Απάντηση στην Άγκυρα με τον EastMed

Μεγάλη ενεργειακή και γεωπολιτική βαρύτητα από την κυβέρνηση στη δρομολόγηση του έργου Βήμα για μια δίκαιη μεταλιγνιτική εποχή

Με ισχυρές συμμαχίες στο ενεργειακό μέτωπο απαντά η κυβέρνηση στις τουρκικές προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Η υπογραφή της συμφωνίας για τον EastMed αποτελεί ένα σημαντικό πρώτο βήμα, ενώ το επόμενο διάστημα θα ξεδιπλωθoύν κι άλλες πρωτοβουλίες. Οι σχετικές συζητήσεις αφορούν μία σειρά κρατών της Μεσογείου και εκτός από οικονομικό έχουν και πολιτικό ενδιαφέρον, λόγω της τακτικής που ακολουθεί η Άγκυρα.

Σε αυτή τη φάση το Μέγαρο Μαξίμου δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη συμφωνία για τον EastMed, με κυβερνητικές πηγές να επισημαίνουν πως αυτό δείχνει τα αντανακλαστικά των κρατών της περιοχής. «Είναι πολύ σημαντικό από πλευράς ενεργειακής ασφάλειας. Θα ακολουθήσουν κι άλλες πρωτοβουλίες» είναι το μήνυμα που εκπέμπεται.

Στο θέμα αναφέρθηκε χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας επισημαίνοντας πως «είναι ένα ζήτημα το οποίο το συζητά η ελληνική πλευρά αρκετά χρόνια. Έχει φανεί και από τις εκτιμήσεις που έχουμε από το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος ότι αυτός ο αγωγός είναι βιώσιμος. Επομένως, εφόσον μπορεί να προσφέρει ικανές ποσότητες φυσικού αερίου προς την Ευρώπη σε λογικές τιμές, τότε εξασφαλίζει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης με τη διαφοροποίηση των πηγών και των περιοχών προέλευσης της ενέργειας και εν προκειμένω του φυσικού αερίου». Παράλληλα αναφέρθηκε και σε μία ακόμη πτυχή του θέματος, σημειώνοντας πως «δίνει ένα γεωπολιτικό επιχείρημα σε όλες τις χώρες της περιοχής μιας αναβαθμισμένης συνεργασίας. Και της Ιταλίας και της Ελλάδας, αλλά και της Κύπρου και του Ισραήλ».

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος μίλησε για ένα έργο «απόλυτα νόμιμο, λογικό, οικονομικό» και σημείωσε πως «δεν έχει κάποιο λόγο η Τουρκία ή κάποιος άλλος να αντιπαρατεθεί απέναντι σε κάτι το οποίο έχει έρεισμα στο Διεθνές Δίκαιο. Αντιθέτως, χώρες οι οποίες βλέπουν να θίγεται το Διεθνές Δίκαιο από τουρκικές προκλητικές ενέργειες, μπορούν να κινήσουν οποιαδήποτε διπλωματική ομπρέλα προστασίας για να τις αποτρέψουν». Με γοργούς ρυθμούς προχωρά η ωρίμανση του αγωγού φυσικού αερίου EastMed, παράλληλα με τις έντονες διπλωματικές διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη το τελευταίο χρονικό διάστημα για τη δρομολόγηση του έργου. Στο πλαίσιο αυτό, στις 12 Δεκεμβρίου στο Μιλάνο, το Δ.Σ. της «ΥΑΦΑ Ποσειδών» (IGI Poseidon), δηλαδή του φορέα υλοποίησης του project στον οποίο συμμετέχουν ισομερώς η ΔΕΠΑ και η ιταλική Edison, άναψε το «πράσινο φως» για την ολοκλήρωση όλων των εκκρεμών σταδίων που σχετίζονται με την ανάπτυξη αγωγού.

Στη συνεδρίαση του Δ.Σ. της εταιρείας συμμετείχαν ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ και πρόεδρος του Δ.Σ. της IGI Poseidon, Κωσταντίνος Ξιφαράς και ο Pierre Vergerio, διευθύνων σύμβουλος της IGI Poseidon. Σε αυτήν εγκρίθηκε η ολοκλήρωση όλων των εκκρεμοτήτων γύρω από τη φάση ανάπτυξης του project, όπως μια σειρά από μελέτες και διαδικασίες, απαραίτητες προκειμένου να ληφθεί η τελική επενδυτική απόφαση. Έτσι, συμφωνήθηκε να προχωρήσει η επένδυση των περίπου 70 εκατ. ευρώ που απαιτούν οι εναπομείνασες διαδικασίες για να ολοκληρωθούν τα στάδια ωρίμανσης του αγωγού EastMed, γεγονός που θα ανοίξει τον δρόμο για τη λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης.

Ο σχεδιασμός του έργου προβλέπει πως ο αγωγός θα ξεκινά από τα κοιτάσματα της Λεβαντίνης στην Ανατολική Μεσόγειο, θα διέρχεται από την Κύπρο,

την Κρήτη και την Πελοπόννησο, για να καταλήξει στη Θεσπρωτία, όπου θα συνδέεται με τον επίσης υπό εξέταση αγωγό Ελλάδας-Ιταλίας («Ποσειδών»). Έτσι, το φυσικό αέριο θα φτάνει έως το ιταλικό Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου και, από εκεί, στην υπόλοιπη γηραιά ήπειρο.

Στην Κομισιόν το ΕΣΕΚ

Υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, σε συνέχεια της έγκρισής του από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ) στο τέλος της περασμένης εβδομάδας.

Στο τελικό κείμενο, όπως αναφέρει ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενσωματώθηκαν στοιχεία που προέκυψαν από τη διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης.

Ενδεικτικά, προστέθηκαν στοιχεία για θέματα χωρικού, βιοκλιματικού, πολεοδομικού και αστικού σχεδιασμού, ενώ αναδείχθηκε η αλληλεξάρτηση των επιμέρους στόχων και η απαίτηση για συνολική αλλαγή του προτύπου κατανάλωσης, μέσω της μεγαλύτερης αξιοποίησης νέων τεχνολογιών και εφαρμογών.

Ελήφθησαν υπόψη σχόλια για τη λειτουργία του μηχανισμού διακυβέρνησης του ΕΣΕΚ, ενώ αναφορικά με την εμβληματική προτεραιότητα της απολιγνιτοποίησης, παρατέθηκε αναλυτικό χρονοδιάγραμμα απόσυρσης των εν λειτουργία λιγνιτικών μονάδων.

Παρούσα η ΔΕΠΑ για την FSRU Αλεξανδρούπολης

Τη συμμετοχή της ΔΕΠΑ με 20% στο μ/κ της Gastrade, η οποία αναπτύσσει τον τερματικό σταθμό LNG Βορείου Ελλάδας στην Αλεξανδρούπολη, ενέκρινε χθες το Δ.Σ. της εταιρείας. Η FSRU είναι σημαντικός πυλώνας της ενεργειακής στρατηγικής της κυβέρνησης, αλλά και έργο με υψηλή εθνική και ευρωπαϊκή σημασία. Αποτελεί μέρος της πολιτικής της Ε.Ε. για τη σύνδεση της Κεντρικής και ΝΑ Ευρώπης (CESEC) στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Φυσικού Αερίου μέσω της ανάπτυξης Κάθετου Διαδρόμου και έχει ενταχθεί στην επικαιροποιημένη λίστα των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI).

Ο σταθμός αναβαθμίζει σημαντικά τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας, καθιστώντας την πύλη εισόδου ενέργειας στη ΝΑ Ευρώπη και περιφερειακό ενεργειακό κόμβο. Πρόκειται για συμπληρωματικό έργο του ελληνοβουλγαρικού αγωγού φυσικού αερίου IGB, που συνδέει την ελληνική αγορά με τις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης αλλά και της Ουκρανίας.

Ο σταθμός αποτελείται από την FSRU (πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης LNG) με αποθηκευτική ικανότητα έως και 170.000 κυβ. μέτρα και δυναμικότητα αεριοποίησης 22,7 εκ. κ.μ. ημερησίως (8,3 δισ. κ.μ. ετησίως), η οποία θα αγκυροβοληθεί στον θαλάσσιο χώρο 10 χλμ ανοιχτά της παράκτιας περιοχής της Αλεξανδρούπολης, καθώς και από ένα σύστημα αγωγών συνολικού μήκους 28 χλμ.

Για την ολοκλήρωση της συναλλαγής για τη συμμετοχή της ΔΕΠΑ στην Gastrade απομένουν η έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, καθώς και η οριστική λήψη της Τελικής Επενδυτικής Απόφασης (FID). Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του έργου, η FID αναμένεται το γ' τρίμηνο του 2020 και η έναρξη λειτουργίας του τον Σεπτέμβριο του 2022.

Πριν από την ολοκλήρωση της συμφωνίας, η ΔΕΠΑ προχώρησε στην επικαιροποίηση του λεπτομερούς οικονομικού, φορολογικού, νομικού και ρυθμιστικού ελέγχου, καθώς και στον καθορισμό της Εύλογης Αποτίμησης Αξίας της Gastrade. Με τη συμμετοχή στην Gastrade, η ΔΕΠΑ αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στο έργο.

Εγκρίθηκε χθες η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ) που προβλέπει τη σύσταση, συγκρότηση και λειτουργία Κυβερνητικής Επιτροπής υπό την προεδρία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστή Χατζηδάκη, για τη εκπόνηση του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και του Δήμου Μεγαλόπολης στη μεταλιγνιτική εποχή. Στην Κυβερνητική Επιτροπή, εκτός από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θα συμμετέχουν οι υπουργοί Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης, Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Μάκης Βορίδης, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αρμόδιος για θέματα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Γεράσιμος Θωμάς, και ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων αρμόδιος για τις Δημόσιες Επενδύσεις και το ΕΣΠΑ, Γιάννης Τσακίρης. Στις συνεδριάσεις μπορούν να καλούνται κατά περίπτωση οι συναρμόδιοι υπουργοί.

Έργο της Επιτροπής είναι η έγκριση και παρακολούθηση της υλοποίησης του Σχεδίου Μετάβασης, ο συντονισμός της διενέργειας της δημόσιας διαβούλευσης για το Σχέδιο, καθώς και ο συντονισμός της αξιοποίησης των διαθέσιμων πηγών χρηματοδότησης, εθνικών (Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων, Εθνικό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, Πράσινο Ταμείο κλπ.), ευρωπαϊκών (Just Transition Fund, Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, κ.λπ.) ή ιδιωτικών. Αποφασίστηκε επίσης η ανάθεση της εκπόνησης και υλοποίησης του Σχεδίου σε Συντονιστική Επιτροπή (SteeringCommittee), στην οποία θα προεδρεύει προσωπικότητα εγνωσμένου κύρους που θα επιλεγεί από την ανωτέρω Κυβερνητική Επιτροπή και θα συμμετέχει στις συνεδριάσεις της. Στη Συντονιστική Επιτροπή θα συμμετέχουν επίσης οι γενικοί γραμματείς Οικονομικής Πολιτικής, Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αγροτικής Πολιτικής, οι περιφερειάρχες Δυτικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου, καθώς και ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ.

Όπως ανέφερε στην εισήγησή του προς το υπουργικό συμβούλιο ο κ. Χατζηδάκης, η απεξάρτηση της οικονομίας από το ρυπογόνο καύσιμο του λιγνίτη αποτελεί βασική προτεραιότητα της ενεργειακής πολιτικής. Ωστόσο, η απόσυρση όλων των λιγνιτικών μονάδων μέχρι το 2028 πρέπει να γίνει συντεταγμένα και υπεύθυνα. «Απόλυτη προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή να γίνει με τρόπο δίκαιο για τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη και με διεκδίκηση όλων των αναγκαίων πόρων από τις Βρυξέλλες. Για τον λόγο αυτό, υπό την αιγίδα της υπό σύσταση Επιτροπής, θα παρουσιαστεί στα μέσα του 2020 ένα ολοκληρωμένο, πολυδιάστατο και εμπροσθοβαρές σχέδιο που θα αποτελεί τον αναπτυξιακό οδικό χάρτη των περιοχών αυτών στη μετά το λιγνίτη εποχή. Δεν πρέπει να προχωρήσει μόνο η απολιγνιτοποίηση, αλλά και να υιοθετηθούν όλα τα αντισταθμιστικά μέτρα για τη βιώσιμη ανάπτυξη των εν λόγω περιοχών», συμπλήρωσε.

Αποφάσεις από τη ΔΕΗ

Την ίδια στιγμή, κατά τη χθεσινή έκτακτη γενική συνέλευση της ΔΕΗ, εγκρίθηκε η τροποποίηση των άρθρων του Καταστατικού, με σκοπό την προσαρμογή στην προβλέψεις του πρόσφατου νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ, αλλά και την επικείμενη συμμετοχή στο Χρηματιστήριο Ενέργειας.

Από την άλλη πλευρά, σε νέα έκτακτη γενική συνέλευση παραπέμφθηκε το τέταρτο θέμα της ημερήσιας διάταξης, αναφορικά με τη μεταβολή της σύνθεσης και δομής της Επιτροπής Ελέγχου της εταιρείας και την εκλογή των μελών της.

Επίσης χθες το μεσημέρι, κατά τη συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΔΕΗ, αναμενόταν η έγκριση της προμήθειας φυσικού αερίου αγωγού για το 2020, από τη ΔΕΠΑ και τον Όμιλο Κοπελούζου, οι οποίοι μειοδότησαν στον σχετικό διαγωνισμό.