Ο «Ταπεινός Παράδεισος» σε ασπρόμαυρο φόντο

Έκθεση φωτογραφίας της Ευγενίας Κουμαντάρου

Ατομική έκθεση φωτογραφίας της Ευγενίας Κουμαντάρου με τίτλο «Ταπεινός Παράδεισος» παρουσιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη, έως τις 9 Φεβρουαρίου 2020 (Πειραιώς 138, Αθήνα).

H πρώτη ενότητα του «Ταπεινού Παραδείσου» είναι μια συλλογή από ασπρόμαυρες φωτογραφίες που έχουν παρουσιαστεί, μεταξύ άλλων, στη Photo Biennale 2010 του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, και στο Παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης στη Σπάρτη. Η δεύτερη και μεγαλύτερη ενότητα παρουσιάζεται για πρώτη φορά. Η Ευγενία Κουμαντάρου εκθέτει έργα από τις φωτογραφικές περιηγήσεις της στην Τήνο τα τελευταία είκοσι χρόνια, αποτυπώνοντας κάθε φορά μια διαδρομή εξωτερικής και εσωτερικής αναζήτησης.

Αρχικά, με την καλλιτεχνική ματιά, το τοπίο και η ζωή των Κάτω Μερών της Τήνου μεταμορφώνονται σε έναν ταπεινό παράδεισο που ξεκινά από τα μεσαιωνικά χρόνια. Οι φωτογραφίες αναδεικνύουν αυτό το « χειροποίητο νησί», όπως το αποκαλούσε ο Καστοριάδης, μέσα από καμπυλωτές πεζούλες, περιφερόμενες ξερολιθιές, κυκλικά αλώνια και τετραγωνισμένα χωράφια. Τα πορτρέτα αποκαλύπτουν τη σκληρή ζωή στα πρόσωπα των χωρικών, ενώ ιδιαίτερη τρυφερότητα και λυρισμός χαρακτηρίζει τις εικόνες των ζώων, που ζουν αναπόσπαστα συνδεδεμένα με την ευημερία των αγροτών.

Στη δεύτερη ενότητα, καθώς η Κουμαντάρου αφαιρεί το πλαίσιο και στη συνέχεια τις απτές λεπτομέρειες, στρέφεται προς μια μεταφυσική προσέγγιση. Στις εικόνες διαχέεται σκοτάδι και φως, που αιωρούνται σε μια εύθραυστη ισορροπία. Αισθησιακές φόρμες αναδύονται από τις σκιές, γαληνεύοντας την ψυχή και αποκαλύπτοντας πως ο ταπεινός παράδεισος που αναζητούμε έξω, ενδεχομένως να βρίσκεται ήδη μέσα μας.

Η έκθεση συνοδεύεται από ομότιτλη έκδοση 100 σελίδων, με κείμενα του Δημήτρη Παυλάκη και της Ευγενίας Κουμαντάρου. Επιμέλεια έκθεσης: Βασίλης Πασχάλης, Βίκυ Λεμονή.