Αυτός είναι ο θίασός μας

Ποιητή, λέγε τι βλέπεις; «Σήμερα βλέπει κανείς καθαρά τα ψυχολογικά συμπτώματα πειναλέων ναυαγών σε μια ξυλάρμενη σχεδία. Γυρεύουν να φάει ο ένας τον άλλον». (3 Αυγούστου 1946. Μέρες, Ε’. Ίκαρος, 1977). Το δίχως άλλο, γιατί νομίζουν ότι είναι μεγάλο το ρεγάλο.

«Αυτός είναι ο θίασός μας, μ’ αυτόν θα παίξουμε». Πες μας, πώς θα αντέξουμε και τι να επιλέξουμε; «Οι λεπτομέρειες, που μας παρέχουν τόσο άφθονα, θολώνουν την κρίση για το ουσιαστικό πρόβλημα. Σ’ αυτό βασίζεται η τέχνη της προπαγάνδας: στην επιδέξια χρησιμοποίηση της λεπτομέρειας, στον τεμαχισμό της αλήθειας». (Πρωτομαγιά 1940. Μέρες, Γ’. Ίκαρος, 1977) Μεγάλο πράγμα η συνήθεια, κι ας μην είμαστε κουτορνίθια κι ας μαλώνουμε πότεπότε με τα παραμύθια.

Κι όμως πρέπει να λογαριάσουμε πώς και κατά πού προχωρούμε. Μπορούμε, όταν τη νηφαλιότητα και υπευθυνότητα λοιδορούμε;

«Ολοι οι άνθρωποι είναι του καιρού τους. Ποιοι αντιπροσωπεύουν τον καιρό τους, είναι άλλη κουβέντα». (2 Απρίλη 1933. Μέρες, Β’. Ίκαρος, 1975) Δεν γίνεται με ντοκουμέντα, σου βγάνουν «ψυχές μαραγκιασμένες από δημόσιες αμαρτίες» δηλητηριώδη τραταμέντα και ύστερα σου στέλνουν τα φαλιμέντα. Ο φανατισμός τέντα. Συνθηματικό τραύλισμα, κυνικών απαύγασμα. Σκουπίδια, καβαλίνα, μπόχα και καταλαλιά. Παραδοξολογήματα, ελαφρότητα, βοερή γελοιότητα, αθλιότητα.

Αλλάζεις συχνότητα, ίδια ποιότητα. Χαλασμένες γραμμές, αιχμές και ακμές. Να 'ναι τούτη η κορύφωση της νόσου; Τότε, υπάρχει θεραπεία. Αν δεν είναι, στο ξινόχορτο θα πνιγούμε;

Η κυβέρνηση θα ξεπεράσει την πρόταση δυσπιστίας, αλλά δεν ξέρω πόσοι πολίτες θα ξεπεράσουν τη δυσπιστία τους στο πολιτικό σύστημα, που έκανε ό,τι μπορούσε για να αναδείξει τις ανεπάρκειές του.

Δεν είμαστε τώρα στη φάση της μέγιστης απορίας και αμηχανίας. Από του κακού βαίνομεν εις τα χείρω, χρόνους πολλούς. Εξεπέσαμεν, αλλά από τα σύννεφα δεν πέσαμε. Γενναία δόση υποκρισίας, ασχήμιας, εμπάθειας, αποσύνθεσης, αγριότητας και ηλιθιότητας εισπνεύσαμε. Στενέψαμε. Με επιμέλεια και αδιαφορία.