Φαίδων Στράτος: Ο ευπατρίδης του επιχειρείν
Mε τον Φαίδωνα Στράτο ( 1933- 2019) είχαμε γνωριστεί πριν από 40 χρόνια ακριβώς και για μια περίοδο είχαμε γόνιμη συνεργασία τόσο στους κόλπους της Ελληνικής Εταιρείας Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ) όσο και στο Κέντρο Πολιτικής Έρευνας και Επιμόρφωσης (ΚΠΕΕ). Και στους δύο αυτούς φορείς, ο Φαίδων είχε χρηματίσει με επιτυχία πρόεδρος των διοικητικών συμβουλίων τους και είχε συνδέσει το όνομά του με πρωτοποριακές ενέργειες και δράσεις, που άφησαν το αποτύπωμά τους στην Ελλάδα των δεκαετιών του 1980 και του 1990.
Ως πρόεδρος της ΕΕΔΕ, από το 1983 και το 1988, ο Φαίδωνας προώθησε την ιδέα του μάνατζμεντ σε ευρύτερα επιχειρηματικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας και με τον τρόπο αυτόν ανταποκρίθηκε όσο καλύτερα μπορούσε στην παρακαταθήκη του αδελφού του Χριστόφορου Στράτου που είχε ιδρύσει το 1963 την εταιρεία. Υπό τον Φ. Στράτο η ΕΕΔΕ απέκτησε εντυπωσιακό ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα και σε μια κρίσιμη για την ελληνική κοινωνία και οικονομία περίοδο ανέδειξε υψηλού επιπέδου στελέχη, ικανά να σταθούν με απαιτήσεις στο ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον. Την ίδια περίοδο, η ΕΕΔΕ επεκτάθηκε στην Πελοπόννησο και απέκτησε το Ελληνικό Ινστιτούτο Πληροφορικής, την ώρα που η Ελλάδα πολύ δειλά άνοιγε τις σελίδες των νέων τεχνολογιών.
Θα πρέπει στο σημείο αυτό να υπογραμμίσω την αγάπη που είχε ο Φαίδων για την ελληνική παιδεία και τη βαθιά εκτίμηση που έτρεφε στην εκπαίδευση και επιμόρφωση κάθε ενεργού πολίτη. Τον θυμάμαι να μου λέει σε μια από τις πολλές συζητήσεις που είχαμε, «η παιδεία, η συγκεκριμένη ελληνική παιδεία, υπήρξε το διαφορετικό στοιχείο, η πεμπτουσία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και στη συνέχεια η προδιάθεση για κάθε περίοδο νεότερης άνθησης του πολιτισμού μας. Και, βέβαια, υπήρξεν η τροφοδότρια δύναμη για την ανάσταση του Γένους το ‘21. Αναφέρομαι στην περίοδο του λεγόμενου ελληνικού διαφωτισμού που τόσο λίγο την ξέρουμε και τη μελετάμε στα σχολεία μας. Αυτή η έννοια και εφαρμογή της Παιδείας μας χρειάζεται, εάν είναι να επιτύχουμε μιαν αναγέννηση της πατρίδας μας, μιαν επανατοποθέτησή της, όχι στους χάρτες αλλά στη συνείδηση και το σεβασμό των ανθρώπων. Εννοώ μια Παιδεία που Κυβέρνηση και πολίτες θα θέσουν σαν πρωταρχικό τους μέλημα, μια Παιδεία (με λίγα λόγια) που θα αποτελεί στόχον εθνικό. Μια τέτοια Παιδεία δεν εφαρμόζεται μόνο με τα λόγια και με διατάγματα, όσο σοφά και αν έχουν μελετηθεί. Χρειάζεται πριν από όλα πίστη στην αναγκαιότητα αυτή και προσφορά και θυσίες από όλους».
Αναφερόμενος λίγο καιρό αργότερα σε αυτή την προσφορά και τις θυσίες από όλους, έγραφε σε σχετικό άρθρο του στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο»: «Για να πάει μπροστά η χώρα και να σταθεί στο ύψος της η παιδεία, χρειάζεται:
Προσφορά, πρώτα από τους γονείς, σε χρόνο κυρίως και απασχόληση για τη σωστή ανατροφή των παιδιών τους.
Προσφορά και θυσίες από την κάθε κυβέρνηση, τόσον από άποψη προτεραιότητας όσο και για το λεγόμενο “πολιτικό κόστος”.
Θυσία της αντιπολίτευσης ως προς την άρνησή της να εκμεταλλευτεί άστοχες ευκαιρίες αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση (πιστεύω ότι μια τέτοια στάση θα την ωφελούσε αντίθετα και πολιτικά).
Προσφορά από τα μέσα ενημέρωσης που θα πρέπει ν’ αντιμετωπίσουν το θέμα σαν καθήκον και επιτακτική εθνική ανάγκη.
Προσφορά από το κοινωνικό σύνολο για τα κονδύλια που θα πρέπει γενναιόδωρα να επενδυθούν.
Θυσίες, τέλος, από τους νέους, που θα πρέπει να αφήσουν λίγο κατά μέρος τη γοητεία του εφήμερου συρμού, για να αποκτήσουν τα βασικά και αληθινά εφόδια για το μέλλον».
Πιστός στις παραπάνω αρχές του, ο Φ. Στράτος, με τον Γιώργο Κούκουλα, τον Τάκη Κιουσόπουλο, τον υπογράφοντα και άλλους, είχε ιδρύσει το Ινστιτούτο Επαγγελματικού Προσανατολισμού, που ήταν και η τελευταία του πρωτοβουλία να προσφέρει κάτι θετικό και γόνιμο στην προσπάθεια εξόδου της χώρας από τη συνολική της κρίση, στην οποίαν μεγάλος ήταν ο ρόλος της έλλειψης επαγγελματικού προσανατολισμού στην αγορά εργασίας.
«Στις προκλήσεις του σήμερα και του αύριο, μου έλεγε στην τελευταία μας συζήτηση, μια απάντηση υπάρχει, αυτή της απόφασης για ενεργό συμμετοχή σ’ ένα διαφορετικό από το χθες γίγνεσθαι. Εμείς σαν Έλληνες, πρέπει να βρούμε το ρόλο μας, την ιδιαιτερότητά μας, το περιεχόμενο που θα γεμίσει το κέλυφος. Εδώ μπορεί να κρύβεται ο αληθινός, ο μυστικός σκοπός. Γιατί ο Έλληνας οπό ιδιοσυγκρασία, από τα ιστορικά του βιώματα, από τα εσώτερα ανθρώπινα αποθέματά του, μπορεί να αποτελέσει μέσα στη στενότερη αλλά και ευρύτερη ανθρώπινη κοινότητα παράγοντα -ίσως ξαφνιάζω- ισορροπίας και υγιούς εξέλιξης».
Τι κρίμα που ένας τέτοιος λαμπρός άνθρωπος μας άφησε!...
Υπό τον
Φ. Στράτο, η ΕΕΔΕ απέκτησε εντυπωσιακό ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα και σε μια κρίσιμη για την ελληνική κοινωνία και οικονομία περίοδο ανέδειξε υψηλού επιπέδου στελέχη, ικανά να σταθούν με απαιτήσεις στο ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον.