Τέλος στην εποχή χαλαρής πολιτικής από Fed και ΕΚΤ
Υψηλότερα επιτόκια στις ΗΠΑ και σταδιακή έξοδος από το QE στην Ε.Ε.
Φέντεραλ Ριζέρβ των ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μονοπωλούν το ενδιαφέρον σήμερα και αύριο, με τις κινήσεις των δύο μεγαλύτερων κεντρικών τραπεζών να σηματοδοτούν το τέλος στην εποχή τής υπέρ χαλαρής νομισματικής πολιτικής. Η Fed ολοκληρώνει σήμερα τη διήμερη συνεδρίασή της και είναι σχεδόν δεδομένο ότι θα αυξήσει τα επιτόκια, για δεύτερη φορά φέτος. Μία ημέρα αργότερα η σκυτάλη περνάει στην ΕΚΤ, όπου ο πρόεδρος Μάριο Ντράγκι και οι υπόλοιποι αξιωματούχοι θα συζητήσουν τη σταδιακή έξοδο από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Έχοντας σχεδόν προεξοφλήσει μία αύξηση του κόστους δανεισμού -από το 1,75% στο 2%- οι επενδυτές θα εστιάσουν στη ρητορική της Fed και τις ενδείξεις για το μελλοντικό χρονοδιάγραμμα στον κύκλο αύξησης του κόστους δανεισμού, εάν σχεδιάζει μία ή δύο επιπλέον αυξήσεις για φέτος. Η Fed ίσως προσφέρει ενδείξεις για το πόσο κοντά βρίσκεται στην ολοκλήρωση του κύκλου αύξησης επιτοκίων ή εάν η ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη επιτρέπει επιθετικότερες κινήσεις. Οι Σπένσερ Χιλ και Γιαν Χάτζιους, οικονομολόγοι της Goldman Sachs, προβλέπουν ότι η επιτροπή νομισματικής πολιτικής της Fed θα καταργήσει από την ανακοίνωση τη φράση που χρησιμοποιούσε από τα τέλη του 2015, ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν κάτω από τα ιστορικά επίπεδα «για κάποιο χρονικό διάστημα». Αυτή η μικρή αλλαγή ρητορικής θα ερμηνευθεί ως παραδοχή ότι, έπειτα από εννέα χρόνια οικονομικής ανάκαμψης, η νομισματική πολιτική και η οικονομία εν γένει έχουν ομαλοποιηθεί. Η Fed εγκαινίασε τον Δεκέμβριο του 2015 τον κύκλο αύξησης επιτοκίων, ενώ έχει ήδη αρχίσει να περιορίζει το τεράστιο χαρτοφυλάκιο αμερικανικών κρατικών ομολόγων και εγγυημένων με υποθήκες χρεογράφων που είχε αγοράσει στη διάρκεια της κρίσης.
Με την αμερικανική αλλά και την παγκόσμια οικονομία σε δυναμική ανάπτυξη, πολλοί οικονομολόγοι εκτιμούν ότι δεν είναι λογικό να εμμείνει η Fed στη δέσμευση ότι θα διατηρήσει τα επιτόκια σε χαμηλά επίπεδα, καθώς το κόστος δανεισμού δεν θεωρείται πλέον χαμηλό, βάσει ιστορικών στοιχείων. Εάν η Fed αυξήσει το βασικό της επιτόκιο στο 2%, τότε θα το επαναφέρει σε επίπεδα υψηλότερα από το κόστος δανεισμού την περίοδο 2001-2004, προ της τεχνολογικής φούσκας και τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου.
Αύριο, 14 Ιουνίου, η προσοχή στρέφεται στην Ευρωζώνη και στη συνεδρίαση της ΕΚΤ, όπου αναμένεται να παρουσιάσει τα δικά της σχέδια για την ολοκλήρωση του QE, υπογραμμίζοντας την ανάκαμψη της Ευρώπης από την κρίση. Την Πέμπτη, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι και οι υπόλοιποι αξιωματούχοι του διοικητικού συμβουλίου θα συζητήσουν στη Ρίγα της Λετονίας τον τερματισμό του προγράμματος αγοράς ενεργητικού. Το πρόγραμμα εκπνέει στα τέλη Σεπτεμβρίου και αναμένεται να τερματισθεί σταδιακά προς τα τέλη του έτους. Αν και οι οικονομολόγοι εμφανίζονται διχασμένοι για το εάν η ΕΚΤ παρουσιάσει λεπτομέρειες για τον τερματισμό του προγράμματος στη συνεδρίαση του Ιουνίου ή του Ιουλίου, η συντριπτική τους πλειονότητα σε δημοσκόπηση του Reuters αναμένει τέλος του QE στα τέλη του 2018 και αύξηση των επιτοκίων από το 2019. Συγκεκριμένα, οικονομολόγοι σε έρευνα του Bloomberg προβλέπουν ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων στο δεύτερο τρίμηνο του 2019 και το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης στο τρίτο τρίμηνο.
Παρότι η ΕΚΤ προετοιμάζεται για τον επίλογο του προγράμματος των 2,55 τρισ. ευρώ, έχει επανειλημμένως τονίσει ότι η νομισματική πολιτική θα παραμείνει υποστηρικτική και μετά το τέλος του QE, γεγονός που καθησυχάζει τις αγορές.