Ο Επιμηθέας στις φλόγες
Οι λίγες ώρες που έχουν περάσει από την τραγωδία στην Ανατολική Αττική δεν προσφέρονται για εμβριθείς αναλύσεις. Αυτό δεν αποθαρρύνει βέβαια ορισμένους που άνοιξαν ήδη τις ρετσέτες τους που περιλαμβάνουν ευθύνες προς «ανίκανους κυβερνήτες» ή σκοτεινές διαδρομές από «κατασκόπους και συνωμότες».
Όλοι οι υπόλοιποι μένουμε σαστισμένοι απέναντι στο προφανές. Στην απογοητευτική διαπίστωση ότι δεκάδες συμπολίτες μας πέθαναν αβοήθητοι. Ένδεκα ολόκληρα χρόνια μετά το συλλογικό τραύμα των πυρκαγιών του 2007 το ελληνικό κράτος δείχνει ότι δεν έχει μάθει το παραμικρό και αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά ανίκανο να προστατεύσει το ανώτατο αγαθό, την ανθρώπινη ζωή.
Δικαιολογίες υπήρχαν και τότε και θα υπάρχουν πάντα. Από την ένταση του φυσικού φαινομένου μέχρι την αλόγιστη συμπεριφορά του ανθρώπου που κλείνει μόνος την οδό διαφυγής του. Ο κρατικός μηχανισμός, όμως, όπως και κάθε άλλη μορφή οργάνωσης που διαχειρίζεται την καθημερινή ζωή, οφείλει να θεωρεί τα εμπόδια δεδομένα και να αναζητεί τρόπους για την υπέρβασή τους. Να προνοεί και να σχεδιάζει πώς θα αντιμετωπίσει και την πιο έκτακτη κατάσταση.
Ακόμη και οι πιο καλοπροαίρετοι παρατηρητές συνειδητοποιούν ότι δεν τέθηκε σε εφαρμογή ούτε ένα υποτυπώδες σχέδιο εκκένωσης των φλεγόμενων περιοχών. Επίσημες οδηγίες πουθενά. Οι κάτοικοι δεν γνώριζαν καν το μέγεθος του κινδύνου και τι έπρεπε να κάνουν για να τον αποφύγουν. Ο συντονισμός των φορέων ανεπαρκής, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι δρόμοι να είναι αποκλεισμένοι, ενώ οι ανοιχτές οδοί κατέληγαν σε παγίδες θανάτου.
Και το ζήτημα δεν είναι βέβαια ιδεολογικοπολιτικό. Είτε ανήκει κανείς στους θιασώτες του ισχυρού κράτους, είτε σε εκείνους που προτιμούν ένα μικρό κράτος, άλλως πως «κράτος - γκουβερνάντα», αντιλαμβάνεται ότι η δημόσια διοίκηση είναι εκείνη που εκπονεί το σχέδιο για την προστασία του πληθυσμού και λαμβάνει μέτρα απέναντι στα εμπόδια που θέτει η ανθρωπογενής δραστηριότητα. Για παράδειγμα, το κράτος οφείλει να αναλαμβάνει ή έστω να αναθέτει τον σχεδιασμό χαρτών επικινδυνότητας καθώς και των μοντέλων διαχείρισης δασικών πυρκαγιών. Και βέβαια εκείνο είναι που επιβάλλει κυρώσεις σε όσους εμποδίζουν τους σχεδιασμούς του μέσω της αυθαίρετης δόμησης.
Διαχρονικά η πολιτεία δείχνει να μην αντιλαμβάνεται ότι για να αποτρέπει τέτοιου είδους τραγωδίες θα πρέπει να είναι αποφασιστική -ακόμη και δυσάρεστη- την περίοδο της «νηνεμίας». Αλλιώς θα αποδεικνύεται απερίσκεπτη, σαν τον μυθικό Επιμηθέα που χρησιμοποιούσε το πνεύμα του μετά το γεγονός. Και θα παραδίδεται νομοτελειακά στην πυρά.
[SID:12012468]