Ημέρα κρίσης για τις αλλαγές στο Σύνταγμα
Οι συναινέσεις και οι κόντρες επί των άρθρων
Ευρύτερες συναινέσεις, αλλά και σφοδρές πολιτικές συγκρούσεις προκαλεί η συζήτηση για τον νέο συνταγματικό χάρτη της χώρας. Η κρίσιμη ψηφοφορία γίνεται σήμερα και αναμένεται να αναθεωρηθούν εννιά συνολικά άρθρα, μεταξύ των οποίων είναι και εκείνο που αφορά τη διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Τα «φώτα» πέφτουν επίσης στην αναθεώρηση του άρθρου 54 που συνδέεται με το νομοσχέδιο για την ψήφο των αποδήμων, αλλά και στο άρθρο 86 περί ευθύνης υπουργών.
Η σημερινή συνεδρίαση στην Ολομέλεια θα ξεκινήσει με ομιλίες του πρωθυπουργού και των πολιτικών αρχηγών, ενώ είχε προηγηθεί ένας πενθήμερος κύκλος τοποθετήσεων από βουλευτές. Βασικό σημείο πολιτικής αντιπαράθεσης ήταν και σε αυτόν τον γύρο συνεδριάσεων το κατά πόσο η προτείνουσα Βουλή (δηλαδή η προηγούμενη) αποφάσισε μόνο τα άρθρα που θα αναθεωρηθούν (υπέρ αυτής της άποψης είναι Ν. Δ. και ΚΙΝΑΛ) ή και την κατεύθυνση των αλλαγών (θέση που υποστήριξε ο ΣΥΡΙΖΑ). Αναλυτικά τα εννιά άρθρα που, εκτός απροόπτου, θα αναθεωρηθούν είναι τα ακόλουθα:
Το άρθρο 21 (παράγραφος 1), όπου θα προστεθεί διάταξη πως «το κράτος μεριμνά για τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης όλων των πολιτών μέσω ενός συστήματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος». Το συγκεκριμένο άρθρο χρειάζεται 180 « ναι » και αναμένεται να υπάρξουν ευρύτερες συναινέσεις.
Το άρθρο 32 (παράγραφος 4) για την αποσύνδεση της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από την προκήρυξη εκλογών. Η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας προβλέπει πέντε ψηφοφορίες: στην πρώτη απαιτούνται 200 ψήφοι, στη δεύτερη επίσης 200 ψήφοι, στην τρίτη ψηφοφορία 180 ψήφοι, στην τέταρτη 151 και στην πέμπτη σχετική πλειοψηφία. Σε περίπτωση ισοψηφίας, εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στην πρώτη ψηφοφορία.
Η «γαλάζια» πρόταση -που προκαλεί την αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ- αναμένεται να περάσει εύκολα, καθώς απαιτούνται 151 «ναι» (η κυβερνητική πλειοψηφία αριθμεί 158 βουλευτές). Από την πλευρά του ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει διαδοχικές ψηφοφορίες για ένα εξάμηνο και μετά εκλογή από τον λαό.
Το θέμα πυροδοτεί σφοδρή πολιτική σύγκρουση, παρά το ότι οι δύο « μονομάχοι » συμφωνούν στην αποσύνδεση της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από την προκήρυξη εκλογών. Ο ΣΥΡΙΖΑ εξαπολύει πυρά στη Νέα Δημοκρατία πως δεν ακολουθεί την κατεύθυνση της προτείνουσας Βουλής. Την ίδια στιγμή η Νέα Δημοκρατία τονίζει πως αφού δεν αναθεωρήθηκε το άρθρο 30 που προβλέπει εκλογή από τη Βουλή δεν μπορεί να υπάρξει πρόβλεψη για προσφυγή στον λαό στο άρθρο 32.
Το άρθρο 54, που αφορά θέματα του εκλογικού νόμου. Θα προστεθεί μία τέταρτη παράγραφος, προκειμένου να θωρακιστούν συνταγματικά οι νέες ρυθμίσεις για την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού. Το νομοσχέδιο θα κατατεθεί στη Βουλή την Τρίτη και καταγράφεται ευρεία συναίνεση.
Όσον αφορά το άρθρο 54, οι αλλαγές που έγιναν -για παράδειγμα η αναφορά στην ύπαρξη πραγματικού δεσμού με τη χώρα- φαίνεται πως ικανοποιούν το ΚΚΕ. Υπέρ θα ψηφίσει και το ΜέΡΑ25, που ωστόσο έχει πει πως στη συνέχεια δεν θα ψηφίσει το νομοσχέδιο. Υπέρ αναμένεται να ταχθούν επίσης ΚΙΝΑΛ και Ελληνική Λύση. Σήμερα θα φανεί η οριστική στάση του ΣΥΡΙΖΑ, που είχε ζητήσει δύο αλλαγές στη συγκεκριμένη διάταξη.
Το άρθρο 62 για τον περιορισμό της βουλευτικής ασυλίας αποκλειστικά στα κοινοβουλευτικά καθήκοντα που σχετίζονται με τη βουλευτική ιδιότητα εντός ή εκτός Βουλής. Η διάταξη είχε λάβει στην προτείνουσα Βουλή 237 θετικές ψήφους, ενώ και στην παρούσα Βουλή υπάρχει ευρύτατη αποδοχή.
Το άρθρο 68 (παράγραφος 2) για τη συγκρότηση εξεταστικών επιτροπών έπειτα από πρόταση της μειοψηφίας (με την υπογραφή 10 βουλευτών). Υπάρχει επίσης κλίμα συναίνεσης, ενώ στην προτείνουσα Βουλή τα «ναι» είχαν φτάσει τα 247.
Το άρθρο 73 (παράγραφος 5) για τη λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία. Σχετική πρόταση είχαν καταθέσει ο ΣΥΡΙΖΑ και το Κίνημα Αλλαγής, ενώ την Παρασκευή δόθηκε στη δημοσιό
τητα και η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας. Ειδικότερα η «γαλάζια» πρόταση προβλέπει πως απαιτούνται 500.000 υπογραφές, ενώ ανάλογος αριθμός αναφέρεται και στην πρόταση του ΚΙΝΑΛ. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε προτείνει να απαιτούνται 100.000 υπογραφές. Επίσης η πρόταση της Ν.Δ. προβλέπει πως μπορούν να κατατίθενται έως δύο ανά κοινοβουλευτική περίοδο προτάσεις νόμων στη Βουλή και δεν μπορεί να αφορούν θέματα δημοσιονομικά, εξωτερικής πολιτικής και εθνικής άμυνας.
Το άρθρο 86 (παράγραφος 3) περί ευθύνης υπουργών. Το θέμα αυτό προκάλεσε σφοδρή πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης και ΣΥΡΙΖΑ, ενώ υπήρξε αναφορά από τον Αλέξη Τσίπρα στην Ώρα του Πρωθυπουργού. Για το συγκεκριμένο άρθρο αρκούν 151 «ναι», οπότε είναι δεδομένο πως θα συμπεριληφθεί στην αναθεώρηση.
Το άρθρο 96 (παράγραφος 5) για την ποινική δικαιοσύνη (στρατιωτικοί, δικαστικοί κ.ά.).
Το άρθρο 101Α του Συντάγματος για τις ανεξάρτητες αρχές. Προβλέπεται εκλογή μελών ανεξάρτητων αρχών από τα 3/5 της Διάσκεψης των Προέδρων αντί για τα 4/5 που ισχύσει σήμερα.