Πίεση για ανοικτές στρόφιγγες πόρων στο φυσικό αέριο
Επιστολή στην Ε.Ε. από Ελλάδα και 7 κράτη-μέλη
Επτά κράτη-μέλη της ανατολικής Ευρώπης και η Ελλάδα ζήτησαν με επιστολή τους στα αρμόδια θεσμικά όργανα της Ε.Ε. να παραμείνει και το φυσικό αέριο στις χρηματοδοτούμενες από την Ε.Ε. πηγές ενέργειας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Σύμφωνα με το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων, την επιστολή, που απευθύνεται στην Κομισιόν και στο Συμβούλιο, υπογράφουν η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Λιθουανία και η Σλοβακία.
Οι παραπάνω χώρες θεωρούν ότι είναι σημαντικό να διατηρηθεί η επιλεξιμότητα των υποδομών φυσικού αερίου στις χρηματοδοτήσεις από τα διαρθρωτικά ταμεία της περιόδου 20212027, καθώς και στη χορήγηση δανείων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Όπως επισημαίνουν ο αποκλεισμός τους θα μπορούσε να οδηγήσει σε
σημαντική αύξηση των τιμών ενέργειας, αυξάνοντας έτσι το κόστος μετάβασης σε μηδενικές εκπομπές άνθρακα μέχρι το 2050.
Υπενθυμίζεται ότι, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, το Συμβούλιο και η Ευρωβουλή έχουν συμφωνήσει σε σχέση με τα κριτήρια επιλεξιμότητας των λεγόμενων «πράσινων επενδύσεων». Την περίοδο 2021-2027 προβλέπεται να διατεθεί το 25% του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ), δηλαδή πάνω από 250 δισ. ευρώ, στις εν λόγω επενδύσεις. Επιπρόσθετα θα χορηγηθούν δάνεια από την ΕΤΕπ, αλλά θα υπάρξει και συμμετοχή του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μέσω του ΙnvestEU, που θα δια
δεχθεί από το 2021 το επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ.
Η νέα νομοθεσία θα προστατεύει τους επενδυτές, καθότι θα καθιστά υποχρεωτική τη λεπτομερή περιγραφή του τρόπου με τον οποίο η επένδυση πληροί τους περιβαλλοντικούς στόχους.
Η συμφωνία προβλέπει ότι θα χρηματοδοτούνται τρεις κατηγορίες επενδύσεων. Η πρώτη αφορά τις αμιγώς πράσινες δραστηριότητες. Η δεύτερη δραστηριότητες μετάβασης, που είναι απαραίτητες για να καταστήσουν μια οικονομία κλιματικά ουδέτερη, αλλά οι οποίες
είναι οι ίδιες ασύμβατες με την κλιματική ουδετερότητα. Στην κατηγορία αυτή θα επιλέγονται οι επενδύσεις με τις καλύτερες επιδόσεις σε σχέση με τις εκπομπές. Η τρίτη κατηγορία θα είναι αυτή που διευκολύνει άμεσα τη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων, όπως για παράδειγμα η κατασκευή και εγκατάσταση ανεμογεννητριών για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Όλα ανοιχτά
Σχετικά με το φυσικό αέριο οι χώρες είναι διχασμένες, ορισμένες, όπως οι παραπάνω οκτώ, ζητούν να παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα στην κατηγορία μετάβασης, ώστε η προσαρμογή στην Πράσινη Συμφωνία να γίνει ομαλά και με μικρό κόστος.
Η πρωτοβουλία των 8 χωρών οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η ΕΤΕπ έχει ήδη ανακοινώσει ότι από το 2022 θα σταματήσει να δανειοδοτεί υποδομές πηγών ενέργειας προερχόμενες από ορυκτά, συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου.
Η Κομισιόν δεν έχει αποφασίσει ακόμη αν το φυσικό αέριο θα είναι επιλέξιμο για χρηματοδοτήσεις από το νέο ΠΔΠ της περιόδου 2021-2027.
Σε εκκρεμότητα βρίσκεται και η τύχη της πυρηνικής ενέργειας, όπου η Γαλλία και οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης πιέζουν να συμπεριληφθεί στις πράσινες δραστηριότητες, ενώ από την άλλη κατηγορηματικά αντίθετες είναι η Γερμανία, η Αυστρία και το Λουξεμβούργο. Οι αντιδράσεις για την πυρηνική ενέργεια δεν έχει να κάνει με το κατά πόσο είναι καθαρή, αυτό δεν αμφισβητείται από κανέναν, αλλά με τα πυρηνικά απόβλητα και τους κινδύνους που συνεπάγεται η αποθήκευσή τους. Η τελική απόφαση για τα πυρηνικά θα ληφθεί το 2021.
Διχογνωμία επικρατεί μεταξύ των κρατώνμελών της Ε.Ε. για τη συμπερίληψη ή μη της πυρηνικής ενέργειας στις «πράσινες» δραστηριότητες, με την τελική απόφαση να αναμένεται το 2021.