Το ποδήλατο της Ευρώπης

Η«πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού» είχε πει ο Γερμανός καγκελάριος Μπίσμαρκ τον 19ο αιώνα, μία αλήθεια διαχρονική, καθώς πέρα από τις όποιες προθέσεις υπάρχει και η πραγματικότητα, που δυστυχώς δεν μπορεί να καταλάβει από υποσχέσεις. Και η γερμανική πραγματικότητα είναι «σκληρή», καθότι, ως γνωστόν, βασίζεται σε ένα εκρηκτικό μίγμα υπεροχής, απαρέγκλιτα απαραβίαστων ορίων και αυστηρών οικονομικών πολιτικών. Σε μια περίοδο δε, που έχει να αντιμετωπίσει το δόγμα «Πρώτα η Αμερική» από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, με έναν Αμερικανό πρόεδρο αποφασισμένο να κλιμακώσει τον εμπορικό πόλεμο. Η Γερμανία, ως εξαγωγική χώρα, αντελήφθη λοιπόν ότι χρειάζεται την ενότητα της Ευρώπης, κάτι που σαφώς γνωρίζει πολύ καλά ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και γι’ αυτό έχει ενισχύσει τις πιέσεις προς το Βερολίνο, με επιτυχία, όπως φαίνεται, για μεταρρύθμιση της Ευρώπης.

Τα μεταρρυθμιστικά σχέδια της Γερμανίδας καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ παρουσιάζουν ελλείψεις. Θέλει έναν επενδυτικό προϋπολογισμό που να βοηθά τις φτωχότερες χώρες και ένα ενισχυμένο ταμείο διάσωσης. Όμως, με τη δυναμική της νομισματικής πολιτικής να έχει πλέον εξαντληθεί, όλα αυτά φαντάζουν ως ημίμετρα. Η Μέρκελ έδωσε προχθές μια αρκετά καθυστερημένη απάντηση στις φιλόδοξες προτάσεις Μακρόν για μια πιο στενή συνεργασία και έναν κοινό προϋπολογισμό στην Ε.Ε. «Αυτό ήταν λοιπόν; Στη μεγάλη ζαριά του Μακρόν η Γερμανία απαντά με μικρή ζαριά, τίποτε το καινούργιο, τίποτε που δεν υπάρχει ήδη στην κυβερνητική συμφωνία ή που να μην έχει σχεδιαστεί από καιρό» επεσήμανε το γερμανικό περιοδικό Spiegel. Πράγματι, τα σχέδια της Μέρκελ υπολείπονται κατά πολύ των προτάσεων Μακρόν, τόσο ως προς το ύψος του κοινού επενδυτικού προϋπολογισμού όσο και για τη μετεξέλιξη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο. Οι περιορισμένες φιλοδοξίες της γίνονται εύκολα κατανοητές, καθότι το κόμμα της, οι Χριστιανοδημοκράτες, δεν έχει όρεξη για περισσότερη Ευρώπη. Η πολιτική είναι η πιο σύνθετη τέχνη, αφού οφείλει να λαμβάνει υπ’ όψιν της όλες τις αξίες, τις ανάγκες, τις δυνατότητες και τις προοπτικές της ανθρώπινης κοινωνίας και να προχωρά προς το μέλλον. Στην προκειμένη περίπτωση, είναι σαφές ότι η Μέρκελ θέλει να προσεγγίσει τον Εμανουέλ Μακρόν για να δημιουργήσει μία ασπίδα στις εξωγενείς πιέσεις, καθώς μόνη της δεν μπορεί να πορευθεί, ανάγοντας έτσι τη μεταρρύθμιση σε πρωταρχικό ζήτημα της καγκελαρίας της. Ζητείται λοιπόν περισσότερη Ευρώπη όχι για το ίδιο το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι και τους πολίτες του, αλλά για τη συντήρηση των κεκτημένων συμφερόντων. Ο Ζακ Ντελόρ έλεγε: «Το ποδήλατο της Ευρώπης πρέπει να τρέξει, αλλιώς θα πέσει». Άρα, περισσότερος ρυθμός με πιο πολύ θάρρος, πάθος και κουράγιο.