Ευρωσύστημα ταξινόμησης των «πράσινων» επενδύσεων
Κοινή γλώσσα για έργα και δραστηριότητες υπέρ του περιβάλλοντος
Σημαντική ώθηση στην πράσινη οικονομία αναμένεται να δώσει η οριστική υιοθέτηση του νέου κοινοτικού κανονισμού για το κοινό σύστημα ταξινόμησης των πράσινων επενδύσεων. Πρόκειται για ένα μεγάλο βήμα προς την κατεύθυνση της θέσπισης του πρώτου στον κόσμο «πράσινου καταλόγου», δηλαδή μιας κοινής γλώσσας για τις επενδύσεις σε έργα και οικονομικές δραστηριότητες με σημαντικό θετικό αντίκτυπο στο κλίμα και στο περιβάλλον. Όπως επισημαίνουν στις Βρυξέλλες, η νέα αυτή εξέλιξη -στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για μηδενικές εκπομπές άνθρακα μέχρι το 2050- θα αποτελέσει οδηγό μόνο για τους πολίτες, επηρεάζοντας τις καταναλωτικές τους συνήθειες, ωθώντας παράλληλα και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε χορήγηση δανείων με πιο ευνοϊκούς όρους για πράσινες επενδύσεις.
2 προκλήσεις - 6 στόχοι
Μέχρι τώρα δεν υπήρχε κοινό σύστημα ταξινόμησης σε κοινοτικό ή σε παγκόσμιο επίπεδο που να ορίζει τι είναι περιβαλλοντικά βιώσιμη οικονομική δραστηριότητα. Ο προτεινόμενος κανονισμός αποσκοπεί στην αντιμετώπιση δύο προκλήσεων:
τον περιορισμό του κατακερματισμού που προκύπτει από πρωτοβουλίες βασιζόμενες στην αγορά και από εθνικές πρακτικές,
τη μείωση της «προβολής ψευδοπράσινης ταυτότητας», δηλαδή της πρακτικής της εμπορίας χρηματοπιστωτικών προϊόντων ως «πράσινων» ή «βιώσιμων», ενώ στην πραγματικότητα δεν πληρούν βασικά περιβαλλοντικά πρότυπα.
Το νέο κοινό πλαίσιο θα βασίζεται σε έξι περιβαλλοντικούς στόχους της Ε.Ε.: τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, τη βιώσιμη χρήση και προστασία των υδάτινων και των θαλάσσιων πόρων, τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία, την πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης, την προστασία και την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων.
Οι προϋποθέσεις
Προκειμένου να χαρακτηρίζονται περιβαλλοντικά βιώσιμες, οι οικονομικές δραστηριότητες θα πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες απαιτήσεις: *να συμβάλλουν ουσιαστικά σε έναν τουλάχιστον από τους παραπάνω έξι περιβαλλοντικούς στόχους, *να μη θίγουν σημαντικά κανέναν από τους περιβαλλοντικούς στόχους, *να ασκούνται τηρώντας τις ελάχιστες κοινωνικές διασφαλίσεις, *να συμμορφώνονται με ειδικά τεχνικά κριτήρια ελέγχου.
Η ταξινόμηση περιλαμβάνει επίσης δύο υποκατηγορίες δραστηριοτήτων «διευκόλυνσης» και «μετάβασης». Θα υπάρχει υποχρέωση γνωστοποίησης για κάθε χρηματοπιστωτικό προϊόν του ποσοστού που επενδύεται στις εν λόγω δραστηριότητες διευκόλυνσης και μετάβασης.
Με βάση τον νέο κανονισμό, μια οικονομική δραστηριότητα χαρακτηρίζεται ως πράσινη όταν συμβάλλει σημαντικά στη σταθεροποίηση των συγκεντρώσεων αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα μεταξύ άλλων μέσω καινοτομιών στις διαδικασίες ή καινοτομιών στα προϊόντα, όπως: παραγωγή, μεταφορά, αποθήκευση, διανομή ή χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες
πηγές, βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, ενίσχυση της καθαρής ή κλιματικά ουδέτερης κινητικότητας, μετάβαση στη χρήση ανανεώσιμων υλικών που προέρχονται από βιώσιμες πηγές, ενίσχυση της χρήσης περιβαλλοντικά ασφαλών τεχνολογιών δέσμευσης και χρήσης διοξειδίου του άνθρακα και δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, ενίσχυση των καταβοθρών άνθρακα, μεταξύ άλλων μέσω της αποφυγής της αποψίλωσης και της υποβάθμισης των δασών, της αποκατάστασης των δασών, της βιώσιμης διαχείρισης και της αποκατάστασης των καλλιεργήσιμων εκτάσεων, των λειμώνων και των υγροβιότοπων, της δάσωσης και της αναγέννησης της γεωργίας, δημιουργία των ενεργειακών υποδομών που είναι απαραίτητες προκειμένου να καταστεί εφικτή η απεξάρτηση των ενεργειακών συστημάτων από τον άνθρακα, παραγωγή καθαρών και αποδοτικών καυσίμων από ανανεώσιμες πηγές ή πηγές με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα.
Για την επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας θα απαιτηθούν μέχρι το 2030 ετήσιες επενδύσεις
260 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 1,5% του ΑΕΠ του 2018.
Η κλιματική αλλαγή
Μια οικονομική δραστηριότητα για την οποία δεν υπάρχει τεχνολογικά και οικονομικά εφικτή εναλλακτική λύση χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών χαρακτηρίζεται ως συμβάλλουσα σημαντικά στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής εφόσον: διαθέτει επίπεδα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που αντιστοιχούν στις καλύτερες επιδόσεις στον τομέα ή στον κλάδο, δεν παρεμποδίζει την εξέλιξη και την ανάπτυξη εναλλακτικών λύσεων χαμηλών εκπομπών άνθρακα, δεν οδηγεί σε εγκλωβισμό περιουσιακών στοιχείων υψηλής έντασης άνθρακα.