«Υπάρχει μια φοβερή ασθένεια, το σκοτάδι»
Ο Ερρίκος Λίτσης μιλάει για την «Ηλέκτρα: μια σύγχρονη τραγωδία»
« Να ανοίξει κι άλλο ο πολιτισμός μας. Όχι, δεν εννοώ να γίνουμε πιο Ευρωπαίοι. Εννοώ να γίνουμε πιο Άνθρωποι» ανέφερε ο αγαπημένος ηθοποιός Ερρίκος Λίτσης, που μας μίλησε με αφορμή την παράσταση «Ηλέκτρα: μια σύγχρονη τραγωδία», στην οποία πρωταγωνιστεί - μαζί του η Άλκηστις Νικολαΐδη.
Η αληθινή ιστορία της αγωνίστριας της Εθνικής Αντίστασης Ηλέκτρας Αποστόλου ανεβαίνει από την ομάδα Sarkha, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Μωραΐτη, στο θέατρο Σταθμός (Βίκτωρος Ουγκώ 55, Μεταξουργείο).
Θα θέλατε να μας συστήσετε το έργο;
«Το έργο αφηγείται θεατροποιημένα, μέσα από μικρούς μονολόγους και διαλόγους μεταξύ των δύο ηθοποιών-ρόλων, την ιστορία της αγωνίστριας, μέλος του ΚΚΕ, Ηλέκτρας Αποστόλου, ενάντια στον κατακτητή και στον φασισμό γενικότερα, την εποχή της γερμανο-ιταλικής κατοχής (1940’44)»
Λίγα λόγια σας για την Ηλέκτρα Αποστόλου;
«Η Ηλέκτρα Αποστόλου ήταν μια γυναίκα πρωτοπόρος στην εποχή της. Συνδύαζε την ευαισθησία της για τους καταπιεσμένους με την ιδιαίτερη ευαισθησία της για τα -ανύπαρκτα σχεδόν τότε- δικαιώματα των γυναικών. Αγωνίστηκε, ως γνωστόν, μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ και άλλων οργανώσεων προσκείμενων στο κόμμα. Η κορύφωση του ανιδιοτελούς αγώνα της ήταν η αντιφασιστική της δράση στη διάρκεια της Κατοχής. Η τραγικότητα της ιστορίας της έγκειται στο ότι δεν σκοτώθηκε -μετά από φριχτά βασανιστήρια- από τους ξένους κατακτητές, αλλά από τους “δικούς μας” προδότες και συνεργάτες των Γερμανών. Και, μάλιστα, όχι την εποχή του εμφυλίου, που έως έναν βαθμό θα ήταν κατανοητό, αλλά την εποχή που η πατρίδα μας στέναζε ακόμη κάτω από την μπότα του κατακτητή».
Κάποια σκέψη, κάποιο συναίσθημα από την επαφή σας με το έργο;
«Πρέπει να έχεις πολύ υψηλό φρόνημα για να αντέξεις τόση βία, τόσες ταπεινώσεις, τόσο πόνο και, τελικά, τον θάνατο υπηρετώντας τα πιστεύω σου… Πρέπει να είσαι αυτό που λέμε “άγιος”. Εάν η Ηλέκτρα είχε πεθάνει για τα θρησκευτικά της πιστεύω, σήμερα θα μιλάγαμε για την αγία Ηλέκτρα Αποστόλου. Ήταν, όμως, απλώς κομμουνίστρια…».
Πείτε μας μια ατάκα, έναν διάλογο ή περιγράψτε μας μια σκηνή από το έργο - ό,τι σας έρθει πρώτο στον νου.
«” Υπάρχειμιαφοβερήασθένεια. Τοσκοτάδι.Είναιφορέςπουμοιάζειμεεπιδημία.Μεταδίδεταιεύκολααπόάνθρωποσεάνθρωπο,
απόεποχήσεεποχή,απόέναν αιώνασεάλλοαιώνα”… ».
Θα μοιραστείτε μαζί μας μια πικρή στιγμή της καλλιτεχνικής σας πορείας;
«Στη μέχρι σήμερα καλλιτεχνική μου πορεία, έχουν υπάρξει ελάχιστες -δύο, τρεις- πικρές στιγμές. Προέρχονται, κυρίως, από ανθρώπους που κυκλοφορούν στον χώρο μας κι έχουν εκδηλώσει ποικιλοτρόπως τη μικροψυχία τους και τον κομπλεξισμό τους… Δε βαριέσαι!...».
Και μια όμορφη;
«Όμορφες στιγμές είναι πολλές, οι περισσότερες, τη στιγμή που ολοκληρώνεται ο κύκλος των προβών μιας παράστασης και εκτιθέμεθα για πρώτη φορά στο κοινό… Η πρώτη προβολή μιας ταινίας που συμμετέχω… Μια αγκαλιά ή μια εκδήλωση αγάπης από έναν θαυμαστή της δουλειάς μου… και τόσες άλλες!».
Θα θέλατε να μας αναφέρετε κάποιο ή κάποια πρόσωπα που ξεχωρίσατε μέσα από τις συνεργασίες σας;
«Φοβάμαι ότι αν αναφέρω ονόματα σκηνοθετών ή συναδέλφων που ξεχώρισα, θα αδικήσω όλους τους υπόλοιπους που δεν θα αναφέρω. Ας πούμε, λοιπόν, ότι όλοι, ο καθένας με τον τρόπο του, είναι ξεχωριστοί».
Κάτι που αγαπάτε στην Ελλάδα; «Το φως της. Τα χρώματά της. Το γαλάζιο του ουρανού και της θάλασσας. Το πράσινο και το καφέ των βουνών της. Τα χρώματα των
λουλουδιών και των βοτάνων της. Τα νησιά της… αλλά και την Ακρόπολη! Την Επίδαυρο! Τους Δελφούς! Όλους αυτούς τους αρχαίους φάρους πολιτισμού, που ακόμη φωτίζουν την ανθρωπότητα».
Και κάτι που θα θέλατε να αλλάξει στη χώρα μας;
«Η χώρα μας δεν είναι μόνο οι κάμποι και τα άπαρτα ψηλά βουνά που λέει και ο ποιητής. Είναι, πρωτίστως, οι άνθρωποί της. Εμείς. Αυτό, λοιπόν, θα ‘θελα να αλλάξει. Η νοοτροπία μας, η συμπεριφορά μας, να ανοίξει κι άλλο ο πολιτισμός μας. Όχι, δεν εννοώ να γίνουμε πιο Ευρωπαίοι. Εννοώ να γίνουμε πιο Άνθρωποι».
Μια αγαπημένη συνήθεια;
«Όταν έχω ελεύθερο πρωινό, μια πολύ αγαπημένη μου συνήθεια είναι να πίνω ένα διπλό espresso lungo σ’ ένα από τα καφέ της πλατείας Μερκούρη στα Άνω Πετράλωνα, διαβάζοντας την εφημερίδα μου».
Μια χρήσιμη συμβουλή που σας έχουν δώσει;
«Είναι μια κρητική μαντινάδα: “Καλοχαιρέτατουςπεζούςότανκαβαλικέψεις,γιανασεχαιρετάνκι αυτοί,ότανθαξεπεζέψεις” ». Στίχοι ενός αγαπημένου τραγουδιού;
«” Ξεφύγαναπ’ταχέριαμου,οι πίσωμουσελίδεςκιαςμουκοστίσανακριβάσεκόπουςκαιθυσίες” - Διονύσης Σαββόπουλος , “Οι Πίσω μου Σελίδες”».