Τι θα αλλάξει στο καθεστώς εκπαίδευσης των ναυτικών
Πρόταση ευρωπαϊκής οδηγίας μετά από αξιολόγηση του προγράμματος
Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης του προγράμματος βελτίωσης της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας του κανονιστικού πλαισίου (REFIT), σχετικά με το ελάχιστο επίπεδο απαιτήσεων εκπαίδευσης και πιστοποίησης των ναυτικών στην Ε.Ε. παρουσιάστηκε στην πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σχετικά με την τροποποίηση της οδηγίας 2008/106/ΕΚ και την κατάργηση της οδηγίας 2005/45/ΕΚ.
Η αξιολόγηση του REFIT υπέδειξε ότι το πλαίσιο της Ε.Ε. που σχετίζεται με την εκπαίδευση και την πιστοποίηση των ναυτικών σε γενικές γραμμές ικανοποιεί τους βασικούς στόχους του και παραμένει συναφές. Ειδικότερα, το πλαίσιο της Ε.Ε. έχει συνεισφέρει στην εξάλειψη της εργασίας ανειδίκευτων πληρωμάτων σε πλοία που φέρουν τη σημαία κράτους-μέλους της Ε.Ε. χάρη στην ενίσχυση της ναυτικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και πιστοποίησης, ενώ επιτεύχθηκαν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ των ναυτικών που έχουν εκπαιδευτεί στην Ένωση και των απασχολούμενων ναυτικών που προέρχονται από τρίτες χώρες μέσω της θέσπισης του κεντρικού μηχανισμού της Ε.Ε. Επιπλέον, η αμοιβαία αναγνώριση των πιστοποιητικών των ναυτικών σύμφωνα με την οδηγία 2005/45/ΕΚ έχει ευνοήσει την κινητικότητα των ναυτικών μεταξύ σκαφών που φέρουν σημαία της Ε.Ε.
Τρεις αδυναμίες
Η αξιολόγηση ανέδειξε επίσης ορισμένες αδυναμίες όσον αφορά την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα κάποιων κανονιστικών απαιτήσεων, ειδικότερα: α) Το διοικητικό πλαίσιο αναφορικά με τη διαδικασία αναγνώρισης και επαναξιολόγησης τρίτων χωρών υπολείπεται σε αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα:
Η προθεσμία που ορίζεται στη νομοθεσία για την αναγνώριση νέων τρίτων χωρών δεν είναι ρεαλιστική, διότι δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη όλα τα απαραίτητα διαδικαστικά στάδια.
Οι διαθέσιμοι οικονομικοί και ανθρώπινοι πόροι που ενέχονται στη διαδικασία αναγνώρισης τρίτων χωρών δεν αξιοποιούνται αποδοτικά. Επί του παρόντος, η διαδικασία δεν λαμβάνει υπόψη τον αριθμό των πλοιάρχων και αξιωματικών που είναι πιθανόν να προσλαμβάνονται από τις τρίτες χώρες.
Η διαδικασία επαναξιολόγησης για τρίτες χώρες δεν διενεργείται με αναλογικό τρόπο. Η προθεσμία της επαναξιολόγησης δεν λαμβάνει υπόψη το ποσοστό συμμόρφωσης μιας χώρας προς τις απαιτήσεις της σύμβασης STCW, ούτε τον αριθμό των θεωρήσεων που εκδίδουν τα κράτη-μέλη. β) Το πεδίο εφαρμογής του καθεστώτος αμοιβαίας αναγνώρισης των πιστοποιητικών των ναυτικών τα οποία εκδίδονται από τα κράτη-μέλη υπολείπεται σε σαφήνεια και ασφάλεια δικαίου. γ) Η οδηγία 2008/106/ΕΚ πρέπει να ευθυγραμμίζεται ανά τακτικά χρονικά διαστήματα με τις πρόσφατες τροποποιήσεις της σύμβασης STCW. Από την άποψη αυτή, η τρέχουσα διαδικασία ενσωμάτωσης των τροποποιήσεων της σύμβασης STCW προκαλεί σημαντικές καθυστερήσεις και εγκυμονεί τον κίνδυνο το ενωσιακό δίκαιο να είναι ασυνεπές προς το διεθνές πλαίσιο για σημαντικό χρονικό διάστημα.
Διαβουλεύσεις
Λόγω της τεχνικής φύσης της προβλεπόμενης πρότασης, διενεργήθηκε στοχευμένη διαβούλευση. Εθνικοί εμπειρογνώμονες στη STCW, Ενώσεις Εφοπλιστών και συνδικαλιστικές ενώσεις ναυτικών εξέφρασαν τις απόψεις τους σε ηλεκτρονική έρευνα διάρκειας 4 εβδομάδων. Διοργανώθηκε εργαστήριο στο οποίο τα κράτημέλη και οι ευρωπαϊκές ενώσεις εφοπλιστών και ναυτικών συμμετείχαν και αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με τα προβλεπόμενα μέτρα.