Ο μήνας αλλά και το τρίμηνο χαμένων προσδοκιών

Έντονη μεταβλητότητα της διάθεσης για ρίσκο

Ητελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου και του τρίτου τριμήνου θα λέγαμε πως είναι η μικρογραφία της μεταβλητότητας της διάθεσης για ρίσκο στο Χ.Α. φέτος. Αυτή δυναμώνει συνήθως τις περιόδους που υπάρχει ξεκάθαρο ράλι ανόδου στις διεθνείς αγορές. Μόλις όμως ο Γ.Δ. πλησιάζει τιμές που στο παρελθόν ήταν επίπεδα στήριξης, τα οποία λόγω πτωτικής δυναμικής μετασχηματίστηκαν σε σκληρές οροφές, ξεσπάνε κύματα ρευστοποιήσεων. Συνήθως αφορούν τα τραπεζικά blue chips, απλώνονται κατόπιν και σε άλλους κλάδους και επιστρέφουν οι τιμές σε χαμηλότερα επίπεδα. Τη Δευτέρα επικράτησαν πιέσεις στις τράπεζες και εξαφανίστηκαν τα κέρδη της προηγούμενης συνόδου. Αλλά την Τρίτη, πάλι με οδηγό τις τράπεζες, ξεκίνησε μια ανοδική αλυσίδα τριών συνόδων, που την Παρασκευή… ανατράπηκε με μεγαλοπρεπή πτώση. Το αποτέλεσμα ήταν μια μάλλον ανοδική εβδομάδα από εισαγόμενες (ιταλική αναστάτωση της Ευρωζώνης) πιέσεις να καταλήξει πτωτική. Ο Γ.Δ. υποχώρησε 1,01%, ο 25άρης έχασε 0,53% και ο FTSEM κατέληξε στο -1,35%.

Έτσι ο Σεπτέμβρης (-5,20%) έγινε ο τρίτος πτωτικός μήνας στην κατάταξη με βάση τις απώλειες, με τον Μάιο πρώτο (-11,93%) και τον Μάρτιο δεύτερο (-6,60%) ενώ πάνω από 4% ήταν οι απώλειες τον Φεβρουάριο και τον Αύγουστο. Οι υπολογίσιμα ανοδικοί μήνες ήταν ο Ιανουάριος και ο Απρίλιος, με κέρδη για τον Γ.Δ. 9,53% και 9,96% αντίστοιχα, ενώ οριακή άνοδο είχε τον Ιούνιο (+0,23%) και τον Ιούλιο (+0,48%). Ο συνδυασμός ημερολογιακά ανά τριάδες αυτών των επιδόσεων έχει φέρει το πρώτο τρίμηνο πτώση 2,73%, το δεύτερο απώλειες 2,94%, ενώ το τρίτο ο μέσος όρος βούλιαξε 8,70%. Το έτος σημειώνει πτώση 13,79% και ο 25άρης, των ξένων θεσμικών, εμφανίζει απώλειες 12,52%. Το ίδιο διάστημα ο δείκτης του πορτογαλικού χρηματιστηρίου χάνει 0,64%, με βουτιά τη βδομάδα που πέρασε 1,20%. Στο Μιλάνου, στη χώρα που προκάλεσε στις αγορές του ευρώ πρόσφατα αλλά και στην αρχή του μήνα αναταράξεις με πολιτικό υπόβαθρο, η απόδοση είναι -5,22%, ενώ το χρηματιστήριο της Ισπανίας χάνει 6,52% και της Ιρλανδίας εμφανίζει μείωση 7,33%.

Τα ανωτέρω οδηγούν στο συμπέρασμα πως η αγορά της Αθήνας είναι πολύ ευαίσθητη απέναντι στις αναποδιές που εμφανίζονται διεθνώς, ως προς τη διάθεση για ρίσκο. Επίσης, χωρίς αυτές τις αφορμές, δεν υπάρχει προσδοκία για καλύτερες μέρες της οικονομίας στο εσωτερικό. Αντίθετα, όσο οι εξελίξεις επιβραβεύουν την απόφαση των πωλητών από τη μέση του δεύτερου τρίμηνου ως σήμερα τόσο φαίνεται να αποκτά ορμή η κατρακύλα.

Τον ανοδικό Ιανουάριο προεξόφλησαν μια εκτίναξη λόγω της ολοκλήρωσης του τρίτου μνημονίου. Τον Απρίλιο ήταν το τελευταίο σκίρτημα της αγοράς μας σε συντονισμό με τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, ενώ τον Μάιο αυτά συνέχισαν την άνοδό τους, αλλά στο Χ.Α. οι τράπεζες άρχισαν να παίζουν μόνιμα τον ρόλο του αδύναμου κρίκου.

Ο δείκτης τους από τις 1.031 μονάδες στις 30 του Απρίλη κινείται από τις 13 Σεπτεμβρίου ως το τέλος του μήνα μεταξύ των 552 και 590, με ένα παραπλανητικό τίναγμα ως τις 617 στις 19/9. Ο Γ.Δ. ακολούθησε και από τις 860 μονάδες στην πρώτη σύνοδο του Μαΐου βρίσκεται από τις 5 Σεπτεμβρίου ανάμεσα στις 676 και 710 μονάδες. Τα αίτια αυτής της κατάστασης είναι κοινός τόπος σε κάθε αναφορά εγχώριων και ξένων αναλυτών που αξιολογούν την ελληνική αγορά. Αξίζει επίσης να σημειώσουμε πως η αγορά, εκτός της χαμηλής αντοχής στους φόβους της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας, εμφανίζει και σειρά αρνητικών ειδήσεων από το εσωτερικό. Όπως οι χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, η πρόκληση αμφιβολιών από πλευράς των ξένων επενδυτών με τη διάθεση αναίρεσης συμφωνηθέντων και ψηφισμένων στη Βουλή μέτρων, η διαπίστωση της περιορισμένης απόδοσης των πλειστηριασμών ακινήτων από τις τράπεζες για τα «κόκκινα» στεγαστικά, η αποκάλυψη της πραγματικής εικόνας της ΦΦΓΚΡΠ, οι εντάσεις στο πολιτικό σκηνικό γύρω από εθνικά θέματα και η μακρά προεκλογική περίοδος που άρχισε νωρίς.

Η αποτύπωση της δυναμικής ανά μετοχή του 25άρη τον Σεπτέμβρη και το τρίτο τρίμηνο μπορεί να βοηθήσει στην πρόβλεψη της ορμής κάθε μετοχής στο τελευταίο, αν και πολλά μπορεί να αλλάξουν όταν γίνει γνωστός ο προϋπολογισμός του 2019.

Οι μετοχές που πιέστηκαν εξαιρετικά τον Σεπτέμβρη του -5% για τους βασικούς δείκτες και εμφάνισαν διψήφια πτώση ήταν οι: ΕΤΕ -28,57% και -33,46% το τρίμηνο, ΑΛΦΑ -21,68% και -35,30% το τρίμηνο, ΠΕΙΡ -21,67% και -35,62% το τρίμηνο, ΔΕΗ -15,99% και -23,97% το τρίμηνο, ΕΥΡΩΒ -11,70% και -27,49% το τρίμηνο, ενώ πτώση άνω των δεικτών έχει και η ΓΡΙΒ, αλλά μόνο -6,46% και -7,33% το τρίτο τρίμηνο.

Στον αντίποδα κέρδη κόντρα στην τάση των δεικτών εμφάνισαν τον Σεπτέμβριο: οι ΜΟΗ +10,84% και +30,81% το τρίμηνο, ΤΙΤΚ +7,83% και το τρίμηνο -1,61%, ΤΕΝΕΡΓ +4,43% και το τρίμηνο +23,69%, ΣΑΡ +3,06% και το τρίμηνο +0,27%, ΕΛΠΕ +3,01% και το τρίμηνο +4,88%, ΟΛΠ +1,73% και το τρίμηνο -0,24%. Αμυντικά συμπεριφέρθηκαν επίσης: ΒΙΟ +0,50% και το τρίμηνο -8,27%, ΕΥΔΑΠ +0,18% και το τρίμηνο -2,50% και ΑΔΜΗΕ 0,00% και το τρίμηνο -4,84%. Μεταβολή όσο ο δείκτης εμφάνισε τον Σεπτέμβρη η ΦΡΛΚ (-5,14%) και το τρίμηνο +13,83%. Οι απώλειες των ΛΑΜΔΑ, ΑΡΑΙΓ, ΟΤΕ ήταν στο 4% περίπου τον Σεπτέμβριο, ενώ οι ΓΕΚΤΕΡΝΑ, ΕΕΕ, ΕΧΑΕ, ΜΠΕΛΑ, ΜΥΤΙΛ και ΟΠΑΠ (πτώση από 0,5% ως 2,5%) έχουν επίδοση τριμήνου πάνω και κάτω από το -8,7% του μέσου όρου.