Ανησυχεί τις αγορές η κυβέρνηση με άρωμα οικογενειοκρατίας
Υπό τον έλεγχο του Ερντογάν στρατός και κεντρική τράπεζα
Ερντογάν κερνά και Ερντογάν πίνει... με τη νέα κυβέρνηση του Τούρκου προέδρου να αποπνέει άρωμα οικογενειοκρατίας. Νέος υπουργός Οικονομικών αναλαμβάνει ο γαμπρός του Τούρκου προέδρου Μπεράτ Αλμπαϊράκ, ενώ στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης δημοσιεύθηκε προεδρικό διάταγμα με το οποίο ορίζεται ότι ο Ερντογάν θα διορίσει τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας. Η συγκεντρωτική εξουσία του Ερντογάν και οι παρεμβάσεις του στην οικονομία ανησυχούν τις αγορές, με την τουρκική λίρα να ανακτά μέρος μόνο των απωλειών από τη «βουτιά» της προηγούμενης ημέρας και τον οίκο αξιολόγησης S&P να απειλεί έμμεσα με περαιτέρω υποβάθμιση.
Λίγες ώρες αφότου ορκίστηκε πρόεδρος με νέες ενισχυμένες εξουσίες, ο Ερντογάν ανακοίνωσε αργά το βράδυ της Δευτέρας ότι αναλαμβάνει το κρίσιμο υπουργείο Οικονομικών και Οικονομίας ο γαμπρός του Μπεράτ Αλμπαϊράκ. Ο 40χρονος Αλμπαϊράκ είχε θητεύσει υπουργός Ενέργειας στην προηγούμενη κυβέρνηση και ήταν επικεφαλής του ομίλου Calik Holding, ο οποίος διατηρούσε στενούς δεσμούς με την κυβέρνηση της Τουρκίας.
Στις πρώτες του δηλώσεις ο νέος υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας υποσχέθηκε ότι θα εργαστεί για να μειώσει τον πληθωρισμό σε μονοψήφιο ποσοστό, λέγοντας χαρακτηριστικά πως η δημοσιονομική πειθαρχία της Τουρκίας θα γίνει παράδειγμα για τον κόσμο. Μία σχετικά ξεχασμένη πτυχή του Αλμπαϊράκ είναι οι κατηγορίες που είχε απευθύνει η Ρωσία αλλά και η αντιπολίτευση στην Τουρκία το 2015, ότι εμπλεκόταν στο λαθρεμπόριο πετρελαίου με το Ισλαμικό Κράτος. Το 2016 το Wikileaks δημοσιοποίησε περισσότερα από 57.000 email, από το 2000 έως το 2016, τα οποία κατά τη Wikileaks προέρχονταν από τα προσωπικά email του Αλμπαϊράκ, τα οποία αποδείκνυαν τους δεσμούς του γαμπρού του Ερντογάν με το λαθρεμπόριο πετρελαίου του ISIS. To 2017 πάντως ο Αμερικανός πρέσβης στην Τουρκία John R. Bass διαμήνυσε ότι οι κατηγορίες περί ανάμιξης της τουρκικής κυβέρνησης σε λαθρεμπόριο πετρελαίου με τον ISIS είναι αβάσιμες, απαντώντας σε σχετικά δημοσιεύματα του αμερικανικού Τύπου αλλά και τις αιτιάσεις του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, με τις σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ να περνούν βαθιά κρίση.
Οι ανησυχίες της αγοράς δεν εστιάζονται στην ενδεχόμενη ανάμιξη στο παρελθόν του Αλμπαϊράκ στη σκοτεινή και ξεχασμένη πλέον υπόθεση του πετρελαίου του ISIS, αλλά στο γεγονός ότι η τοποθέτησή του σηματοδοτεί την πρόθεση του Ερντογάν για μεγαλύτερη παρέμβαση στην οικονομία.
Ενδεικτική της ανησυχίας των αγορών ήταν η βουτιά της τουρκικής λίρας κατά 3%, μόλις ανακοινώθηκε η τοποθέτηση Αλμπαϊράκ. Ωστόσο χθες ανέκτησε μέρος του χαμένου εδάφους. Την Παρασκευή είχε κλείσει στις 4,5745. Η τουρκική λίρα έχει χάσει το 20% περίπου της αξίας της έναντι του δολαρίου από την αρχή της φετινής χρονιάς.
«Η τοποθέτηση του Αλμπαϊράκ στη θέση του υπουργού Οικονομικών δεν είναι καλό σημάδι κυρίως λόγω της στενής του σχέσης με τον Πρόεδρο Ερντογάν. Είναι σημάδι ότι ο Ερντογάν θα ελέγχει την οικονομική πολιτική ακόμη πιο πολύ», σχολίασε ο Guillaume Tresca, κορυφαίος στρατηγικός αναλυτής για τις αναδυόμενες αγορές στην Credit Αgricole. «Η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας θα υπονομευτεί», συμπλήρωσε.
Ερωτήματα για την ανεξαρτησία
Η ανησυχία για υπονόμευση της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας ήταν μια από τις αιτίες που είχαν προκαλέσει το πρόσφατο καθοδικό σπιράλ της τουρκικής λίρας, με τον Ερντογάν να έχει κατ’ επανάληψη διακηρύξει ότι είναι «εχθρός των επιτοκίων». Ήδη σε ένα από τα τρία προεδρικά διατάγματα που δημοσιεύτηκαν χθες στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης αναφέρεται ότι ο πρόεδρος θα ορίσει τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας, τους αναπληρωτές και τα μέλη της νομισματικής επιτροπής για περίοδο τεσσάρων ετών.
Στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης αναφέρεται επίσης ότι ο Ερντογάν διορίζει τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Στρατού, στρατηγό Γιασάρ Γκιουλέρ, νέο αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, αντικαθιστώντας τον στρατηγό Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος τοποθετείται υπουργός Άμυνας στη νέα κυβέρνηση.