Τα αριστοφανικά όρια της γυναίκας σε σύγχρονο πλαίσιο
Η ηθοποιός Άνδρη Θεοδότου μιλά στη «Ν» με αφορμή τις «Θεσμοφοριάζουσες»
«Ηπρώτη με γυναικεία υπόθεση αποκλειστικά» εξηγεί η ηθοποιός Άνδρη Θεοδότου ότι είναι η κωμωδία του Αριστοφάνη «Θεσμοφοριάζουσες», η οποία παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, σε περιοδεία στην Ελλάδα, από τις 13 Ιουλίου, και στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου την Παρασκευή 27 και το Σάββατο 28 Ιουλίου, στις 9 το βράδυ.
Τι πραγματεύεται ο Αριστοφάνης σε αυτήν την κωμωδία;
«Μία από τις τρεις κωμωδίες του Αριστοφάνη, η πρώτη, με γυναικεία υπόθεση αποκλειστικά, με τη γιορτή των Θεσμοφορίων σε εξέλιξη και τις “ελεύθερες” -για λίγοθηλυκές υπάρξεις να ψάχνουν να βρουν τρόπο να τιμωρήσουν τον ποιητή Ευριπίδη για τις άδικες κατηγορίες και τη δυσφήμηση με τις οποίες τις “στολίζει” στα έργα του». Πώς ξετυλίγεται η ιστορία της; «Βρισκόμαστε στην τρίτη μέρα των Θεσμοφορίων - γιορτή αφιερωμένη στη θεά Δήμητρα και την κόρη της Περσεφόνη. Ο Ευριπίδης, αναστατωμένος για την απόφαση των γυναικών να τον τιμωρήσουν για τον τρόπο με τον οποίο τις δυσφημεί στα έργα του, ζητεί τη βοήθεια του ποιητή Αγάθωνα για να τον υπερασπιστεί, εισβάλλοντας στα Θεσμοφόρια ντυμένος γυναίκα. Ο Αγάθωνας αρνείται και τη μεταμφίεση αναλαμβάνει ο Μνησίλοχος, ένας συγγενής του Ευριπίδη. Όλα βαίνουν καλώς, σύμφωνα με το σχέδιο, μέχρι τη στιγμή που λάμπει η αλήθεια, και ο Μνησίλοχος κινδυνεύει ακόμα και με την ποινή του θανάτου για την ανόσια πράξη του. Ο Ευριπίδης, με διάφορες μεταμφιέσεις εμπνευσμένες από τις τραγωδίες του, προσπαθεί να σώσει τον συγγενή του. Ζητεί από τις γυναίκες την άμεση απελευθέρωσή του, με την υπόσχεση να μην τις κακολογήσει ποτέ ξανά στα έργα του».
Πώς προσεγγίζει το έργο ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος; «Ο Βαγγέλης είναι ένας σκηνοθέτης που εμπνέεται πολύ από τους ηθοποιούς του και το υλικό που έχει στα χέρια του. Βασικός δρόμος δουλειάς ήταν ο αυτοσχεδιασμός, με αφοσίωση στον λόγο του Αριστοφάνη και καθαρή γραμμή ως προς την κατανόηση του έργου και των νοημάτων του. Καθαρή γραμμή κρατήθηκε και στη σκηνοθεσία».
Ποια στοιχεία χαρακτηρίζουν την ηρωίδα που υποδύεστε;
«Μια γυναίκα ελεύθερη για ένα ολόκληρο τετραήμερο, μακριά από υποχρεώσεις, στην αρχαιότητα, άραγε μέχρι πού μπορεί να φτάσει; Εξάλλου, δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα τι ακριβώς γινόταν κατά τη διάρκεια της γιορτής. Σε μένα αναθέτουν οι άλλες γυναίκες τον ρόλο του φύλακα του Μνησίλοχου, μέχρι να του επιβληθεί η τιμωρία που του αξίζει. Μια γυναίκα χήρα με πέντε παιδιά, που επιβιώνει σε μια άνιση κοινωνία. Άραγε, πόσο μπορεί να αντέξει;». Ποιους συμβολισμούς κρύβουν οι «Θεσμοφοριάζουσες» για τη σύγχρονη εποχή μας;
«Σίγουρα, την κοινωνική ανισότητα, τον ρόλο της γυναίκας και της φύσης της, μέσα στην κοινωνία που την περιβάλλει γενικότερα, και την ανελευθερία που αισθάνεται ως άτομο».
Αν αφουγκραστούμε τα μηνύματα που μας δίνουν τα σημεία των καιρών, τι θα ακούσουμε;
«Δύσκολη ερώτηση, όσο κοινότοπο και αν σας φαίνεται. “Ακούω” υπομονή. Μόνο...».
Βλέπετε κάτι ελπιδοφόρο στον ορίζοντα;
«Για μένα, αν δεν ελπίζουμε, δεν έχουμε δρόμο να πορευτούμε. Ούτε εμείς ούτε τα παιδιά μας».