Η περίπτωση της Ιταλίας
Σήμερα, αν υπάρχει μία τρανταχτή περίπτωση οικονομικού λαϊκισμού, αυτή είναι η δημόσια αντιπαράθεση για την Ιταλία. Κυβέρνηση Λέγκα - Πέντε Αστέρων και ένα μέρος των επικριτών της συναγωνίζονται για τα πρωτεία. Η Ρώμη ακολουθεί ακριβώς το μοντέλο που έχουν περιγράψει οι Dornbusch και Edwards, υποσχόμενη ότι μπορεί να αυξήσει ξαφνικά τις δαπάνες, να καθιερώσει ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, να καταργήσει την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, μειώνοντας τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, να ελαφρύνει τα φορολογικά βάρη για τις επιχειρήσεις, παρά το γεγονός ότι το χρέος της είναι στο 131% του ΑΕΠ. Και όλα αυτά χωρίς αρνητικές επιπτώσεις. Αντιστέκονται δε και θα δώσουν μάχη έως τέλους απέναντι στον μεγάλο «εχθρό», που δεν είναι άλλος από το «σύστημα» των γραφειοκρατών της Ένωσης, των οίκων αξιολόγησης και των κερδοσκόπων αγορών. Το αφήγημα συμπληρώνεται από επιθέσεις στην ΕΚΤ, που δεν στηρίζει όσο θα έπρεπε την Ιταλία, την ώρα που είναι γνωστό ότι τα ιταλικά ομόλογα είναι εκ των μεγάλων κερδισμένων της ποσοτικής χαλάρωσης, μαζί με τα γερμανικά και τα γαλλικά.
MΤόσο το ιταλικό Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής όσο και κορυφαίοι επενδυτικοί οίκοι προειδοποιούν ότι τα εξαγγελθέντα μέτρα δεν μπορούν να μεγεθύνουν το ΑΕΠ (ειδικά σε περίοδο αύξησης του κόστους δανεισμού της χώρας στις αγορές). Και τούτο γιατί δεν αντιμετωπίζουν καμία από τις ρίζες του κακού για την ασθενική ανάκαμψη της Ιταλίας, που δεν είναι νέο φαινόμενο, αλλά ίσχυε ακόμη και πριν από την ένταξή της στην Ευρωζώνη. Αντί όμως η αντιπαράθεση να γίνεται για το αναπτυξιακό μίγμα, έχει περιοριστεί στο ύψος του ελλείμματος. Ο εχθρός εδώ είναι η απουσία πειθαρχίας. Αν λοιπόν ο στόχος για το έλλειμμα αναθεωρηθεί από 2,4% σε 2% ή 1,8% -όπως αρχικά ήθελε ο Τζιοβάνι Τρία- θα είναι όλα καλά; Η Ρώμη θα μπορούσε να συμμορφωθεί στον στόχο (και ενδεχομένως να αναγκαστεί να το κάνει εάν πιέσουν ασφυκτικά οι αγορές). Αλλά αν το κάνει παγώνοντας επενδύσεις ή κόβοντας από τομείς που θα τη βοηθούσαν να αναπτυχθεί, προκειμένου να μη θυσιάσει τις σημαίες των προεκλογικών της υποσχέσεων (μείωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα), τότε όλοι θα βγουν χαμένοι.