Ήτανε στραβό το κλήμα...

III Η αντιμετώπιση των καυτών ζητημάτων κάθε οικονομίας είναι σαφές πως γίνεται πιο άνετα όταν στο παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα επικρατούν συνθήκες κανονικότητας, παρά σε περιόδους που ο κόσμος μοιάζει με καζάνι που βράζει. Αυτή την εποχή από τις χώρες με δικαίωμα βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, οι πιο ισχυρές ανταγωνίζονται για το ποια από αυτές θα αναρριχηθεί στη θέση της ισχυρότερης του κόσμου στον τρέχοντα αιώνα. Καμιά από αυτές δεν ενδιαφέρεται για προσάρτηση εδαφών. Αλλά, όλες καίγονται για τον σχηματισμό συμμαχιών με πιο αδύναμους κρίκους της παγκόσμιας οικονομίας, που θα τους προσφέρουν σταθερότητα στα θεμέλια της δικής τους ανάπτυξης. Οι ΗΠΑ, Κίνα και Ρωσία, με αφορμή τις εντάσεις στις εμπορικές τους συναλλαγές, επιλέγουν το ξεκαθάρισμα του τοπίου αναφορικά με το οικονομικό τους μέλλον.

III Οι υπόλοιποι καλούνται να επιλέξουν με ποιους θα πάνε και ποιους θα αφήσουν. Η Ευρώπη μπορεί να φαίνεται δυνατή, αλλά δεν μπορεί να θεωρηθεί ισχυρή με την έννοια της παραγωγής που χαρακτηρίζει τις άλλες οικονομικά ισχυρές χώρες. Γιατί δεν είναι ενιαία. Αντίθετα, βρίσκεται σε περίοδο διαπραγματεύσεων για το Brexit. Επίσης η Ευρωζώνη, αν Η αναβολή στην ανάληψη ευθυνών φαίνεται πως είναι η πρώτη επιλογή για το πολιτικό σύστημα πολλών χωρών. Ειδικά στις περιπτώσεις όπου οι κινήσεις τους προκαλούν καταστροφές, ικανές να πλήξουν το σύνολο της κοινωνίας που κυβερνούν. Αν, βέβαια, η χώρα έχει σημαντική δύναμη, είναι δυνατό η επιρροή της αρνητικής κατάστασης που δημιουργήθηκε να απλωθεί σε πολλές άλλες χώρες. Ο κόσμος, λένε, ξεχνάει εύκολα και αυτό που χρειάζεται είναι να αντέξει ο ηγέτης, τις πρώτες μέρες, στην πίεση που θα του ασκήσει το κοινωνικό σύνολο, αλλά και οι πολιτικοί σχηματισμοί που συγκροτούν την αντιπολίτευση. Το «πεπρωμένο», όμως, δεν μπορεί να το αποφύγει κανένας, αν οι εσφαλμένες επιλογές του αφορούν οικονομικά ζητήματα. Θα λέγαμε, υπό μορφή σλόγκαν, πως «λανθασμένες επιλογές μπορεί να σκεπάζονται από τη λήθη της κοινωνίας, αλλά οι αγορές δεν επιτρέπουν να περάσουν απαρατήρητες». Το διαπιστώσαμε σταδιακά όλοι στη χρεοκοπία της Ελλάδας και θα το δούμε ευκολότερα στην εξέλιξη της νέας τουρκικής περιπέτειας.

I