκοσμιοποίηση, λίγο από Βερολίνο, λίγο από Νέα Υόρκη και, προσφάτως, λίγο από Αριστερά. Θα με ηρεμούσε να είναι σε κάτι “πολύ από”. Το λίγο από όλα με τρομάζει».
Βλέπετε κάτι ελπιδοφόρο στον ορίζοντα;
«Είχα τη φαεινή έμπνευση να αποκτήσω μια κόρη. Δεν μου επιτρέπεται να μη βλέπω ελπίδα στον ορίζοντα. Κι όταν η όραση δυσκολεύεται, οφείλω να τη δημιουργήσω εγώ την ελπίδα».