Έρχεται θερμό φθινόπωρο στην Ιταλία

Πριν καλά καλά συνέλθουν από τον πανικό που είχε επικρατήσει τον Μάιο, τότε που έτρεμαν στην ιδέα ενός Italexit, οι επενδυτές στις αγορές ομολόγων και μετοχών της Ιταλίας προετοιμάζονται για το «Autumno Caldo» ή αλλιώς ένα θερμό φθινόπωρο.

Η κυβέρνηση της Ρώμης θα πρέπει να καταρτίσει τον Σεπτέμβριο τον προϋπολογισμό του 2019, με τον υπουργό Οικονομίας, Τζιοβάνι Τρία, να έχει ήδη προειδοποιήσει για επιβράδυνση της οικονομίας και αύξηση του ελλείμματος. Από την άλλη, τα μεγαλεπήβολα σχέδια του κυβερνητικού συνασπισμού Λέγκα-Πέντε Αστέρων για γενναίες αυξήσεις δαπανών, μειώσεις φόρων και ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα 780 ευρώ για τους φτωχούς Ιταλούς θέτουν τη Ρώμη σε πορεία σύγκρουσης με τις Βρυξέλλες, επαναφέροντας το πολιτικό ρίσκο στο ραντάρ των επενδυτών.

Με δημόσιο χρέος πάνω από το 130% του ΑΕΠ -το δεύτερο μεγαλύτερο στην Ευρωζώνη μετά την Ελλάδα- η ιταλική οικονομία δεν αντέχει νέες αναταράξεις, όπως το κύμα ρευστοποιήσεων του Μαΐου. Η απόδοση του ιταλικού διετούς ομολόγου είχε αυξηθεί τότε περισσότερο από 180 μονάδες βάσης, στη μεγαλύτερη ημερήσια άνοδο των τελευταίων 26 ετών. Μέσα σε δύο εβδομάδες, οι μετοχές των ιταλικών τραπεζών είχαν κάνει βουτιά 23%.

Στις 27 Σεπτεμβρίου, η κυβέρνηση της Ρώμης θα παρουσιάσει το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2019, που θα περιλαμβάνει και τις εκτιμήσεις για το δημοσιονομικό έλλειμμα. Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε υποσχεθεί έλλειμμα στο 1,6% του ΑΕΠ φέτος και 0,8% το 2019, από 2,3% το 2017. Η πλήρης εφαρμογή των όσων είχαν υποσχεθεί προεκλογικά τα δύο αντισυστημικά κόμματα συνεπάγεται εκτροχιασμό του ελλείμματος. Μόνο το μέτρο για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα υπολογίζεται ότι κοστίζει 17 δισ. ευρώ, ενώ άλλα 17 δισ. ευρώ εκτιμάται το κόστος από το «ξήλωμα» της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης που είχε ψηφιστεί το 2012.

Το προσχέδιο του προϋπολογισμού θα πρέπει να παρουσιαστεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως τις 15 Οκτωβρίου. Ο πρωθυπουργός, Τζουζέπε Κόντε, διαβεβαίωσε ότι στη διαπραγμάτευση με την Κομισιόν, η Ρώμη δεν θα είναι παράλογη στις απαιτήσεις της. Εξίσου καθησυχαστικός και ο τσάρος της ιταλικής οικονομίας, κάνοντας λόγο για συνετή δημοσιονομική πολιτική. Όμως ο ηγέτης του Κινήματος των Πέντε Αστέρων, Λουίτζι ντι Μάιο, έχει αντίθετη άποψη. Δεν φοβάται να έλθει σε ευθεία ρήξη με τις Βρυξέλλες, ακολουθώντας σκληρή τακτική, όπως στο μεταναστευτικό. Σε μια περίοδο που η συνοχή της Ευρωζώνης δοκιμάζεται περισσότερο από ποτέ και η συζήτηση περί αυστηρής λιτότητας παραμένει επίκαιρη, ο Ντι Μάιο διαθέτει ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί στα χέρια του. Γνωρίζει πολύ καλά ότι η Ιταλία είναι πολύ μεγάλη για να καταρρεύσει. Εκτός όμως από τους ψηφοφόρους, χρειάζεται στο πλευρό του και τους επενδυτές.