Πολιτικό αδιέξοδο έβγαλαν οι κάλπες στη Σουηδία
Σχεδόν ισοψήφησαν κεντροαριστερά και κεντροδεξιά - Ενισχύθηκε η ακροδεξιά
Σε πολιτικό αδιέξοδο οδηγείται η Σουηδία μετά το αποτέλεσμα των προχθεσινών εκλογών, που έβγαλε σχεδόν «ισοψηφία» μεταξύ του μπλοκ της κεντροαριστεράς και αυτού της κεντροδεξιάς. Με σχετική ανακούφιση υποδέχθηκε η Ε.Ε. το γεγονός ότι οι ακροδεξιοί Σουηδοί Δημοκράτες δεν έγιναν τελικά το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα, ενίσχυσαν ωστόσο την εκλογική τους δύναμη κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες, επιβεβαιώνοντας τη συνεχιζόμενη άνοδο της ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη.
Το κυβερνών μπλοκ των Σοσιαλδημοκρατών-Πρασίνων, το οποίο είχε την κοινοβουλευτική στήριξη του Κόμματος της Αριστεράς, συγκέντρωσε αθροιστικά το 40,6%, έναντι της κεντροδεξιάς Συμμαχίας που πήρε το 40,3%. Ο κεντροαριστερός συνασπισμός καταλαμβάνει 144 έδρες στο 349 εδρών σουηδικό κοινοβούλιο, έναντι 142 εδρών της κεντροδεξιάς, εξέλιξη που αποτρέπει το ενδεχόμενο σχηματισμού μιας αμιγούς κεντροαριστερής ή κεντροδεξιάς κυβέρνησης.
Οι Σουηδοί Δημοκράτες, ακροδεξιό κόμμα με φασιστικές καταβολές, αύξησαν την εκλογική τους δύναμη κατά 5%, στο 17,6%. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη άνοδο που πέτυχε ποτέ κόμμα στη Σουηδία, δείχνοντας ότι το «σαράκι» της ακροδεξιάς κατατρώει πλέον και χώρες που φημίζονταν μέχρι πρότινος για την προοδευτική τους πολιτική.
Το γεγονός πάντως ότι οι Σουηδοί ακροδεξιοί δεν κατάφεραν τελικά να ανέβουν στη δεύτερη θέση προκάλεσε μικρή ανακούφιση. Η άνοδός τους ωστόσο επισφραγίζει την ευρύτερη τάση ενίσχυσης ακροδεξιών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη, καθιστώντας τους πιθανούς ρυθμιστές αν η κεντροδεξιά πάρει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.
Προς το παρόν κανένα από τα δύο κόμματα εξουσίας δεν δηλώνει πρόθυμο να συζητήσει ενδεχόμενο συνεργασίας με την ακροδεξιά.
Οι Σοσιαλδημοκράτες του πρωθυπουργού Στέφαν Λόφβεν κατάφεραν να συγκεντρώσουν το 28,4%, υπερισχύοντας κατά δέκα ποσοστιαίες μονάδες των ακροδεξιών. Η εκλογική τους δύναμη μειώθηκε ωστόσο κατά 2,8% από τις εκλογές του 2014, όταν είχαν καταγράψει το χειρότερο ποσοστό στην ιστορία τους, ακολουθώντας τη μοίρα των υπόλοιπων σοσιαλδημοκρατικών και σοσιαλιστικών κομμάτων της Ευρώπης.
Κατάφεραν ωστόσο να αποφύγουν τη λεγόμενη «πασοκοποίηση», την πολιτική περιθωριοποίηση που έχουν υποστεί πολλά από τα άλλοτε κραταιά σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης.
Με δεδομένο ότι κανένας από τους δύο πολιτικούς συνασπισμούς δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία, η διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης αναμένεται να διαρκέσει εβδομάδες, χωρίς να αποκλείεται και το ενδεχόμενο νέων εκλογών αν κανείς από τους εντολοδόχους πρωθυπουργούς δεν καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση.
Με άλλα λόγια, η δημοφιλής άλλοτε Σουηδία του «τρίτου δρόμου», του αναπτυγμένου κοινωνικού κράτους και ανάδειξης ηγετών του βεληνεκούς ενός Ούλαφ Πάλμε, εισέρχεται σε περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας, με την ακροδεξιά να παίζει σημαίνοντα ρόλο με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.
Ο πρωθυπουργός Στέφαν Λόφβεν δήλωσε ότι δεν προτίθεται να παραιτηθεί και ζήτησε να υπάρξει διακομματική συνεργασία προκειμένου να επιλυθεί το πολιτικό αδιέξοδο. «Δεν υπάρχει πλευρά με πλειοψηφία. Είναι λοιπόν απολύτως φυσιολογικό να εργαστούμε σε όλο το πολιτικό φάσμα για να καταφέρουμε να κυβερνηθεί η Σουηδία» είπε ο Λόφβεν.
Δεν αποκλείεται το πολιτικό αδιέξοδο να οδηγήσει τη Σουηδία σε λύση «μεγάλου συνασπισμού», παρ’ όλο που κεντροαριστερά και κεντροδεξιά έχουν συγκυβερνήσει ελάχιστες φορές από τη δεκαετία του ‘30.
Μικρή ανακούφιση
Η αποτυχία των ακροδεξιών να καταλάβουν τη δεύτερη θέση, όπως εκτιμούσαν κάποιες δημοσκοπήσεις, προκάλεσε μια κάποια ανακούφιση στις Βρυξέλλες αλλά και την κοινή γνώμη της Σουηδίας. «Είναι φανερό πως ο ισχυρισμός ότι η ακροδεξιά βρίσκεται σε μη αναστρέψιμη τροχιά και θα κατασπαράξει οτιδήποτε βρίσκεται στον δρόμο της είναι ψευδής» σχολίασε αξιωματούχος της Ε.Ε.
«Οι περισσότερες ενδείξεις έδειχναν πως οι Σουηδοί Δημοκράτες θα αναδεικνύονταν το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στη Σουηδία. Αλλά η αναμενόμενη... έκρηξη δεν συνέβη» έγραψε στο κύριο άρθρο της η φιλελεύθερη «Expressen».
Η Σουηδία παρουσιαζόταν ως «ανθρωπιστική υπερδύναμη» επί σειρά ετών, ως κατ’ εξοχήν χώρα στην οποία προσέβλεπαν οι κατατρεγμένοι των πολέμων στη Μέση Ανατολή. Το 2015 η Σουηδία δέχθηκε 163.000 αιτούντες άσυλο -τον μεγαλύτερο αριθμό σε σχέση με τον πληθυσμό της των 10 εκατομμυρίων στην Ευρώπη.
Η κρίση εθνικής ταυτότητας, τα αποτελέσματα της παγκοσμιοποίησης και η αναπτυσσόμενη παραβατικότητα από μετανάστες στα υποβαθμισμένα προάστια, είναι στοιχεία τα οποία εκμεταλλεύεται, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, η ακροδεξιά, δυστυχώς με σημαντική επιτυχία.