Πώς δηλώνονται οι υπερωρίες κατά το μεταβατικό διάστημα
«Οδικός χάρτης» για τις υποχρεώσεις εργοδοτών και επιχειρήσεων
Xρηστικές πληροφορίες για τις υποχρεώσεις επιχειρήσεων και εργοδοτών κατά το μεταβατικό διάστημα αλλαγής του τρόπου καταχώρησης των υπερωριών περιέχει το νέο δελτίο της «Εργατικής Νομοθεσίας».
Υπενθυμίζεται ότι από 1ης Ιουλίου άλλαξε ο τρόπος που οι επιχειρήσεις και οι εργοδότες υποβάλλουν τις υπερωρίες των εργαζομένων, καθώς στο εξής η δήλωση της υπερωριακής απασχόλησης θα μπορεί να γίνεται με δύο τρόπους: α) ηλεκτρονικά μέσω του σχετικού εντύπου στο σύστημα «Εργάνη», αλλά και β) μέσω της αποστολής μηνύματος (SMS) με τη χρήση κινητού τηλεφώνου.
Η υπουργική απόφαση προβλέπει ότι θα υπάρχει και μεταβατικό διάστημα δύο μηνών, δηλαδή από την 1η Ιουλίου μέχρι την 31η Αυγούστου, κατά το οποίο διάστημα θα είναι δυνατή η δήλωση υπερωριών και μέσω του Ειδικού Βιβλίου Υπερωριών, ενώ από την 1η Σεπτεμβρίου η υποβολή θα γίνεται μόνο με τον νέο τρόπο.
Τι αποτελεί υπερεργασία και υπερωρία:
1. Για την υπερεργασία κριτήριο αποτελεί η εβδομαδιαία απασχόληση του μισθωτού. Υπερεργασία χαρακτηρίζεται η υπέρβαση του συμβατικού (κατά τις ΕΓΣΣΕ) ωραρίου των 40 ωρών εβδομαδιαίως και μέχρι 8 ώρες επί εξαημέρου (6Χ8) και 5 ώρες επί πενθημέρου (5Χ9).
Όταν το ωράριο έχει κατανεμηθεί ισομερώς στις ημέρες της εβδομάδας, η υπέρβαση των 40 ωρών σημαίνει υπέρβαση του ημερήσιου ωραρίου των 6 ωρών και 40 λεπτών (επί εξαημέρου) κατά 1 ώρα και 20 λεπτά (=8 ώρες) και των 8 ωρών (επί πενθημέρου) κατά 1 ώρα (=9 ώρες).
Για κάθε ώρα υπερεργασίας οφείλεται το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο και προσαύξηση 20% επ’ αυτού. Η πραγματοποίηση υπερεργασίας επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του εργοδότη και η απασχόληση αποτελεί υποχρέωση του μισθωτού όταν ζητηθεί από αυτόν.
Όσον αφορά το νέο έντυπο Ε8, όπως φαίνεται υπάρχει υποχρέωση αναγγελίας κάθε ημέρα της ανωτέρω υπερβάσεως του ωραρίου, πριν από την πραγματοποίηση της υπερεργασίας.
Στις «Παρατηρήσεις» πρέπει να αναγράφεται ότι «κατά τις ΕΓΣΣΕ, υπερεργασία υπάρχει και αμοιβή και προσαύξηση οφείλεται μόνον όταν στο τέλος της εβδομάδος υπάρχει υπέρβαση των 40 ωρών».
2. Για την υπερωρία κριτήριο αποτελεί η ημερήσια απασχόληση. Υπερωρία χαρακτηρίζεται η απασχόληση πέρα του νομίμου ωραρίου των 8 ωρών ημερησίως επί 6ημέρου και πέρα των 9 ωρών ημερησίως επί 5νθημέρου.
Νόμιμη υπερωρία είναι η απασχόληση πέρα των 8 ωρών (6ήμερο) ή των 9 ωρών (πενθήμερο) επί 2 ώρες, όταν πρόκειται για οποιαδήποτε επιχείρηση (πλην βιομηχανίας-βιοτεχνίας) και μέχρι 120 ωρών ετησίως.
Ειδικά για τις βιομηχανίεςβιοτεχνίες, νόμιμη υπερωρία είναι η υπέρβαση του ανωτέρω ημερησίου ωραρίου κατά 3 ώρες και μέχρι 30 ώρες ανά εξάμηνο (κατά τις εκδιδόμενες ΥΑ).
Στο έντυπο Ε8 αναφέρεται μόνον η νόμιμη υπερωρία. Η οφειλόμενη αμοιβή για την υπερωρία αυτή είναι το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο και προσαύξηση 40% επ’ αυτού.
Δεν αναφέρεται στο Έντυπο Ε8 η παράνομη («κατ’ εξαίρεση») υπερωρία.
Προσοχή. Δεν αποτελεί υπερεργασία η τυχόν απασχόληση κατά την 6η ημέρα επί πενθημέρου, ούτε κατά την 7η ημέρα (κατά κανόνα Κυριακή) τόσο επί πενθημέρου όσο και εξαημέρου.
Έτσι οι ώρες απασχολήσεως κατά τις δύο αυτές ημέρες δεν προστίθενται στις 40 ώρες των ημερών της υπολοίπου εβδομάδος.
Δεν αποτελεί επίσης υπερωρία η απασχόληση κατά τις ημέρες αυτές. Υπερωρία κατά την 6η ή 7η ημέρα αποτελεί μόνον η υπέρβαση των 8 ωρών (βλ. σχετική Αλληλογραφία «πενθήμερο-εξαήμερο» στο Δελτίο Εργατικής Νομοθεσίας 2017, τεύχος 1711 σελ. 558).
Για την εξεύρεση των ωρών υπερεργασίας πρέπει να αφαιρούνται πρώτα οι ώρες (ημερήσιας) υπερωρίας.
3. Κατά το μεταβατικό δίμηνο (1/7 έως 31/8) δίνεται η δυνατότητα εφαρμογής του παλαιού συστήματος:
Δεν απαιτείται να δηλωθεί η υπερεργασία (ούτε στο Ε4). Όσον αφορά την υπερωρία, μπορεί να αναγραφεί στο «Βιβλίο υπερωριών» και να αναγγελθεί τον επόμενο μήνα (Αύγουστο και Σεπτέμβριο) το πρώτο 15νθήμερο, η πραγματοποιηθείσα κατά τον Ιούλιο και Αύγουστο αντιστοίχως υπερωρία, με το παλαιό Έντυπο Ε8.
Σημειώνεται ότι από 1/9 θα πρέπει για τις υπερωρίες του Σεπτεμβρίου κ.λπ. να συμπληρώνεται το νέο Έντυπο Ε8. Για όσους προτιμήσουν για το δίμηνο το παλαιό σύστημα, θα πρέπει να υποβληθεί κατά το α’ 15νθήμερο Σεπτεμβρίου και το παλαιό έντυπο Ε8 για τις υπερωρίες του μηνός Αυγούστου.