Σε διαπραγματευτικό χαρτί εξελίσσεται η πορεία του ΑΕΠ

Ο ρυθμός ανάπτυξης της τάξεως του 2,3% εκτιμάται ότι απομακρύνει το δημοσιονομικό κενό για το 2019

Άλλο ένα διαπραγματευτικό χαρτί εν όψει της τελικής αξιολόγησης για το κλείσιμο του 3ου μνημονίου εξασφάλισε η κυβέρνηση, μετά τη χθεσινή ανακοίνωση της πορείας του ΑΕΠ κατά το πρώτο τρίμηνο του 2018. Ο ρυθμός ανάπτυξης της τάξεως του 2,3% στο διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου 2018 είναι υψηλότερος σε σχέση με την πρόβλεψη για τη μέση ετήσια αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος κατά 2% που έχουν συμφωνήσει ελληνική κυβέρνηση και θεσμοί για τη φετινή χρονιά, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων που έγιναν για την τεχνική συμφωνία επί της 4ης αξιολόγησης. Η εξέλιξη αυτή -έστω και αν η ανάπτυξη του πρώτου τριμήνου οφείλεται εξ ολοκλήρου στη θετική πορεία των εξαγωγών και στη μείωση των εισαγωγών- εκτιμάται ότι απομακρύνει ακόμη περισσότερο το ενδεχόμενο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να θέσει θέμα «δημοσιονομικού κενού» για το 2019, το οποίο θα απαιτεί την πρόωρη μείωση του αφορολόγητου προκειμένου να καλυφθεί.

Δεδομένου ότι η τελική αξιολόγηση του 3ου μνημονίου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί λίγα 24ωρα πριν από το κρίσιμο Eurogroup της 21ης Ιουνίου, η πορεία του ΑΕΠ κατά το 1ο τρίμηνο, όπως επίσης και η πορεία αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, ήταν τα τελευταία βασικά οικονομικά μεγέθη τα οποία ανέμεναν οι δανειστές για να προχωρήσουν στα επόμενα βήματα: 1

Την οριστικοποίηση του μεσοπρόθεσμου σχεδίου δημοσιονομικής στρατηγικής με τις προβλέψεις για τα πρωτογενή πλεονάσματα του 2018 αλλά και της τριετίας 2019-2022.

Τις προβολές για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Την ολοκλήρωση του κειμένου συμμόρφωσης για την ολοκλήρωση της συμφωνίας (compliance report).

Τη σύνταξη της έκθεσης για το «ξεκλείδωμα» της υποδόσης του ενός δισ. ευρώ με στόχο τη συνέχιση της αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου.

Αναθεώρηση προς τα κάτω

Υπενθυμίζεται ότι η πορεία του ΑΕΠ κατά τη φετινή χρονιά αναμένεται να αναθεωρηθεί για δεύτερη φορά προς τα κάτω μέσα στο 2018. Ο αρχικός στόχος, όπως είχε αποτυπωθεί στον προϋπολογισμό του 2018, έφερνε το ΑΕΠ να αυξάνεται με ρυθμό της τάξεως του 2,5%. Τον περασμένο Μάρτιο ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης έδωσε, με εγκύκλιό του, οδηγίες στις υπηρεσίες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους να συντάξουν το προσχέδιο του μεσοπρόθεσμου με πρόβλεψη για ρυθμό ανάπτυξης της τάξεως του 2,3%. Και τελικώς, στις διαπραγματεύσεις που έγιναν στα μέσα Μαΐου στην Αθήνα, κυβέρνηση και θεσμοί συμφώνησαν ότι ο πήχης της ανάπτυξης θα πρέπει να διαμορφωθεί στο 2-2,1% με το τελικό ποσοστό της συμφωνίας να αναμένεται να αποτυπωθεί στο μεσοπρόθεσμο. Είχε προηγηθεί η αναθεώρηση προς τα κάτω του ρυθμού ανάπτυξης και από το ΔΝΤ (σ.σ.: βλέπει ανάπτυξη 2%) και από τον ΟΟΣΑ (σ.σ.: επίσης βάζει τον πήχη στο 2%), αλλά και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία κατεβάζει ακόμη περισσότερο την πρόβλεψη στο 1,9%.

Μείωση επενδύσεων, καθήλωση της κατανάλωσης

Η αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,3% στο διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου 2018 συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου 2017 «κρύβει» τη μεγάλη μείωση στις επενδύσεις σε ποσοστό άνω του 10%, αλλά και την «καθήλωση» της κατανάλωσης των νοικοκυριών στα ίδια επίπεδα για ακόμη ένα τρίμηνο. Αναλυτικά, οι ετήσιες μεταβολές στα επιμέρους μεγέθη που επηρεάζουν την πορεία του ΑΕΠ έχουν ως εξής:

1

Η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη παρουσίασε μείωση 0,3% σε σχέση με το 1ο τρίμηνο του 2017. Αυτή η μεταβολή είναι αποτέλεσμα της μείωσης της κατανάλωσης των νοικοκυριών κατά 0,4% και αύξησης της κατανάλωσης σε επίπεδο γενικής κυβέρνησης κατά 0,3%. Στο πρώτο τρίμηνο του 2017 είχε καταγραφεί αύξηση της τάξεως του 0,7% σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2016. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι το τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο κατά το οποίο η κατανάλωση των νοικοκυριών κινείται με αρνητικό πρόσημο, παρά το γεγονός ότι στην ίδια περίοδο η συνολική πορεία της ελληνικής οικονομίας ήταν ανοδική.

2

Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου κατέγραψε σημαντική μείωση της τάξεως του 10,4% στο α’ τρίμηνο του 2018, μια διψήφια μείωση η οποία ήρθε ύστερα από την κατακόρυφη ποσοστιαία αύξηση τόσο κατά το πρώτο τρίμηνο του 2017 συγκριτικά με το πρώτο τρίμηνο του 2016 (17%) όσο και κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2017 συγκριτικά με το τέταρτο τρίμηνο του 2016 (22,7%). Σε επίπεδο ακαθάριστου σχηματισμού κεφαλαίου, η ποσοστιαία μείωση κατά το πρώτο τρίμηνο του 2018 έφτασε στο 12,1% σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2017. Η πτώση αυτή έρχεται ύστερα από δύο διαδοχικά θετικά τρίμηνα: το 3ο και το 4ο του 2017.

3

Το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών ήταν αυτό που έκανε τη διαφορά κατά τη διάρκεια του α’ τριμήνου. Με τις εξαγωγές να αυξάνονται σε ποσοστό 7,6% και τις εισαγωγές να μειώνονται κατά 2,8%, το ισοζύγιο επέδρασε πολύ θετικά στη διαμόρφωση του ΑΕΠ του α’ τριμήνου. Το τι σημαίνουν οι μεταβολές στο ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών για την εικόνα του ΑΕΠ στο πρώτο τρίμηνο, προκύπτει και από τις μεταβολές σε απόλυτο αριθμό. Η αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,3% μεταφράζεται σε αύξηση του προϊόντος από τρίμηνο σε τρίμηνο κατά 1,081 δισ. ευρώ (σ.σ.: από τα 46,316 δισ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του 2017, σε 47,397 δισ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του 2018). Αντίστοιχη ήταν και η αύξηση των εξαγωγών: από τα 14,273 δισ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του 2017, οι εξαγωγές έφτασαν στα 15,361 δισ. ευρώ στο α’ τρίμηνο του 2018. Από την άλλη, η μείωση των εισαγωγών μεταφράζεται σε επιπλέον 465 εκατ. ευρώ στο ΑΕΠ καθώς η αξία τους υποχώρησε από τα 16,521 δισ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του 2017, στα 16,057 δισ. ευρώ στο α’ τρίμηνο του 2018. Να σημειωθεί ότι ήταν το 7ο διαδοχικό τρίμηνο κατά το οποίο καταγράφηκε αύξηση των εξαγωγών, ενώ πτωτικός ρυθμός στις εισαγωγές είχε να αποτυπωθεί στα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής από το δεύτερο τρίμηνο του 2016.