Nέα προσέγγιση των ευρωπαϊκών αρχών για τα «κόκκινα» δάνεια
Αντιμετώπιση ανά περίπτωση με δίχτυ ασφαλείας προτείνει η «σιδηρά κυρία» του SSM, Ντανιέλ Νουί
Ένα άτυπο debate φαίνεται πως βρίσκεται σε εξέλιξη στο πλαίσιο εμβάθυνσης της τραπεζικής ενοποίησης, αλλά και του φλέγοντος τουλάχιστον για τον ευρωπαϊκό Νότο- θέματος αντιμετώπισης των «κόκκινων» δανείων. Μάριο Ντράγκι και Ντανιέλ Νουί «διασταυρώνουν» τις απόψεις τους για το κρίσιμο θέμα των «κόκκινων» δανείων, τη στιγμή που οι τράπεζες θα ακούσουν τον Σεπτέμβριο τους νέους στόχους που έχουν να επιτύχουν σε ό,τι αφορά την περαιτέρω συρρίκνωση του προβληματικού τους χαρτοφυλακίου, στόχοι που θα αφορούν μέχρι και το 2021.
Δύσκολοι οι στόχοι
Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, οι αποφάσεις μοιάζουν απολύτως κρίσιμες, καθώς οι ελληνικές τράπεζες διατηρούν πολύ μεγάλο κομμάτι «κόκκινων» δανείων στο χαρτοφυλάκιό τους. Και παρά τους φιλόδοξους στόχους που θέτουν και τις πιέσεις που υφίστανται από τις ευρωπαϊκές αρχές για περαιτέρω μείωση, συχνά δείχνει δύσκολο να πιαστούν νέοι ακόμη πιο φιλόδοξοι στόχοι.
ΕΚΤ και SSM
Πάντως, ηπιότερους τρόπους φαίνεται να αναζητεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων, καθώς από τη μία η αναποτελεσματικότητα προηγούμενων μεθόδων και από την άλλη οι αντιρρήσεις επί των υπαρχουσών προτάσεων διαμορφώνουν, όπως όλα δείχνουν, κάποια νέα δεδομένα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προτείνει ηπιότερες ίσως λύσεις. Από την άλλη η επικεφαλής του SSM Ντανιέλ Νουί δεν βλέπει αρνητικά το ενδεχόμενο αντιμετώπισης κατά περίπτωση των «κόκκινων» δανείων, θέτοντας ωστόσο ως προϋπόθεση την ύπαρξη κανόνων ασφαλείας.
Προηγούμενες προτάσεις για την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων προσέκρουσαν σε αντιρρήσεις, όπως αναφέρουν πηγές στο πρακτορείο Reuters.
721 δισ. ευρώ
Ακόμη και έπειτα από μια απότομη μείωση των NPLs τα τελευταία δύο χρόνια, οι τράπεζες της Ευρωζώνης συγκεντρώνουν μη αποπληρωθέντα χρέη ύψους 721 δισ. ευρώ (837,01 δισ. δολ.), τα οποία κυρίως κληρονόμησαν από την οικονομική κρίση 2008-12 και τα οποία βρίσκονται συγκεντρωμένα σε χώρες όπως η Ιταλία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία.
Τα σχέδια του Ενιαίου Μηχανισμού Εποπτείας της ΕΚΤ (SSM) για την εισαγωγή κανόνων που υποχρεώνουν τις τράπεζες να διακρατούν ρευστότητα έναντι προβλέψεων για το σύνολο των δανείων που κρίνονται επισφαλή (σ.σ.: από το 2018) έχει συναντήσει αντίσταση από τραπεζίτες, νομοθέτες, ακόμη και από την Κεντρική Τράπεζα.
Συμβιβαστική λύση
Έπειτα από μήνες καθυστέρησης, οι Κεντρικές Τράπεζες στις 19 χώρες της Ευρωζώνης επιδιώκουν μια συμβιβαστική λύση που θα επέτρεπε στον επόπτη να «σώσει» τα σχέδιά του, αλλά συγχρόνως η λύση αυτή να γίνεται αποδεκτή και από τις πιο αδύναμες χώρες.
Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη δυνατότητα να δοθεί στις τράπεζες ένα χρονικό διάστημα στο οποίο θα εκτείνεται η πρόβλεψη των επισφαλών δανείων, όπως προβλεπόταν εξάλλου στην αρχική πρόταση, εισάγοντας παράλληλα εξαιρέσεις, για παράδειγμα στις χώρες όπου ένα αργό δικαστικό σύστημα καθιστά την ανάκτηση ενεχύρων επίπονη, όπως για παράδειγμα στην Ιταλία, αναφέρει το πρακτορείο.
Ανά ομάδες
Εναλλακτικά, οι εποπτικές αρχές θα μπορούσαν να υιοθετήσουν μία ημερολογιακή προσέγγιση και να χωρίσουν τις τράπεζες και τα δάνεια σε «ομάδες», με βάση το ποσοστό του χαρτοφυλακίου τους που αντιμετωπίζει πρόβλημα ή με βάση το κατά πόσο έχουν δανειακή έκθεση σε μια βιομηχανία με προβλήματα, όπως για παράδειγμα η ναυτιλία.
«Πρέπει να βρουν μια ισορροπία μεταξύ μιας ημερολογιακής προσέγγισης και μιας κατά περίπτωση αντιμετώπισης των “κόκκινων” δανείων» ανέφερε μία από τις πηγές. Άλλες πηγές υποστήριζαν στο διεθνές πρακτορείο πως η λύση θα βρεθεί μέσα στο θέρος.
Το χρονοδιάγραμμα
Η πρόεδρος του SSM, Ντανιέλ Νουί, έχει μέχρι το τέλος του έτους να παραδώσει την κληρονομιά της πριν από την αποχώρηση.
Το ζήτημα των «κόκκινων» δανείων οδήγησε σε ρήξη μεταξύ κάποιων λίγων χωρών όπου οι τράπεζες εξακολουθούν να έχουν μεγάλο αριθμό επισφαλειών.
Αυτό προκάλεσε την καθυστέρηση στη δημοσίευση των νέων κανόνων, που αναμενόταν αρχικά τον Μάρτιο.
Από τον SSM είχαν πει τον Απρίλιο ότι εξέταζαν κατά πόσο χρειάζονται περαιτέρω πολιτικές για τα παλιά μη εξυπηρετούμενα δάνεια («ανεξάρτητα από την πρόοδο των μεμονωμένων τραπεζών»). Ακόμη και εάν δεν υπήρχαν κανόνες, οι επόπτες θα συνέχιζαν να ασκούν πίεση στις προβληματικές τράπεζες χρησιμοποιώντας τις εξουσίες που κατέχουν για τον σκοπό αυτόν.
7 χρόνια
Ο SSM έχει ήδη εισαγάγει κανόνες για τα «κόκκινα» δάνεια παρέχοντας στις τράπεζες επτά χρόνια για να τα διαγράψουν μέσω προβλέψεων εάν τα δάνεια είναι εξασφαλισμένα, και δύο εάν τα δάνεια δεν έχουν εξασφαλίσεις. Αρχικώς είχε προβλεφθεί η εφαρμογή αυτών των κανόνων να επιβληθεί και στο απόθεμα των παλαιών δανείων.
Ωστόσο, μια μελέτη εκτίμησης των επιπτώσεων από την ομάδα νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ έδωσε έμφαση στους κινδύνους για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, διότι ορισμένες τράπεζες θα αναγκάζονταν να δεσμεύσουν δισεκατομμύρια ευρώ για να λάβουν τις σχετικές προβλέψεις.
Ο SSM, ο οποίος διαχωρίζεται επισήμως από την υπόλοιπη ΕΚΤ, είχε καταλήξει σε ένα καλύτερο αποτέλεσμα υποθέτοντας ότι οι τράπεζες θα συνεχίσουν να μειώνουν τα «κόκκινα» δάνειά τους, όπως το έπραξαν τα τελευταία δύο χρόνια.
Είναι φανερό πως τις μέρες αυτές και καθώς προετοιμάζονται οι εργασίες της συνόδου κορυφής που περιλαμβάνουν και κεφάλαιο για την εμβάθυνση στην τραπεζική ενοποίηση, ένα άτυπο debate διεξάγεται μεταξύ των αρμόδιων μηχανισμών.
Οι δηλώσει Νουί
Ο υπαρκτός προβληματισμός που περιγράφηκε παραπάνω δεν βρίσκει ούτε σύμφωνη ούτε διαφωνούσα την Ντανιέλ Νουί.
«Πρέπει να βρούμε έναν καλό τρόπο να είμαστε φιλόδοξοι αλλά και ρεαλιστές» δήλωνε στο Reuters η «σιδηρά κυρία» του SSM. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υποστήριξε ότι η ΕΚΤ δεν έχει εντολή να επιβάλει γενικούς κανόνες κεφαλαίων και μπορεί να ενεργήσει μόνο σε συγκεκριμένες τράπεζες που θεωρεί ότι αντιμετωπίζουν προβλήματα.
Σε ό,τι δε μπορεί να φαίνεται και ως μια παραχώρηση στους επικριτές της, η επόπτης της ΕΚΤ, Ντανιέλ Νουί, δήλωσε στην Οικονομική Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι η λύση θα μπορούσε να είναι η επανάληψη μιας προσέγγισης που θα αντιμετωπίζει τα «κόκκινα» δάνεια κατά περίπτωση, η οποία αντικατοπτρίζει τα συνήθη προνόμια της ΕΚΤ. «Θα προχωρήσουμε περισσότερο σε μια κατά περίπτωση προσέγγιση, πιθανώς, αλλά με ορισμένα στοιχεία ασφαλείας», είπε στους νομοθέτες χθες, προσθέτοντας ότι δεν έχει ληφθεί ακόμα απόφαση.
Σε μια πιθανή υπόδειξη που θα αφορούσε μελλοντικά σχέδια για τον τρόπο αντιμετώπισης των αποθεμάτων των 721 δισεκατομμυρίων ευρώ από επισφαλή δάνεια στις τράπεζες που εποπτεύει, η κ. Νουί είπε: «Πιστεύουμε ότι σε μια συγκεκριμένη στιγμή τα αποθέματα κόκκινων δανείων και ο τρόπος περιορισμού τους θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με τρόπο ανάλογο, επειδή είναι δύσκολο να εξηγηθεί πώς παρόμοιοι κίνδυνοι αντιμετωπίζονται διαφορετικά» (σ.σ.: εξηγώντας πιθανόν το δίχτυ ασφαλείας που θέλει να επιβάλει).