Έργο-εγκώμιο του δημοκρατικού πολιτεύματος
Οι «Ικέτιδες» του Ευριπίδη στο Ηρώδειο
Οι «Ικέτιδες» του Ευριπίδη, η μεγάλη καλοκαιρινή παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου σε συνεργασία με τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου (ΘΟΚ), παρουσιάζονται στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού την Πέμπτη 5 Σεπτεμβρίου [πεζόδρομος Δ. Αρεοπαγίτου, Αθήνα].
Πρόκειται για ένα έργο - εγκώμιο των Αθηνών, του δημοκρατικού πολιτεύματος και των χρηστών ηγετών και πολιτών, βαθιά ανθρώπινο και οξυδερκές μέσα στους αιώνες.
53 χρόνια μετά το μοναδικό της ανέβασμα από το Εθνικό Θέατρο (1966) σε σκηνοθεσία του Τάκη Μουζενίδη και 39 χρόνια από την πρώτη παράσταση του ΘΟΚ στην Επίδαυρο (1980) σε σκηνοθεσία Νίκου Χαραλάμπους, η τραγωδία σκηνοθετείται από τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου Στάθη Λιβαθινό, σε ένα εγχείρημα που στηρίζεται στη συνεργασία των καλλιτεχνών από την Ελλάδα και την Κύπρο.
Στην υπόθεση του έργου, οι μητέρες των «Επτά επί Θήβας», δηλαδή των Αργείων στρατηγών που συμμάχησαν με τον Πολυνείκη και πολέμησαν εναντίον της Θήβας, καταφθάνουν στην Ελευσίνα -κατά την περίοδο τέλεσης των Ελευσίνιων μυστηρίωνκαι προσπέφτουν Ικέτιδες στην Αίθρα, μητέρα του Θησέα, και στον ίδιο τον βασιλιά της Αθήνας. Συνοδευόμενες από τον βασιλιά του Άργους, τον Άδραστο, παρακαλούν τον Θησέα να με
σολαβήσει, προκειμένου ο Κρέων να απελευθερώσει τα σώματα των παιδιών τους, που παραμένουν άταφα, ενάντια στον πανελλήνιο νόμο για σεβασμό προς τους νεκρούς.
Ο Θησέας μεταπείθεται από τη μητέρα του Αίθρα που -σε μια σύντομη αλλά καθοριστική παρέμβαση, σπάνια για γυναίκα πάνω σε δημόσιες υποθέσεις- αποφασίζει να δράσει. Τον προλαβαίνει ο ερχομός του Θηβαίου Κήρυκα που, με την έπαρση του νικητή, απειλεί τους Αθηναίους με πόλεμο αν σκεφτούν να διεκδικήσουν τους νεκρούς στρατηγούς. Υπακούοντας στο ηθικό χρέος και εκπροσωπώντας ένα κράτος δικαίου και δημοκρατίας, ο Θησέας οδηγεί τον στρατό των Αθηναίων στη Θήβα -χωρίς να αλώσει την πόλη- κι επιστρέφει στην Ελευσίνα με τα παιδιά των Ικέτιδων.
Εν μέσω του Πελοποννησιακού πολέμου, ο Ευριπίδης επιχειρεί να αποδώσει τα γεγονότα της μάχης στο Δήλιο (424 π.Χ.), όταν οι Θηβαίοι κατατρόπωσαν τους Αθηναίους και για μέρες δεν τους επέτρεπαν να αποδώσουν τιμές στους νεκρούς τους.
Ένα κείμενο, κατ’ εξοχήν, πολιτικό, που μέσα από τη θρηνητική κραυγή των επτά μητέρων παίρνει μια αντιπολεμική θέση, αναγνωρίζοντας πως η συνθήκη του πολέμου αποκτηνώνει τον άνθρωπο. Παράλληλα, υμνεί τους νόμους, την ελευθερία, τον πολιτισμό και τη Δημοκρατία, και εξυψώνει τους ηθικούς κανόνες πάνω από κάθε εξουσία ακόμα κι αν αυτό είναι ανέφικτο, όπως δηλώνει η παρουσία της Αθηνάς στο φινάλε του έργου.
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Γιώργος Κοροπούλης, σκηνοθεσία: Στάθης Λιβαθινός, σκηνικά - κοστούμια: Γιώργος Σουγλίδης, φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου, μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου, χορογραφία: Φώτης Νικολάου, μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου, βοηθός σκηνοθέτης: Βασίλης Ανδρέου, βοηθός σκηνοθέτη: Μαρίνα Μυρτάλη, βοηθός σκηνογράφου - ενδυματολόγου: Μαρία Καλαμαρά, δραματολόγος: Ειρήνη Μουντράκη.