Του Kώστα Μητρόπουλου από «Τo Bήμα».

III Οι αγορές θα αναλάβουν πλέον την αξιολόγηση των ελληνικών αξιών, μέσα από τις εκτιμήσεις τους για τις δυνάμεις και τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας. Οι ημερομηνίες-ορόσημα για τις αγορές δεν ταυτίζονται με τα ορόσημα στο πολιτικό πεδίο. Γι’ αυτό βοηθάει, στην κατανόηση των προθέσεων των αγοραίων, η παρατήρηση των επιλογών τους σε βάθος χρόνου. Γιατί μια θεώρηση της δυναμικής στο ξεκίνημα του τρίτου δεκαήμερου του Αυγούστου, σε σύγκριση με το αντίστοιχο του Ιουλίου, τρομάζει. Αφού στις 20 Ιουλίου η απόδοση του δεκαετούς ήταν στο 3,85% χονδρικά και τελευταία βρέθηκε στο 4,30%. Αλλά η σύγκριση με τα επίπεδα του 5,60% πέρυσι τέτοιες μέρες, στέλνει διαφορετική πληροφορία για την αντιμετώπιση των επαγγελματιών, έναντι του 10ετούς ελληνικού ομολόγου αναφοράς.

III Το πραγματικό πρόβλημα αφορά το περιβάλλον που διαμορφώνουν τα κεντρικά ζητήματα που απασχολούν την παγκόσμια επενδυτική βιομηχανία. Είναι σαφής η ανησυχία για την ένταση στις σχέσεις ΗΠΑ - Κίνας, γιατί μπορεί να οδηγήσει σε επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης, αν εξελιχθεί σε εμπορικό πόλεμο. Είναι, επίσης, σαφής η επιλογή των κεφαλαιούχων Η κοινωνία κατάλαβε γιατί μπήκαμε στα προγράμματα στήριξης, αφότου κατέληξε σε κυβέρνηση «πρώτη φορά Αριστερά» που, δηλώνοντας μη αναμεμιγμένη, το αποκάλυψε. Γιατί χρεοκόπησε η οικονομία. Τότε για φρέσκα δανεικά οι αγορές ζήτησαν επιτόκια που ήταν πάνω από τις οικονομικές δυνατότητες της χώρας. Τι ζήτησαν οι στερνοί δανειστές μας, ως εγγύηση της επιστροφής των δανεικών που μας έδωσαν με υποπολλαπλάσιο επιτόκιο; Να αλλάξουμε σαν οικονομία, να αναδιοργανώσουμε τις υπηρεσίες του Δημοσίου, να αλλάξουμε κατεύθυνση ως κοινωνία σε σχέση με τις απαιτήσεις των πολιτών από το κράτος. Ως ασφαλέστερη εγγύηση τους δόθηκε το δικαίωμα εκποίησης δημόσιας περιουσίας, σε βάθος χρόνων. Τουλάχιστον τρεις φορές μεγαλύτερη από κάθε άλλη χώρα ήταν η παραμονή της Ελλάδας σε μνημόνιο με την Ευρωζώνη και το ΔΝΤ. Εκτός εορτασμών, λοιπόν, ας γίνει και μια αποτίμηση των αλλαγών που πετύχαμε, εκείνες θα αποτρέψουν την επανάληψη αυτού του τραγικού για τη χώρα συμβάντος. Αν είναι αλλαγή η κυβέρνηση «πρώτη φορά Αριστερά», μάλλον… καήκαμε.

Iαπέναντι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Θα αναζητήσουν αξίες του δολαρίου, γιατί προσδοκούν την επικράτηση των ΗΠΑ, οι οποίες κατά τη γνώμη τους θα πληγούν λιγότερο από τους αντιπάλους και πρώην εμπορικούς εταίρους τους. Το μεγαλύτερο πλήγμα βλέπουν πως θα υποστούν οι αναδυόμενες αγορές και η κρίση στην τουρκική λίρα ενίσχυσε αυτή τους την άποψη. Λιγότερες θα είναι οι επιπτώσεις στην Ευρωζώνη, αλλά και αυτή δεν θα μείνει στο απυρόβλητο.

III Στη στατιστική προσέγγιση της αγοράς θα άξιζε να αναφέρουμε πως το ξεπούλημα θέσεων τις παραμονές της επίσημης εξόδου της χώρας από τα μνημόνια δικαιολογούν μια σειρά δηλώσεων αρμοδίων από τις Βρυξέλλες και όχι μόνο. Όλοι αναφέρονται στην ανάγκη ολοκλήρωσης των μεταρρυθμίσεων, λες και έχουν υποψιαστεί μια διάθεση για εκτροχιασμό από την προσπάθεια εξυγίανσης των οικονομικών λειτουργιών της χώρας. Χωρίς να είναι δυνατή η ταύτιση των περιπτώσεων στην Ιταλία και την Τουρκία, ο λαϊκισμός, που προσέφερε την εξουσία στον αντισυμβατικό ιταλικό κυβερνητικό συνασπισμό και ανέβασε στα ύψη την ισχύ του Ερντογάν, σπάνια μπορεί να συνυπάρξει για καιρό με φιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές. Αυτό πιστεύουν

III Η Ελλάδα ήταν επί χρόνια στο κάδρο των ασυμμόρφωτων και μάλλον οι Ιταλοί και η βουτιά της λίρας το θύμισαν στους επαγγελματίες. Έτσι ρευστοποίησαν για καλό και για κακό. Ωστόσο είναι αρκετά δύσκολο προς αφομοίωση από τους εγχώριους επενδυτές και παράγοντες το φαινόμενο να αναζητά η αγορά πυθμένα για το 2018 τον φετινό Αύγουστο. Ακόμα και για τους σκληρά αντιπολιτευόμενους την κυβέρνηση, η ολοκλήρωση του τρίτου μνημονίου είναι θετικότατη εξέλιξη, που βέβαια δεν λύνει τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, που συσσώρευε η οδός προς τη χρεοκοπία. Αυτά θα λύσει μόνο μια ισχυρή ανάπτυξη, μέσα στα πλαίσια των οικονομικών πολιτικών με τα οποία «δουλεύει» ολόκληρος ο πλανήτης. Στην Ιταλία και την Τουρκία οι πιέσεις συμβαδίζουν με τις αξιολογήσεις των εντεταλμένων οίκων. Αλλά οι οίκοι αξιολόγησης ανεβάζουν την Ελλάδα και οι θεσμικοί κατεβάζουν την τιμή των ελληνικών αξιών. Ζητείται… εμπιστοσύνη.