Οι προσδοκίες ρύθμισης οφειλών και οι θεσμικές «κόκκινες γραμμές»
Ποια «παράθυρα» αναπροσαρμογών ανοίγουν κυβέρνηση και αντιπολίτευση - Τι προβλέπουν οι μεταμνημονιακές δεσμεύσεις
Αναπτερώθηκαν οι ελπίδες των οφειλετών του Δημοσίου για μια ευνοϊκότερη ρύθμιση στο προσεχές μέλλον, καθώς το θέμα τέθηκε τόσο από τον πρωθυπουργό όσο και από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης το τελευταίο διάστημα.
Ανοικτό άφησε, άλλωστε, το ενδεχόμενο αλλαγών στον εξωδικαστικό συμβιβασμό και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, λέγοντας -στη συνέντευξή του στη «Ν»- ότι το πλαίσιο του συμβιβασμού τελεί σε μια διαδικασία συνεχούς αξιολόγησης και αναπροσαρμογής.
Από την πλευρά της κυβέρνησης δεν έχουν εξειδικεύσει τις προωθούμενες αλλαγές, ενώ η Νέα Δημοκρατία, διά του προέδρου της, πρότεινε την τακτοποίηση σε έως και 120 δόσεις των εκατοντάδων χιλιάδων μικροοφειλετών, οι οποίοι χρωστούν ποσά έως και 5.000 ευρώ, με ελάχιστο ύψος της κάθε δόσης τα 20 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, οι τελικές αποφάσεις θα πρέπει να ληφθούν σε συνεργασία με τους θεσμούς, καθώς οι ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών αποτελούν ένα από τα θέματα για τα οποία η κυβέρνηση έχει αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και για τη μεταμνημονιακή περίοδο.
Οι απαιτήσεις των δανειστών όσον αφορά τις ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών είναι πολύ συγκεκριμένες και ουσιαστικά ορίζουν το πλαίσιο των συζητήσεων που θα γίνουν το επόμενο διάστημα:
1. Οι θεσμοί εναντιώνονται σε γενικευμένες ρυθμίσεις στις οποίες μπορεί να υπαχθεί οποιοσδήποτε οφειλέτης χρωστάει στο Δημόσιο χωρίς άλλα κριτήρια. Έτσι, αίτημα για τροποποίηση της πάγιας ρύθμισης για χρέη προς την εφορία ή προς τα ασφαλιστικά ταμεία (σ.σ.: η οποία σήμερα δίνει το περιθώριο για τακτοποίηση σε 12 δόσεις τόσο για τις βεβαιωμένες όσο και για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές ή σε 24 δόσεις μόνο για ειδικές κατηγορίες οφειλών όπως είναι οι φόροι κληρονομιάς) πολύ δύσκολα θα μπορούσε να περάσει. Δηλαδή, δεν είναι πιθανό ένα σενάριο για ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο σε 24 ή σε 36 δόσεις. 2. Πολύ μεγάλο βάρος δίδεται από τους θεσμούς στο κριτήριο της βιωσιμότητας του οφειλέτη. Γι’ αυτό και ζητείται, όποιος υπάγεται στη ρύθμιση να πληροί συγκεκριμένα περιουσιακά και εισοδηματικά κριτήρια. Το κριτήριο της βιωσιμότητας αποτελεί και το βασικό εμπόδιο στο να δοθεί η δυνατότητα τακτοποίησης χρεών στους εκατοντάδες χιλιάδες οφειλέτες οι οποίοι έχουν αναστείλει την επιχειρηματική τους δραστηριότητα προχωρώντας στο «κλείσιμο» των βιβλίων τους. Παρά το γεγονός ότι το θέμα να δοθεί μια ακόμη ευκαιρία και σε αυτούς τους οφειλέτες έχει τεθεί κατ’ επανάληψη από την ελληνική πλευρά, υπάρχει μεγάλη «αντίσταση». Κάτι που σημαίνει ότι οι οφειλέτες με «κλειστά βιβλία» θα πρέπει είτε να προχωρήσουν σε επανέναρξη εργασιών είτε να επιδιώξουν να τακτοποιήσουν τα χρέη τους μόνο με βάση την πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων.
Προσπάθειες τροποποιήσεων
Από την πλευρά της κυβέρνησης η προσπάθεια επικεντρώνεται στο να επιτραπεί η ένταξη στον εξωδικαστικό συμβιβασμό και των φυσικών προσώπων που δεν διαθέτουν επαγγελματική ιδιότητα, δηλαδή στους μισθωτούς και στους συνταξιούχους. Η διεύρυνση του καταλόγου των δικαιούχων έχει ήδη τεθεί στο τραπέζι των συζητήσεων, αλλά και στη συγκεκριμένη περίπτωση οι θεσμοί θέτουν θέμα κριτηρίων. Δηλαδή, οι οφειλέτες μισθωτοί ή συνταξιούχοι θα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια και το χρέος τους προς το Δημόσιο να έχει συγκεκριμένη αναλογία σε σχέση με το εισόδημά τους ή την αξία της περιουσίας. Ουσιαστικά, ζητούνται κοινοί κανόνες με αυτούς που ισχύουν για τους αυτοαπασχολούμενους που έχουν ήδη το δικαίωμα υπαγωγής στη ρύθμιση του εξωδικαστικού συμβιβασμού.
Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας συμπεριέλαβε στην ομιλία του στη ΔΕΘ εξαγγελία για ρύθμιση σε έως και 120 δόσεις οφειλών έως 3.000-5.000 ευρώ, προκειμένου οι μικροοφειλέτες να τακτοποιήσουν τα χρέη τους, πληρώνοντας κατ’ ελάχιστο 20 ευρώ τον μήνα. Στη συνέντευξη Τύπου, ο κ. Μητσοτάκης διευκρίνισε ότι η πρότασή του δεν θα αφορά μόνο τους μικροοφειλέτες. Ωστόσο και η πρόταση της Ν.Δ. αναμένεται να τεθεί στο «μικροσκόπιο» των θεσμών, οι οποίοι θα ζητήσουν κριτήρια ένταξης.
Πορεία οφειλετών
O αριθμός των οφειλετών του Δημοσίου αυξήθηκε κατακόρυφα τον Ιούλιο κοντά στα τέσσερα εκατομμύρια άτομα, λόγω της βεβαίωσης της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων. Η αύξηση προήλθε από το γεγονός ότι πληρώθηκε μόλις το 70% του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων που βεβαιώθηκε.
Αναλυτικότερα, τον περασμένο Ιούλιο, μήνας πληρωμής της 1ης δόσης του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, συνεπές ήταν το 69,52% των υπόχρεων ή 7 στους 10. Δηλαδή 3 στους 10 φορολογούμενους δεν πλήρωσαν εμπρόθεσμα τον φόρο εισοδήματος και έχουν μπει στον κατάλογο των οφειλετών με τα ληξιπρόθεσμα χρέη.
Σημειώνεται ότι το ποσοστό εμπρόθεσμων πληρωμών φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων είναι οριακά υψηλότερο σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες του 2018 (πληρώνοντας δόσεις από ρυθμίσεις), αλλά και από τα προηγούμενα έτη. Τον Ιούνιο το ποσό των συνεπών ήταν 56,8%, τον Μάιο 54,47%, ενώ το 2017 το ποσοστό ήταν στο 67,86%, το 2016 στο 68,62%, το 2015 στο 63,83% και το 2014 στο 65,44%.
Όσοι δεν πλήρωσαν έγκαιρα τον φόρο εισοδήματος μπήκαν στη λίστα των οφειλετών και απειλούνται με αναγκαστικά μέτρα είσπραξης. Σύμφωνα με την ΑΑΔΕ, ο συνολικός αριθμός των οφειλετών τον Ιούλιο ανήλθε σε 3.933.628 και παρουσίασαν αύξηση κατά 206.212 σε σύγκριση με τον μήνα Ιούνιο.
Επίσης, οι οφειλέτες στους οποίους δύναται να ληφθούν αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, αυξήθηκαν τον Ιούλιο κατά 48.861, σε 1.742.903.
Οι οφειλέτες υπό αναγκαστικά μέτρα είσπραξης αυξήθηκαν επίσης κατά 6.073 και διαμορφώθηκαν σε 1.143.308.
Κρίσιμος μήνας θεωρείται και ο Σεπτέμβριος καθώς είναι ο πρώτος μήνας της φετινής χρονιάς κατά τον οποίο συμπίπτει χρονικά η πληρωμή του ΕΝΦΙΑ με τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων (σ.σ.: αθροιστικά δηλαδή, θα πρέπει να υπάρξουν κοντά στα 10 εκατομμύρια καταβολές χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι πληρωμές των νομικών προσώπων).