Η Τουρκία στη «μέγγενη» των διεθνών οίκων αξιολόγησης
Νέα επίθεση του Ερντογάν κατά των «εχθρών της οικονομίας»
Νέα επίθεση του Τούρκου προέδρου, Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν, κατά των «εχθρών της οικονομίας», μία ημέρα μετά το διπλό χτύπημα από τους οίκους αξιολόγησης Moody’s και Standard & Poor’s, που υποβάθμισαν την πιστοληπτική ικανότητα της Τουρκίας ακόμη πιο χαμηλά, στην κατηγορία υψηλού ρίσκου (junk). Ο Τούρκος πρόεδρος διεμήνυσε ότι θα πολεμήσει όλους εκείνους που παίζουν «παιχνίδια» με την οικονομία της χώρας. Αργά το βράδυ της Παρασκευής, Moody’s και S&P υποβάθμισαν το αξιόχρεο της Τουρκίας, με τους οίκους να επικαλούνται την αστάθεια της λίρας και να προβλέπουν ότι η τουρκική οικονομία θα εισέλθει σε ύφεση την επόμενη χρονιά. Από τις αρχές του έτους, η λίρα έχει χάσει περίπου το 40% της αξίας της έναντι του δολαρίου, με την ισοτιμία της να κινείται κοντά σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.
«Σήμερα κάποιοι άνθρωποι προσπαθούν να μας απειλήσουν μέσω της οικονομίας, των επιτοκίων, των συναλλαγματικών ισοτιμιών, των επενδύσεων και του πληθωρισμού», είπε ο πρόεδρος Ερντογάν σε ομιλία του στο συνέδριο του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. «Εμείς τους λέμε: Είδαμε τα παιχνίδια σας και σας προκαλούμε».
Οι φόβοι των επενδυτών για την επιρροή του Ερντογάν στη νομισματική πολιτική, αλλά και η αντιπαράθεση μεταξύ Άγκυρας και Ουάσιγκτον κρατούν εγκλωβισμένη τη λίρα σε στενό κλοιό πιέσεων. Το τουρκικό νόμισμα έκανε νέα βουτιά στη συνεδρίαση της Παρασκευής, αφότου τουρκικό δικαστήριο απέρριψε το αίτημα απελευθέρωσης του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον, ο οποίος βρίσκεται σε κατ’ οίκον περιορισμό και κατηγορείται για «τρομοκρατία» και «κατασκοπεία». Η απόφαση του τουρκικού δικαστηρίου προκάλεσε εκ νέου την οργή του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, που δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον δεν θα την αποδεχτεί «με σταυρωμένα τα χέρια». Η υπόθεση του Μπράνσον έχει εξελιχθεί σε κεντρικό σημείο τριβής μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Άγκυρας το τελευταίο διάστημα.
«Δεν παραδοθήκαμε και δεν θα παραδοθούμε σε εκείνους που συμπεριφέρονται σαν στρατηγικοί εταίροι αλλά μας καθιστούν στρατηγικό στόχο», πρόσθεσε ο Ερντογάν, αναφερόμενος στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Τούρκος πρόεδρος δέχθηκε διπλό «χαστούκι» από τους οίκους S&P και Moody’s, που αναθεώρησαν προς τα κάτω την πιστοληπτική κατάταξη της μεγαλύτερης οικονομίας στη Μέση Ανατολή. Επικαλούμενες τον κατήφορο της λίρας και τα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας -με διόγκωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών και διψήφιο ποσοστό πληθωρισμού-, ο οίκος Standard & Poor’s υποβάθμισε το αξιόχρεο της Τουρκίας κατά μία βαθμίδα, στο «B+» από το «BB-» στην ίδια βαθμίδα με χώρες όπως η Αργεντινή και η Ελλάδα. Η Moody’s, από την πλευρά της, υποβάθμισε την Τουρκία στην κατηγορία «Ba3», από «Ba2» και με αρνητική προοπτική, σε μια ένδειξη περαιτέρω υποβάθμισης. Ο οίκος επικαλέστηκε τους προβληματισμούς για την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, αλλά και την έλλειψη ενός σαφούς και αξιόπιστου σχεδίου για την αντιμετώπιση των αιτιών της πρόσφατης οικονομικής κρίσης, παρά τις πρόσφατες ανακοινώσεις μέτρων από την κυβέρνηση της Άγκυρας.
«Η αποδυνάμωση της λίρας ασκεί πιέσεις στον υπερχρεωμένο επιχειρηματικό τομέα και έχει αυξήσει σημαντικά το ρίσκο χρηματοδότησης για τις τουρκικές τράπεζες», προειδοποιεί η S&P στην έκθεσή της. Ο οίκος προβλέπει ότι η τουρκική οικονομία θα εισέλθει σε ύφεση την επόμενη χρονιά και ότι ο πληθωρισμός θα εκτοξευθεί στο 22% στους επόμενους τέσσερις μήνες, προτού υποχωρήσει κάτω από το 20% έως τα μέσα του 2019.
Η S&P είχε υποβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της Τουρκίας και τον Μάιο, προειδοποιώντας τότε για τον κίνδυνο απότομης προσγείωσης, αφότου η οικονομία είχε αναπτυχθεί με ρυθμούς 7,4%. Και στην περίπτωση της Moody’s είχε προηγηθεί υποβάθμιση τον Μάρτιο. Πριν από τη διπλή υποβάθμιση των S&P και Moody’s το βράδυ της Παρασκευής είχε προηγηθεί ο οίκος Fitch, αναθεωρώντας κατά μία βαθμίδα την πιστοληπτική ικανότητα της Τουρκίας, στην κατηγορία «ΒΒ» από «ΒΒ+», με τον οίκο να επικαλείται τη διεύρυνση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, την εκτόξευση του πληθωρισμού και τον αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία από τη διολίσθηση της λίρας.