Ρεαλισμό και ιδεαλισμό συνδυάζει το φετινό Νόμπελ Οικονομίας
Για την πειραματική προσέγγιση στην καταπολέμηση της παγκόσμιας φτώχειας
Αρκετό ρεαλισμό ανάμικτο με αρκετή ιδεολογία συνδυάζει το φετινό βραβείο Νόμπελ.
Αποδέκτες του είναι οι τρεις οικονομολόγοι Αμπχιτζίτ Μπανερτζί, Εστέρ Ντιφλό και Μάικλ Κρέμερ για την πειραματική τους προσέγγιση στην καταπολέμηση της παγκόσμιας φτώχειας, προσπαθώντας να καταστήσουν τον κόσμο καλύτερο, σε μία ωστόσο περίοδο που η ανισότητα αυξάνεται ολοένα και περισσότερο.
Οι καθηγητές στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), ο 58χρονος ινδικής καταγωγής Αμπχιτζίμ Μπανερτζί και η σύζυγός του Εστέρ Ντιφλό, που γεννήθηκε στη Γαλλία το 1972, μοιράστηκαν το βραβείο Νόμπελ Οικονομίας του 2019 με τον 54χρονο Αμερικανό καθηγητή του Χάρβαρντ Μάικλ Κρέμερ για την έρευνά τους σχετικά με τον τρόπο που θα βγάλουν την ανθρωπότητα από τη φτώχεια, σύμφωνα με ανακοίνωση της Σουηδικής Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών. «Οι φετινοί βραβευθέντες εισήγαγαν μια νέα προσέγγιση προκειμένου να δοθούν αξιόπιστες απαντήσεις αναφορικά με τους καλύτερους και αποτελεσματικότερους τρόπους στην καταπολέμηση της παγκόσμιας φτώχειας», επισημαίνεται στην ανακοίνωση της Ακαδημίας.
Διάσπαση του προβλήματος
Το έργο των τριών οικονομολόγων έδειξε, σύμφωνα με την Ακαδημία, πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της φτώχειας μέσω μιας νέας προσέγγισης που είναι η διάσπαση (του προβλήματος) σε μικρότερα, πιο ακριβή και πιο εύκολα ως προς τη διαχείρισή τους ερωτήματα σε κλάδους, όπως η εκπαίδευση και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, χρησιμοποιώντας πειραματικές μεθόδους και μελετώντας τα επίπεδα παραγωγικότητας στις αναπτυσσόμενες χώρες έτσι ώστε να καταστήσουν το πρόβλημα πιο εύκολο στην αντιμετώπισή του. «Ως άμεσο αποτέλεσμα των μελετών των τριών οικονομολόγων, περισσότερα από πέντε εκατομμύρια παιδιά στην Ινδία έχουν ευεργετηθεί από αποτελεσματικά προγράμματα θεραπευτικής διδασκαλίας στο σχολείο. Ακόμη ένα παράδειγμα αποτελούν οι μεγάλες επιδοτήσεις για πρόληψη στην υγεία που έχουν εφαρμοστεί σε πολλές χώρες», επεσήμανε η Ακαδημία. Σημειώνεται ότι η πειραματική προσέγγιση των τριών οικονομολόγων έχει να κάνει με την πρωτοποριακή χρήση των τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών στα οικονομικά, κάτι που είναι πολύ διαδεδομένο στον επιστημονικό κόσμο.
Ενσωματώνοντας λοιπόν τα συμπεριφορικά οικονομικά, η έρευνά τους έχει να κάνει, μεταξύ άλλων, με τον τρόπο βελτίωσης των σχολικών αποτελεσμάτων σε Κένυα και Ινδία, των σπουδών στη μικροχρηματοδότηση, της σχέσης της τιμής προς το κόστος υγειονομικής περίθαλψης και της αύξησης του εμβολιασμού, με αποτέλεσμα να προσφερθεί βοήθεια σε εκατοντάδες εκατομμύρια άτομα.
Ο Μάικλ Κρέμερ ήταν αυτός που συνέβαλε στο να αναπτυχθεί η εκ των προτέρων δέσμευση της αγοράς για εμβόλια, καθώς και σε ένα πρόγραμμα αύξησης των ιδιωτικών επενδύσεων και διανομών στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Το 2010 υπήρξε ο ιδρυτικός επιστημονικός διευθυντής της Ανάπτυξης Καινοτομικών Επιχειρηματικών Προγραμμάτων στην USAID.
Η θεωρία των κινήτρων
Ο Μπανερτζί και η Ντιφλό πραγματοποίησαν παρόμοιες μελέτες με άλλα ερωτήματα τόσο στις παραπάνω όσο και σε άλλες χώρες. Μεταξύ άλλων, συμπέραναν ότι η καταβολή μπόνους σε Ινδούς καθηγητές για να πηγαίνουν στην εργασία τους βελτίωσε τα αποτελέσματα των τεστ των φοιτητών περισσότερο απ' ό,τι εάν έδιναν τα ίδια χρήματα για να αγοράσουν περισσότερα βιβλία ή να προσλάβουν περισσότερους καθηγητές. Με τον τρόπο αυτό έδειξαν πόσο σημαντική είναι η μικροοικονομική θεωρία των κινήτρων. Επίσης, απέδειξαν ότι η ανάπτυξη επιτυγχάνεται όταν οι άνθρωποι, οι κοινότητες και τα κράτη αλλάξουν τις εδραιωμένες τους συνήθειες, φύγουν από την εκτεταμένη άγνοια και τις ανώφελες σχέσεις εξουσίας.
Παρότι τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν ότι η παγκόσμια φτώχεια έχει μειωθεί περισσότερο από το ήμισυ από το 2000, υπολογίζουν ότι ένας στους δέκα κατοίκους σε αναπτυσσόμενες περιοχές εξακολουθεί να ζει με λιγότερα από 1,90 δολάριο ημερησίως. Στις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, η αναλογία αυτή αυξάνεται στο 42%. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, περίπου 700 εκατ. άνθρωποι ζουν ακόμα σε συνθήκες ακραίας φτώχειας.
Συνηθισμένες προσεγγίσεις
Για να στηρίξει τον νέο τρόπο προσέγγισης τόσο της ίδιας όσο και άλλων δύο οικονομολόγων, η Nτιφλό εξήγησε ότι η σημασία των δύο πιο συνηθισμένων προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση της φτώχειας -η ξένη βοήθεια και η ανάπτυξη του εμπορίου με φτωχές χώρες- έχει συχνά υπερεκτιμηθεί.
Σημειώνεται ότι η Ντιφλό είναι μια από τις πιο διάσημες οικονομολόγους στον κόσμο, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ. Είναι μόλις η δεύτερη γυναίκα που τιμάται με το βραβείο για την Οικονομία στα 50 χρόνια ιστορίας του, καθώς και η νεότερη με ηλικία 47 ετών. Το 2010 τιμήθηκε με το μετάλλιο John Bates Clark, ενώ το 2013 επελέγη από τον Λευκό Οίκο για να συμβουλεύσει τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα σε θέματα ανάπτυξης, καταλαμβάνοντας μια θέση στο συμβούλιο για την παγκόσμια ανάπτυξη.
«Είναι πολύ μεγάλη τιμή. Για να είμαι ειλικρινής, δεν περίμενα ότι ήταν δυνατό να κερδίσω το Νόμπελ σε τόσο νεαρή ηλικία», δήλωσε η Ντιφλό.
Στο ερώτημα εάν το βραβείο προς την Ντιφλό αποτελεί μία προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η ανισορροπία ανάμεσα στα δύο φύλα στην ιστορία των βραβείων Νόμπελ, ο πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Επιστημών της Ακαδημίας, Πίτερ Φρέντρικσον, απάντησε ότι σαφώς δείχνει πως υπάρχει μεγαλύτερη γυναικεία παρουσία στα οικονομικά.
«Οι φετινοί βραβευθέντες εισήγαγαν μια νέα προσέγγιση προκειμένου να δοθούν αξιόπιστες απαντήσεις αναφορικά με τους καλύτερους και αποτελεσματικότερους τρόπους στην καταπολέμηση της παγκόσμιας φτώχειας», επισημαίνεται στην ανακοίνωση της Ακαδημίας.