Η επιδρομή των «μαύρων κύκνων»

Κάτι ανάμεσα στη φαντασία και στην πραγματικότητα. Ένας ιός γρίπης, που άρχισε από την Κίνα και εξελίχθηκε μέσα σε τρεις μόλις μήνες σε πανδημία, δημιουργεί άγριο σφυροκόπημα στα διεθνή χρηματιστήρια, βάζοντας βίαιο τέλος στην ξέφρενη ανοδική πορεία των τελευταίων ετών. Η ψυχολογία, σαφώς πάνω από τη λογική, έχει γίνει η κινητήριος δύναμη όλων των αγορών, που έχουν πλημμυρίσει από σμήνη «μαύρων κύκνων». Οι ευρωπαϊκές μετοχές με απώλειες 11% γνώρισαν χθες τη χειρότερη συνεδρίαση όλων των εποχών, με τον δείκτη Stoxx 600 να «σπάζει προς τα κάτω όλα τα κοντέρ», έχοντας απολέσει περίπου 20% της αξίας του μόνο την τελευταία εβδομάδα. Σε κάθετη πτώση και η Wall Street, με τους δείκτες Dow Jones και S&P 500 να έχουν εισέλθει πλέον σε bear market (καθοδική αγορά), ενώ και το πετρέλαιο βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, πυροδοτώντας «πόλεμο τιμών» μεταξύ των κορυφαίων πετρελαιοπαραγωγών του πλανήτη. Ρευστοποιήσεις παντού - ακόμη και το ασφαλές καταφύγιο του χρυσού παρουσίασε πτώση 3%. Αρκεί να σημειωθεί ότι από τα υψηλά Φεβρουαρίου έχουν κάνει φτερά 18 τρισ. δολ. από τα διεθνή χρηματιστήρια. Οι κυβερνήσεις η μία μετά την άλλη λαμβάνουν μέτρα στήριξης, με τη Fed, σε μία δραματική παρέμβαση αργά χθες το βράδυ, να διοχετεύει ρευστότητα 1,5 τρισ. δολαρίων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, σε μία προσπάθεια να ομαλοποιήσει τις αγορές, που φαίνεται να ακολουθούν πλέον τη «νόρμα» της έντονης μεταβλητότητας. Υπάρχει δε και κάτι που πολλοί traders χαρακτηρίζουν εξωφρενικό, ολόκληρες χώρες να κλείνουν τα σύνορά τους, διακόπτοντας σημαντικές δραστηριότητες, αλλά οι αγορές να παραμένουν σε λειτουργία. Η συνεχιζόμενη αιμορραγία στέλνει σαφώς σήμα ότι δεν μπορείς να σταματήσεις μία πανδημία τυπώνοντας απλά νέο χρήμα και ότι, σε αντίθεση με το 2008, τα προβλήματα δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη νομισματική πολιτική. H πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, άφησε ξεκάθαρα να φανούν τα όρια της νομισματικής πολιτικής, δείχνοντας τις κυβερνήσεις, τις οποίες κάλεσε να λάβουν δραστικά, άμεσα και στοχευμένα δημοσιονομικά μέτρα. Ο πανικός ήρθε για να μείνει τουλάχιστον για το επόμενο διάστημα, σε συνάρτηση πάντα με το πόσο γρήγορα εξαπλώνεται ο ιός. Με νέα δεδομένα, όπως η απειλή μιας παγκόσμιας ύφεσης, αλλά και μιας υποβόσκουσας κρίσης εταιρικού χρέους. Ήδη, παρατηρείται μια τεράστια μετακίνηση κεφαλαίου από ενεργητικό χαμηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης προς ενεργητικό υψηλής αξιολόγησης, που σίγουρα θα αφήσει τα σημάδια της. Δεν είναι όμως μόνο ο κορονοϊός. Η διόρθωση ήταν αναμενόμενη μετά το τελευταίο ξέφρενο ράλι των αγορών, γιατί ως γνωστόν ό,τι ανεβαίνει γρήγορα, κατεβαίνει ακόμη πιο γρήγορα. Η πανδημία ήταν ο απρόβλεπτος παράγοντας -που πάντα εγκυμονεί στους οικονομικούς κύκλους- καθιστώντας τη διόρθωση βίαιη και ανεξέλεγκτη.

Της Έφης Τριήρη