Ο ρόλος του οικονομικού διευθυντή υπό συνθήκες κρίσης
Στην ελληνική, όπως και στη διεθνή πραγματικότητα, ύστερα από την ξαφνική εισβολή στην παγκόσμια κοινότητα ενός αόρατου και παντελώς άγνωστου πανδημικού εχθρού, άλλαξαν δραματικά τα δεδομένα που προσδιορίζουν τις παραμέτρους της οικονομικής μας δραστηριότητας, αφού αλλάζουν πλέον οι συσχετισμοί των μεγεθών της οικονομίας μας, ως αποτέλεσμα της αναμενόμενης ποσοτικής μεταβολής των συντελεστών της προσφοράς και ζήτησης. Οι παράγοντες αυτοί οδηγούν στην αλλαγή του μίγματος της εθνικής μας δημοσιονομικής πολιτικής, αλλά κυρίως στα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά της ιδιωτικής οικονομίας, που έχει ως αποτέλεσμα την απότομη συρρίκνωση των μεγεθών της.
Αυτό σημαίνει ότι η ελληνική επιχείρηση, ύστερα από τη δεκαετή υφεσιακή δοκιμασία, ευρίσκεται και πάλι ενώπιον μιας βίαιης και απότομης μεταβολής, αφού το σύνολο της οικονομίας υποχρεώθηκε στην ξαφνική αναστολή της συναλλακτικής και παραγωγικής της δραστηριότητας, με συνέπεια, την ανατροπή των προγραμματικών διαδικασιών και επιχειρηματικών της στόχων, αλλά και τη δραστική διαφοροποίηση των παραμέτρων της λειτουργικής της δραστηριότητας, με κυρίαρχο πρόβλημα, τη ρευστότητά της.
Όλα αυτά, επιδρούν νομοτελειακά στα καθήκοντα της Οικονομικής Διοίκησης, τα οποία λειτουργούν πλέον σε κατάσταση συναγερμού και υπό συνθήκες έκτακτης ανάγκης, αφού ανατρέπονται όλες οι προγραμματικές και οργανωτικές διαδικασίες της επιχείρησης και το μέγιστο της δραστηριότητάς της αναλώνεται στην αντιμετώπιση εκτάκτων και επειγόντων περιστατικών (trouble shooting).
Ο ρόλος κατά συνέπειαν του οικονομικού διευθυντού αλλάζει δραματικά, αφού έχουν αλλάξει οι συνθήκες λειτουργίας της αγοράς, οι οποίες αντανακλώνται στη λειτουργία της επιχείρησης, η οποία πρέπει να αλλάξει επιχειρηματικούς προσανατολισμούς, συνεπεία των δραματικών αλλαγών στον τομέα της καταναλωτικής συμπεριφοράς του πληθυσμού, που προσδιορίζεται από τις καινούργιες ανάγκες του.
Η ελληνική επιχείρηση θα δοκιμαστεί σοβαρότατα, αφού έχει ήδη εισέλθει σε ένα περιβάλλον ισχυρών αναταράξεων και οι καινούργιες συνθήκες της αγοράς, θα οδηγήσουν εν πολλοίς, σε οδυνηρές αποφάσεις μείωσης κόστους, και στην εφαρμογή προγραμμάτων λιτότητας. Ως εκ τούτου, η ελληνική επιχείρηση θα αναζητήσει σωσίβιο σωτηρίας κυρίως στη στήριξη των στελεχών της, ιδιαίτερα της Οικονομικής Διοίκησης, αφού εκείνη έχει την ευθύνη της διαφύλαξης του αποτελέσματος και της βιωσιμότητας της επιχείρησης. Οι καινούργιες συνθήκες λειτουργίας της αγοράς, πλέον, έχουν ως συνέπεια, οι παράμετροι που προσδιορίζουν την επιχειρηματική απόφαση να είναι τόσο σύνθετοι και δυσεπίλυτοι, όσο σύνθετο και πολύπλοκο είναι το νέο οικονομικό περιβάλλον, στο οποίο θα λειτουργεί πλέον η ελληνική επιχείρηση.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, ο ρόλος της Οικονομικής Διοίκησης είναι περισσότερο παρά ποτέ στρατηγικός. Η οικονομική παράμετρος αποτελεί πλέον την πεμπτουσία κάθε επιχειρηματικής απόφασης και ο ρόλος του οικονομικού διευθυντή αποδεικνύεται ως ο πλέον σημαντικός στη ιεραρχία της επιχείρησης, ο οποίος τώρα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, πρέπει να εφαρμόσει με θρησκευτική ευλάβεια τους κανόνες του σύγχρονου management, αφού είναι αυτός που φέρει την ευθύνη της διασφάλισης της διαχρονικής της προοπτικής.
Πάνω απ’ όλα, ο οικονομικός διευθυντής, υπό τις παρούσες συνθήκες, πρέπει να εφαρμόσει με θρησκευτική ευλάβεια τις διαδικασίες και τους κανόνες του σύγχρονου οικονομικού management, όπως έχουν καθιερωθεί διαχρονικά και περιγράφονται εν συντομία:
Η καθιέρωση, συντονισμός και υποστήριξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος λειτουργίας της επιχειρήσεως, που να καλύπτει το maximum της αποδοτικότητας των κεφαλαίων και του έμψυχου δυναμικού της.
Η αποτίμηση, αξιολόγηση, καταγραφή και αναφορά του αποτελέσματος σε σύγκριση με τον σχεδιασμό - προϋπολογισμό, μέσω καθιερωμένων αρχών της οικονομικής επιστήμης και συστήματος ελέγχου.
Η καθιέρωση και υποστήριξη των αντικειμενικών στόχων της επιχείρησης μέσω του επιχειρησιακού σχεδιασμού.
Η αξιολόγηση, ερμηνεία των επιρροών του εξωτερικού περιβάλλοντος στην επίτευξη των αντικειμενικών στόχων της επιχείρησης.
Από μία διαφορετική οπτική γωνία θα μπορούσε να λεχθεί ότι αντικειμενικοί στόχοι της σημερινής οικονομικής διεύθυνσης είναι:
Η ανάπτυξη και ο έλεγχος του οικονομικού σχεδιασμού.
Η αξιολόγηση - πρόκριση επενδυτικών στόχων και αποφάσεων.
Η ανάπτυξη και ο έλεγχος των οικονομικών διαδικασιών της εταιρείας.
Σε γενικές γραμμές, η Οικονομική Διεύθυνση: Εφαρμόζοντας τις αρχές στη οικονομικής επιστήμης (Business Administration)
Αξιοποιώντας τους οικονομικούς πόρους Αξιολογώντας τα μηνύματα έξω και μέσα στην επιχείρηση
Στοχεύει στη μεγιστοποίηση του αποτελέσματος μέσα από τη διαδικασία σχεδιασμού και ελέγχου (planning and control).
Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά πλέον του οικονομικού διευθυντή επιβάλλουν ώστε να διακρίνεται για το πνεύμα θυσίας, τον αλτρουισμό, τη γενναιότητά του και το θάρρος να αναλαμβάνει τις καινούργιες
ευθύνες.
Πιστεύει ότι έχει ουσιαστική συμμετοχή στους στόχους και τα αποτελέσματα της επιχείρησης.
Πρέπει να είναι φορέας επιχειρηματικής σκέψης, να είναι οραματιστής του μέλλοντος της επιχείρησης, δημιουργός του αποτελέσματος και εγγυητής της μακρόχρονης επιτυχίας της.
Πρέπει να είναι ευαίσθητος δέκτης των μηνυμάτων του εξωτερικού περιβάλλοντος και να τα αξιοποιεί προς όφελος της επιχείρησης.
Πάνω απ’ όλα, πρέπει να έχει την ικανότητα να προβλέπει τις εξελίξεις, να κατευθύνει τα προβλήματα και όχι να τα ακολουθεί.
Έχει μεγάλη σημασία, τα παραπάνω να υλοποιούνται με τη διαδικασία του επείγοντος, αφού αυτό επιβάλλουν οι τρέχουσες δυσμενείς συνθήκες, των οποίων η έγκαιρη αντιμετώπιση αποτελεί sine qua non συνθήκη.
Οι μεταβολές που συντελούνται πλέον στην οικονομία μας θα βρουν την απόλυτη έκφρασή τους στη λειτουργία μιας αγοράς όπου οι εξωφρενικοί κύκλοι ζωής προϊόντων και επιχειρήσεων θα αποτελέσουν θέμα καθημερινής ρουτίνας, ως αποτέλεσμα ενός έντονου και ανελέητου αγώνα επιβίωσης της επιχείρησης.
Οι σημερινές συνθήκες επιβάλλουν ώστε η επιβίωση της επιχείρησης να περνάει πλέον από τα χαρακώματα ενός ακήρυχτου πολέμου, που η επιτυχής έκβασή του θα εκφράζεται από τις νίκες στις καθημερινές μάχες. Όλα αυτά φορτώνουν τον οικονομικό διευθυντή με τη μεγάλη ευθύνη του ηγέτη αγωνιστή, που πρέπει να είναι εξοπλισμένος με απαράμιλλο θάρρος και αγωνιστικότητα, αλτρουισμό και πνεύμα αυτοθυσίας.
Μόνο κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις θα μπορέσει ο οικονομικός διευθυντής να βοηθήσει την ελληνική επιχείρηση να διαβεί τον Ρουβίκωνα της νέας τάξης πραγμάτων και να εγγυηθεί τη διασφάλιση της επιβίωσης της επιχείρησης και κατά συνέπεια της εθνικής μας οικονομίας.
*Οκ.ΚωστόπουλοςείναιπρόεδροςτουΣυνδέσμουΕλλήνωνΟικονομικώνΔιευθυντών(ΣΕΟΔΙ)